Theo Phó giáo sư - Tiến sĩ (PGS-TS) Huỳnh Văn Thưởng - Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh, một khi có quá nhiều cholesterol, chúng sẽ tích tụ trong các máu động mạch, gây ra chứng xơ vữa hoặc làm cứng các động mạch. Điều này hạn chế lưu lượng máu qua các động mạch và có thể dẫn đến các bệnh lý như đau tim hoặc đột quỵ.
Theo Phó giáo sư - Tiến sĩ (PGS-TS) Huỳnh Văn Thưởng - Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa, một khi có quá nhiều cholesterol, chúng sẽ tích tụ trong các máu động mạch, gây ra chứng xơ vữa hoặc làm cứng các động mạch. Điều này hạn chế lưu lượng máu qua các động mạch và có thể dẫn đến các bệnh lý như đau tim hoặc đột quỵ.
Cán bộ y tế lấy máu xét nghiệm cho bệnh nhân. |
Chúng ta biết rằng, một người đi xét nghiệm máu kiểm tra cholesterol thường thấy ghi các chỉ số HDL và LDL. Theo đó, LDL (thường được gọi là cholesterol “xấu”) là loại có xu hướng tích tụ trên các thành động mạch. Các tế bào bạch cầu kết hợp với LDL, tạo thành mảng bám động mạch, làm hạn chế lưu lượng máu. Mức LDL tối ưu cho hầu hết mọi người là 100mg/dL hoặc thấp hơn. Nếu bị bệnh tim mạch, bạn phải cố gắng duy trì để có mức LDL bằng hoặc thấp hơn 70mg/dL. HDL được coi là cholesterol “tốt” vì nó có nhiệm vụ vận chuyển cholesterol thừa từ các mảng bám về gan tiêu hủy. HDL càng cao thì càng tốt, sẽ giảm được nguy cơ ngừng tim và tai biến. Mức HDL từ 60mg/dL trở lên có thể giúp giảm nguy cơ bệnh tim. Ngược lại, HDL ở mức 40mg/dL hoặc thấp hơn được coi là một yếu tố nguy cơ cao đối với bệnh tim.
Triglyceride là những hợp chất hóa học cung cấp cho cơ thể năng lượng cần thiết cho sự chuyển hóa. Khi đi vào ruột non sẽ phân tách rồi sau đó tái kết hợp với cholesterol để tạo thành nguồn năng lượng cho các tế bào trong cơ thể. Tuy nhiên, nếu lượng triglyceride cao sẽ có nguy cơ mắc bệnh béo phì, tiểu đường và là một yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch. Cholesterol trong thực phẩm không giống như cholesterol trong máu. Đối với hầu hết mọi người, cholesterol trong thực phẩm có ảnh hưởng đến mức cholesterol trong máu. Vì thế, các bác sĩ khuyên nên tránh ăn các thực phẩm chứa chất béo bão hòa như: dầu, thịt béo, các sản phẩm sữa nguyên kem, lòng đỏ trứng và các loại thức ăn nhanh.
Để giảm cholesterol, chúng ta nên hạn chế ăn thịt đỏ, ăn nhiều cá và thịt gia cầm nhưng không ăn da của các loại gia cầm đó. Tránh các loại thịt chế biến sẵn như: thịt xông khói hoặc thịt nguội, ngay cả những sản phẩm có nhãn “ít chất béo”. Ăn các loại cá béo vì mỡ cá có nhiều axit béo omega-3, có thể làm giảm mức triglyceride và cải thiện mức cholesterol tốt. Protein từ đậu nành giúp làm giảm LDL và triglyceride, cũng như nâng cao mức cholesterol tốt. Chế độ ăn ít carbohydrate có thể giúp cải thiện mức cholesterol HDL. Người thừa cân hoặc béo phì có xu hướng làm tăng mức LDL. Giảm cân có thể giúp làm giảm cholesterol LDL, triglyceride và tăng mức cholesterol HDL. Vì thế cần có chế độ ăn nhiều chất xơ để làm giảm cholesterol xấu, giảm cân. Thực phẩm giàu chất xơ bao gồm: trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu. Đối với người khỏe mạnh, chất béo bão hòa nên chiếm không quá 7% tổng lượng calo. Điều này có nghĩa là tránh các loại thực phẩm chiên và đồ ăn vặt.
PGS.TS Huỳnh Văn Thưởng khuyên những người hút thuốc lá nên bỏ hút thuốc vì không chỉ có hại cho phổi, nó cũng làm giảm HDL, đồng thời làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Tập thể dục có thể giúp làm tăng cholesterol HDL lên tới 6% và giảm cholesterol LDL xuống 10%. Chỉ cần 30 - 40 phút tập thể dục như: đi bộ, bơi lội, hoặc đạp xe 3 - 4 lần mỗi tuần đã có ảnh hưởng tích cực đến mức cholesterol trong máu. Có thể dùng thêm các chất bổ sung dinh dưỡng giúp giảm lượng cholesterol như: dầu cá, protein đậu nành, các acid nicotinic (niacin hoặc vitamin B3)...
Khi đã thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên nhưng không đủ để đạt được mức cholesterol máu an toàn, trong những trường hợp này cần được bác sĩ kê đơn thuốc để hạ cholesterol.
Bác sĩ Tôn Thất Toàn
(Trung tâm Truyền thông GDSK Khánh Hòa)
