APEC 2017: Tìm giải pháp khai thác bền vững nguồn lợi thủy sản

Trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ nhất các quan chức cao cấp (SOM1) và các cuộc họp liên quan của APEC 2017, tại TP. Nha Trang diễn ra cuộc họp của Nhóm công tác về nghề cá và đại dương.

Trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ nhất các quan chức cao cấp (SOM1) và các cuộc họp liên quan của APEC 2017, tại TP. Nha Trang diễn ra cuộc họp của Nhóm công tác về nghề cá và đại dương. Gần 100 đại biểu của 21 nền kinh tế thành viên APEC đã tập trung thảo luận về các chính sách, giải pháp để sử dụng và phát triển  bền vững nguồn lợi thủy sản.

Nghề cá đang đối mặt với nhiều thách thức

Hiện nay, các thành viên khu vực APEC đóng góp trên 80% sản lượng nuôi trồng thủy sản và hơn 65% sản lượng khai thác toàn cầu. Mức tiêu dùng hải sản của khu vực APEC cao hơn rất nhiều so với mức trung bình của thế giới. Do vậy, việc tăng sản lượng khai thác, nuôi trồng và giảm tổn thất sau thu hoạch cũng là điều mà APEC nhắm đến. Tuy nhiên, nghề cá của khu vực APEC đang đối mặt với nhiều thách thức do thời tiết ngày càng cực đoan, biến đổi khí hậu; cách thức khai thác chưa bền vững.  

Quang cảnh cuộc họp của Nhóm công tác nghề cá và đại dương

Ông Trần Đình Luân - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN-PTNT) cho biết, tại cuộc họp, các đại biểu đã thảo luận vấn đề đảm bảo sử dụng và phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng bàn thảo việc phát triển bền vững và bảo vệ môi trường biển, tăng cường khả năng thích ứng chống chọi của cộng đồng dân cư ven biển đối với các thiên tai, thời tiết, diễn biến phức tạp của tự nhiên. “Có rất nhiều vấn đề được đưa ra thảo luận cùng nỗ lực chung để chống lại biến đổi khí hậu, chia sẻ thông tin, hợp tác, để làm sao có những phương thức nhanh nhất, tốt nhất ứng phó đối với biến đổi khí hậu của các nền kinh tế thành viên; tổ chức làm sao với mục tiêu phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên từ biển”, ông Luân nói.

Đại diện Tổng cục Thủy sản cho rằng, nghề cá Việt Nam có quy mô nhỏ. Chính vì vậy, phát triển bền vững đảm bảo sinh kế cho cộng đồng ngư dân ven biển và những yếu tố đảm bảo công bằng cho ngư dân đang khai thác trên biển là một trong những ưu tiên quan trọng mà Việt Nam hướng đến.

Tăng cường hỗ trợ ngư dân

Trao đổi bên lề hội nghị, ông Toshihiko Horiuchi - thành viên Ban Thư ký Nội các về Chính sách Đại dương của Nhật Bản cho rằng, muốn nghề cá phát triển bền vững, các nền kinh tế thành viên APEC cần nâng cao việc hỗ trợ ngư dân, cộng đồng ngư nghiệp. Thiết thực nhất là giúp ngư dân tiếp cận thị trường, cải thiện chất lượng sản phẩm và việc sử dụng bền vững tài nguyên… Bởi đánh bắt cá và nuôi trồng thủy sản là chưa đủ, mà điều quan trọng là phải tạo ra được thu nhập, mang lại lợi ích cho ngư dân, phụ nữ vùng biển, cộng đồng ngư nghiệp. Hiện tại, nghề cá của các nền kinh tế thành viên APEC đang phải đối mặt với những thách thức như: an toàn thực phẩm, khả năng phục hồi sau thiên tai…

Lãnh đạo Nhóm công tác nghề cá và đại dương của APEC phát biểu tại cuộc họp

Theo ông Toshihiko Horiuchi, để phát triển hiệu quả và bền vững nghề cá, các nền kinh tế APEC cần nâng cao vai trò của chính quyền và người dân địa phương trong quản lý vùng biển. Bên cạnh đó, cần tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ nhằm tăng trưởng cao hơn, sử dụng bền vững hơn, khai thác được nhiều hơn tài nguyên đại dương. Phương thức đánh bắt truyền thống đã không còn hiệu quả, bây giờ nhờ có khoa học công nghệ thông tin mà có thể dự đoán được cá ở đâu, môi trường như thế nào, hỗ trợ ngư dân đánh cá dễ dàng hơn.

Những năm qua, Nhật Bản đã giúp đỡ nhiều nền kinh tế thành viên APEC trong việc phát triển nghề cá như: hỗ trợ máy móc, hướng dẫn cách đánh bắt, bảo quản để có sản phẩm chất lượng cao hơn. Đối với Việt Nam, Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản đã hỗ trợ thiết bị khai thác cá ngừ đại dương cho ngư dân Bình Định; một số doanh nghiệp của Nhật cũng đã hợp tác với ngư dân Việt Nam để nâng cao chất lượng đánh bắt cá ngừ đại dương. Từ năm 2014, Bộ NN-PTNT đã triển khai Đề án “Thí điểm tổ chức khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ cá ngừ theo chuỗi, tiếp cận công nghệ Nhật Bản” ở 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa, với mục tiêu nâng cao giá trị cá ngừ Việt Nam. Hiện tại, Nhật Bản là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn thứ hai của Việt Nam (sau Hoa Kỳ).

Tại hội nghị, nhiều đại biểu đã chia sẻ các kinh nghiệm, đề xuất để sử dụng và phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản. Trong đó, nhiều ý kiến cho rằng các nền kinh tế thành viên APEC cần xây dựng chính sách chung về nghề cá.

XUÂN THÀNH