Từ năm 2012, trên địa bàn tỉnh triển khai Chương trình tiếp thị xã hội các phương tiện tránh thai theo hướng từ bao cấp, miễn phí sang thu phí theo cơ chế thị trường. Tuy nhiên đến nay, chương trình gặp khó khăn do nguồn cung không ổn định.
Từ năm 2012, trên địa bàn tỉnh triển khai Chương trình tiếp thị xã hội các phương tiện tránh thai theo hướng từ bao cấp, miễn phí sang thu phí theo cơ chế thị trường. Tuy nhiên đến nay, chương trình gặp khó khăn do nguồn cung không ổn định.
Người dân chấp nhận…
Theo lãnh đạo Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh, Chương trình tiếp thị xã hội các phương tiện tránh thai bao gồm 5 sản phẩm: bao cao su Night Happy, Yes, viên uống tránh thai Night Happy, Love Pill, vòng tránh thai Ideal. Các sản phẩm này được phân phối theo cấp: chi cục điều hành, trung tâm DS-KHHGĐ huyện, thị xã, thành phố tổ chức và thực hiện, phân bổ chỉ tiêu cho các địa phương. Cấp xã thiết lập kênh phân phối cộng đồng thông qua hệ thống các trạm y tế, phòng khám đa khoa khu vực, phòng khám tư nhân trên địa bàn. Cán bộ chuyên trách, cộng tác viên dân số trực tiếp vận động, lập danh sách khách hàng có nhu cầu; phối hợp cán bộ y tế thực hiện tư vấn, cung cấp dịch vụ cho khách hàng sử dụng.
Nhờ vậy mà sau một thời gian triển khai chương trình, người dân các địa phương đã dần dần chấp nhận. Chị Nguyễn Thị Vân, 35 tuổi ở thị trấn Diên Khánh cho biết: “Tôi là một khách hàng lâu năm của chương trình. Sau khi sinh đủ 2 con, tôi được khuyên dùng viên tránh thai Night Happy để thực hiện KHHGĐ. Tôi thấy giá cả hợp lý, có nguồn gốc rõ ràng nên dùng 3 năm nay. Tôi thấy sức khỏe bình thường nên không muốn thay đổi. Tuy nhiên, nhiều lúc hết hàng tôi phải mua loại khác dùng tạm”.
Ông Đỗ Trọng Cư - Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Diên Khánh cho biết, tuy thời gian đầu người dân vẫn còn quen được cấp miễn phí nhưng nhờ vào uy tín của chính đội ngũ cán bộ dân số, sự phối hợp nhịp nhàng trong công tác truyền thông giới thiệu sản phẩm nên các sản phẩm bán chạy. Năm 2013 bán được 18.000 bao cao su, 3.200 vỉ thuốc tránh thai; năm 2014 lên 49.000 chiếc bao cao su và 9.300 vỉ thuốc tránh thai. Nhưng từ năm 2015 đến nay, nguồn hàng liên tục bị gián đoạn nên các sản phẩm tiếp thị xã hội bán ra ít.
... nhưng vẫn gặp khó khăn
Ông Phan Văn Giáp - Phó Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh cho biết, trước năm 2012, Nhà nước đã bao cấp hoàn toàn việc cấp phát, sử dụng các phương tiện tránh thai cho mọi đối tượng. Nhờ vậy, tỷ suất sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm đáng kể, đưa Khánh Hòa đạt được mức sinh thay thế với số con trung bình 2,1 con/1 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Từ năm 2012, Nhà nước chỉ ưu tiên cấp miễn phí cho những hộ nghèo, cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số và các đối tượng thuộc diện chính sách. Do vậy, việc triển khai mô hình tiếp thị phương tiện tránh thai là một việc làm cần thiết, phù hợp trong giai đoạn này để từng bước thay đổi thói quen của người dân từ miễn phí sang tự chi trả, vừa góp phần giảm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước, vừa tạo cho người dân ý thức chủ động trong việc phòng tránh thai. Dù vậy, những sản phẩm tiếp thị xã hội Nhà nước vẫn trợ giá 50% nên được người sử dụng chấp nhận...
Tuy nhiên đến nay, kết quả vẫn chưa được như mong muốn. Nguyên nhân là vẫn còn đối tượng ưu tiên được cấp phương tiện tránh thai miễn phí nên một bộ phận người dân chưa chấp nhận bỏ tiền để thực hiện KHHGĐ. Bên cạnh đó, tình trạng này còn do các loại phương tiện tránh thai tiếp thị xã hội còn đơn điệu; hoa hồng bán lẻ tại tuyến xã còn thấp nên đội ngũ cộng tác viên chưa nhiệt tình trong công tác tiếp thị tại cơ sở. Kỹ năng, kinh nghiệm của đội ngũ làm công tác tiếp thị xã hội các phương tiện tránh thai cũng còn hạn chế. Nguồn cung cấp phương tiện tránh thai lại không ổn định, có thời điểm bị gián đoạn nên khách hàng có khi phải dùng sản phẩm khác thay thế rồi không quay lại nữa…
Để chương trình thực hiện đạt hiệu quả, thời gian tới, ngành Dân số phải thường xuyên đẩy mạnh truyền thông, quảng cáo các phương tiện tránh thai trên tất cả các kênh, đảm bảo nguồn cung ứng không bị gián đoạn; mở rộng tiếp thị xã hội các phương tiện tránh thai thêm thuốc tiêm tránh thai, que cấy tránh thai. Đồng thời, đa dạng hóa các sản phẩm truyền thông tiếp thị xã hội như: phát tờ rơi, áo mưa, áo phông, mũ, bút viết...; tổ chức tập huấn nâng cao kỹ năng truyền thông, tư vấn cho đội ngũ tiếp thị xã hội các phương tiện tránh thai tại các tuyến.
Vân Trang
