03:05, 12/05/2011

Nghề điều dưỡng ngày càng được coi trọng

Trước đây, điều dưỡng còn được gọi là y tá, trợ giúp bác sĩ những công việc như thay băng, tiêm thuốc cho người bệnh theo y lệnh.

Trước đây, điều dưỡng còn được gọi là y tá, trợ giúp bác sĩ những công việc như thay băng, tiêm thuốc cho người bệnh theo y lệnh. Ngày nay, ngành Điều dưỡng được đào tạo bài bản từ bậc cao đẳng đến đại học và trên đại học. Đây là một nghề có vai trò rất quan trọng trong chăm sóc sức khỏe bệnh nhân (BN).

. Nghề điều dưỡng có từ khi nào?

Người khai sinh ra ngành Điều dưỡng là bà Florence Nightingale (1820 - 1910). Sinh ra trong một gia đình người Anh quyền quý, nề nếp, khi 20 tuổi, Florence đã chọn con đường chăm sóc BN. Tuy nhiên, mỗi khi ngỏ ý với cha mẹ, Florence lại gặp sự phản đối quyết liệt vì nghề chăm sóc BN tại thời điểm đó bị xã hội coi thường, không một gia đình danh giá nào chịu cho con theo nghề này. Cha mẹ Florence rất thất vọng vì cô con gái xinh đẹp và có học của họ lại không chọn cho mình một nghề cao quý, xứng với truyền thống gia đình mà lại muốn làm nghề điều dưỡng, một nghề được coi là thấp hèn.

 Điều dưỡng ngày nay đã trở thành cộng sự đắc lực của bác sĩ. 
Từ năm 1854 - 1856, chiến tranh xảy ra giữa nước Nga với các nước Anh, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ. Bị quân đội Nga chống cự kịch liệt, gần 5.000 binh sĩ Anh bị thương, tử trận hoặc chết vì nhiễm trùng trong bệnh viện (BV). Thêm vào đó, dịch tả bùng phát trong quân đội Anh, hàng nghìn lính Anh được đưa vào BV Barack, một BV dã chiến của quân đội Anh ở Scutari. Những người lính Anh lâm vào tình cảnh bị thương không có người chăm sóc, BV dã chiến hỗn độn, vô tổ chức và thiếu thốn mọi thứ. Báo chí từ mặt trận gửi về làm chấn động dư luận nước Anh nên chính quyền Anh đã mời Florence giúp đỡ. Florence đã tuyển 38 phụ nữ tình nguyện cùng cô ra mặt trận. Cô được giao nhiệm vụ toàn quyền chỉ huy các nữ điều dưỡng ở BV dã chiến. Trong đêm tối, Florence thường cầm đèn đi chăm sóc cho từng thương bệnh binh từ mặt trận chuyển về. Vì thế, các thương binh đã đặt cho cô danh hiệu “Nữ công tước với cây đèn”. Florence đã cứu được hàng nghìn mạng sống của thương bệnh binh và được mọi người yêu mến gọi là “Thiên thần trong BV”.

Sau chiến tranh, khi không còn khả năng làm việc, Florence được nhân dân và các chiến sĩ Anh tặng số tiền 50.000 bảng Anh để chăm sóc sức khỏe. Florence đã dùng số tiền có được để vận động thành lập trường đào tạo điều dưỡng đầu tiên trên thế giới tại BV Saint Thomas ở London khi bà bước vào tuổi 40. Sau này, BV Saint Thomas trở thành chiếc nôi để bà Florence nuôi dưỡng, truyền thụ mọi kỹ năng và niềm say mê cho những ai muốn trở thành điều dưỡng.

. Nghề vất vả

Theo Tiến sĩ Nguyễn Thế Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Y tế Khánh Hòa, điều dưỡng viên là người tiếp xúc nhiều nhất với BN. Người bệnh khi vào nằm viện được các bác sĩ khám và kê đơn điều trị, thời gian tiếp xúc giữa bác sĩ với BN không nhiều. Trong khi hầu hết thời gian còn lại, điều dưỡng tiếp xúc với người bệnh, chăm sóc, phục vụ người bệnh các nhu cầu cơ bản đúng theo quy trình và quy phạm kỹ thuật chuyên môn như: trực tiếp hoặc phụ tiêm thuốc, cho uống thuốc, thay băng, giúp BN hô hấp, ăn uống, bài tiết, vận động, duy trì thân nhiệt… Ngoài ra, điều dưỡng viên còn giúp BN làm quen với môi trường BV, tuân theo các quy định của đơn vị và an tâm điều trị, đưa đón BN chuyển khoa, chuyển viện hoặc đi khám chuyên khoa nếu được phân công. “Điều dưỡng viên chính là người đáp ứng những nhu cầu cơ bản cũng như nhu cầu bệnh lý của người bệnh”, Tiến sĩ Nguyễn Thế Dũng nói.

Tuy đã có nhiều tiến bộ trong y học cũng như cơ sở vật chất phục vụ người bệnh, nhưng hiện nay điều dưỡng vẫn được coi là một nghề vất vả, đặc biệt là ở Việt Nam khi tỉ lệ điều đưỡng/bác sĩ còn thấp. Ở hầu hết các BV, điều dưỡng phải làm việc trong tình trạng quá tải. Đơn cử tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, ngày Thứ bảy hay Chủ nhật, trong ca trực một điều dưỡng phải chăm sóc từ 30 - 40 BN. Đây là một áp lực rất lớn đối với các điều dưỡng.

Điều đáng mừng là với trình độ chuyên môn ngày càng cao, điều dưỡng viên ngày nay đã trở thành cộng sự đắc lực của bác sĩ và là một thành viên trực tiếp tham gia chăm sóc BN, thay vì chỉ thực hiện theo y lệnh. Điều này cũng cho thấy vai trò của người điều dưỡng đang ngày càng được ghi nhận và coi trọng.

NGỌC KHÁNH