Không chỉ ảnh hưởng đến doanh nghiệp thu mua, dịch Covid-19 cũng khiến ngư dân câu cá ngừ đại dương gặp rất nhiều khó khăn. Thế nhưng, hiện chưa có hướng dẫn cụ thể để xác định đối tượng này có được hỗ trợ hay không.
Không chỉ ảnh hưởng đến doanh nghiệp (DN) thu mua, dịch Covid-19 cũng khiến ngư dân câu cá ngừ đại dương gặp rất nhiều khó khăn. Thế nhưng, hiện chưa có hướng dẫn cụ thể để xác định đối tượng này có được hỗ trợ hay không.
Nhiều khó khăn
Trước và sau Tết là giai đoạn cao điểm khai thác cá ngừ đại dương, nhưng năm nay, giá thu mua và sản lượng đều giảm. Tại cảng cá Hòn Rớ, Phước Đồng (Nha Trang), tàu KH 93719 của ông Đặng Đình Đơn chính thức nằm bờ chuyến biển tháng 4, sau 3 chuyến biển lỗ tổng cộng gần 100 triệu đồng. Ông Đơn cho biết, giá cá từ 100.000 đồng/kg trước Tết giờ còn 87.000 đồng/kg. Chuyến vừa rồi, cập bờ bị lỗ, ông còn phải hỗ trợ 2 triệu đồng/bạn tàu. Giá dầu tuy giảm đáng kể nhưng nếu giá cá tiếp tục giảm, khả năng tháng sau ông cũng không đi biển. Ông Võ Văn Mãi, chủ tàu KH 91934 cũng lỗ vài chục triệu đồng sau 2 chuyến biển. Chuyến tháng 3, tàu ông câu được 12 con, lỗ tiếp 50 triệu đồng.
Tàu câu cá ngừ chuẩn bị đá cây cho chuyến biển mới tại cảng Hòn Rớ. |
Ông Nguyễn Thế Tùng, chủ 2 tàu KH 94338 và KH 96614 cho hay, hiện nay, nhiều bạn tàu không chịu chia lời lỗ sau chuyến biển, mà chuyển sang nhận thuê chuyến trả trước, trung bình 5 - 6 triệu đồng/người. Như vậy, nếu chuyến biển lỗ, chỉ chủ tàu thiệt, chưa kể vẫn hỗ trợ thêm tiền cho bạn tàu về quê. Mặc dù vậy, có khi ứng lương xong, lúc chủ tàu gọi đi biển thì điện thoại bạn tàu không gọi được nên phải kiếm người thay và lại ứng trước! Chuyến tháng 3, tàu ông câu được hơn 20 con, lỗ 15 triệu đồng.
Ông Mai Thành Phúc - Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá xã Phước Đồng cho biết, cả nghiệp đoàn có 32/33 tàu chuyên khai thác cá ngừ đại dương. Chuyến tháng 3, đa số tàu đều lỗ. Sản lượng giảm, giá cá hiện cũng giảm 30.000 đồng/kg so với trước Tết. Đã vậy, DN còn thông báo không mua; bạn tàu nhận tiền công ứng trước rồi bỏ. 2 tháng biển vừa qua, nhà ông có 4 bạn tàu bỏ ngang, phải gọi người mới, thiệt hại 45 triệu đồng. Ngoài ra, các tàu còn phải chi thêm khoảng 20 triệu đồng lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; khoảng 1/2 số tàu trong nghiệp đoàn hiện chưa được nhận hỗ trợ tiền dầu quý IV/2019. Đến nay, đã có 15 - 20 chủ tàu báo tạm nghỉ chuyến biển tới. Ông Phúc mong mỏi được chính quyền quan tâm, hỗ trợ để ngư dân câu cá ngừ tiếp tục ra khơi bám biển mưu sinh trong mùa dịch, đồng thời góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo.
Chờ hướng dẫn
Theo một số DN thu mua cá ngừ đại dương, giá cá giảm chủ yếu do xuất khẩu bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Đại diện Công ty TNHH Hoàng Hải cho hay, đơn vị này đã tạm ngừng toàn bộ hoạt động thu mua cá ngừ đại dương vì dịch.
Ông Nguyễn Trung Hiếu - Trưởng ban Quản lý cảng cá Hòn Rớ thông tin, chuyến biển tháng 3, đa số tàu câu cá ngừ đều có sản lượng giảm khoảng 40% so với trước Tết. Trung bình mỗi tàu câu được 10 - 12 con, có tàu chỉ được 5 con. Giá cá cũng giảm, từ 105.000 đồng/kg trước Tết, nay xuống 90.000 đồng/kg loại 1 xuất khẩu (30kg/con trở lên); loại thấp hơn có khi còn 70.000 đồng/kg.
Theo ông Võ Khắc Én - Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, toàn tỉnh hiện có 44 DN chế biến, xuất khẩu thủy sản, trong đó có 6 DN xuất khẩu cá ngừ đại dương. Các DN này vừa vướng thẻ vàng, vừa chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến xuất khẩu khó khăn do thị trường xuất khẩu cá ngừ đại dương chủ yếu là Mỹ và các nước châu Âu. Cá ngừ lại là mặt hàng xuất khẩu tươi sống, không thể thu mua rồi lưu kho lâu dài. Hiện tại, một số DN đã giảm thu mua đến 50%, có DN còn không thu mua. Cầu giảm, cung không thể tăng, giá cũng bị hạ. Vì vậy, ngư dân khai thác cá ngừ đại dương - một mắt xích trong chuỗi chế biến, xuất khẩu cá ngừ cũng gặp khó. Tuy chi phí chuyến biển tạm thời giảm do giá dầu hạ nhưng công lao động lại tăng, chủ tàu thiếu lao động đi biển, chịu giá thu mua giảm... nên khó có lãi; chưa kể thời gian thanh toán còn kéo dài.
Ông Võ Bình Tân - Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, theo Nghị quyết 42 của Chính phủ về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch Covid-19, có 7 nhóm đối tượng được thụ hưởng. Bên cạnh những đối tượng dễ xác định, cũng có những đối tượng khó định lượng tiêu chí, chủ yếu là người lao động bị chấm dứt hợp đồng nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp hoặc không có giao kết hợp đồng bị mất việc làm. Tuy nhiên, đến ngày 21-4, Chính phủ vẫn chưa ban hành quyết định về điều kiện, thủ tục nhận hỗ trợ để Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội có căn cứ ra thông tư hướng dẫn. Riêng nhóm lao động tự do, sau khi có hướng dẫn chi tiết, sở sẽ phối hợp với lãnh đạo UBND cấp huyện chỉ đạo UBND cấp xã, đến tận thôn, tổ dân phố để rà soát, lập danh sách, niêm yết công khai. Trên cơ sở đó, các địa phương trình UBND tỉnh xem xét phê duyệt hỗ trợ.
N.THIỀU - M.THIẾT
