12:03, 17/03/2011

Nguy hiểm với phụ nữ mang thai 3 tháng đầu

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Huy, Phó Trưởng khoa Nhi - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa cho biết, hiện đang là mùa của bệnh Rubella. Còn theo bác sĩ Phan Thế Long (Khoa Truyền nhiễm Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa) và bác sĩ Đặng Quý Sơn (Khoa Truyền nhiễm Bệnh viện Ninh Hòa)...

Bác sĩ (BS) Nguyễn Ngọc Huy, Phó Trưởng khoa Nhi - Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh Khánh Hòa cho biết, hiện đang là mùa của bệnh Rubella. Còn theo BS Phan Thế Long (Khoa Truyền nhiễm BVĐK tỉnh) và BS Đặng Quý Sơn (Khoa Truyền nhiễm BV Ninh Hòa), những ngày này, số lượng bệnh nhân nhập viện tại Khoa Truyền nhiễm ở các BV vì bệnh Rubella tăng đáng kể. Mỗi ngày, Khoa Truyền nhiễm BVĐK tỉnh tiếp nhận trên dưới 10 trường hợp mắc bệnh Rubella đến khám và điều trị.

Bệnh Rubella còn gọi là bệnh sởi Đức. Đây là một bệnh truyền nhiễm, do vi-rút Rubella gây nên. Bệnh lưu hành trên toàn thế giới, thường xuất hiện vào mùa Xuân, tuổi thường gặp từ 5 - 14 tuổi, bệnh có thể xảy ra thành dịch. “Tất cả mọi người, mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh Rubella. Tuy nhiên, những người đã bị Rubella lúc nhỏ thì sẽ được miễn dịch, không bị nhiễm bệnh lại”, BS Huy cho biết.

Tuy Rubella là bệnh lây nhiễm không nguy hiểm (không gây biến chứng nặng, chết người) như bệnh sởi (thường gây nên những biến chứng trầm trọng như: viêm phổi, viêm phế quản, viêm não, viêm cơ tim, viêm tai giữa, rối loạn tiêu hóa…), nhưng lại có khả năng gây nên những dị tật bẩm sinh nặng nề ở bào thai. Khi mang thai, nếu người mẹ mắc bệnh Rubella trong 3 tháng đầu của thai kỳ thì sẽ dễ bị những tai biến như sẩy thai, thai chết trong tử cung hoặc thai bị dị dạng như: khuyết tật về tim, đục thủy tinh thể, điếc bẩm sinh, chậm phát triển trí tuệ…

Bệnh Rubella lây truyền qua đường hô hấp khi trẻ lành hít phải những giọt dịch tiết đường mũi họng (nước bọt, nước mũi) có chứa vi rút của người bệnh khi tiếp xúc trực tiếp; cũng có thể do tiếp xúc với các vật dụng, các bề mặt (sàn nhà, bàn ghế, đồ chơi…) có dính chất tiết mũi họng của người bệnh. Bệnh Rubella sẽ có cơ hội lan rộng thành dịch khi bệnh nhân sống trong môi trường chật chội, thiếu ánh sáng, thiếu điều kiện vệ sinh (nhà trẻ, ký túc xá…). Trẻ bị bệnh Rubella có thể lây truyền bệnh cho trẻ khác 1 tuần trước khi phát ban và từ 1 đến 2 tuần sau khi ban đã lặn hết.

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Huy đang khám bệnh cho trẻ.
Bệnh diễn tiến qua 3 giai đoạn: Thời kỳ ủ bệnh từ 12 - 23 ngày sau khi tiếp xúc với nguồn lây. Thời gian này người bệnh đã bị nhiễm vi-rút, nhưng chưa có biểu hiện bệnh. Thời kỳ phát bệnh: Người bệnh có những biểu hiện như sốt nhẹ trên 37,5oC kèm theo nhức đầu, mệt mỏi, chảy mũi trong, đau họng, đôi khi có đỏ mắt, đau sưng hạch. Nội ban xuất hiện ngay trước khi có ban ở da, đó là những chấm đỏ ở phần mềm vòm họng và lan dần lên đến họng. Phát ban: Ban đỏ, từng đốm lan tỏa, ban dát sần. Đặc biệt ban mọc đầu tiên ở mặt, sau đó lan ra thân mình rất nhanh. Sau khoảng 2 - 3 ngày ban sẽ lặn hết. Bệnh nhân cảm thấy đau khớp và nổi hạch sau tai. Thời kỳ lui bệnh: Các triệu chứng bệnh kéo dài từ 3 - 4 ngày rồi tự hết. Sau khi khỏi bệnh, người bệnh sẽ miễn dịch suốt đời (nghĩa là sẽ không bị mắc bệnh trở lại).

Bệnh Rubella là một bệnh lành tính, không có biến chứng nguy hiểm nên bệnh nhân có thể ở nhà để chăm sóc. Việc điều trị bệnh chủ yếu là điều trị triệu chứng: Cho trẻ bệnh ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu, uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây; vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý 9‰ cho trẻ. Nếu trẻ đau đầu nhiều hoặc đau khớp thì có thể sử dụng thêm thuốc giảm đau. Đối với trẻ nhỏ, cần giặt khăn bằng nước ấm lau thân mình cho trẻ hàng ngày.

Để phòng ngừa bệnh Rubella lây lan, BS Huy khuyên các gia đình cần cách ly người bệnh: Thời gian cách ly từ lúc bắt đầu phát bệnh (phát ban) cho đến 7 ngày sau khi phát ban. Nên để trẻ bệnh ở một phòng riêng thoáng mát, có đủ ánh nắng mặt trời. Sử dụng các vật dụng sinh hoạt cá nhân riêng cho trẻ bệnh (khăn mặt, ly, chén, muỗng, đũa…). Hạn chế tiếp xúc với trẻ bệnh. Khi cần tiếp xúc thì phải đeo khẩu trang; sau khi tiếp xúc phải rửa tay ngay bằng xà phòng. Đặc biệt, những phụ nữ đang mang thai cần tuyệt đối tránh tiếp xúc với người bệnh. Vệ sinh phòng ở của trẻ bệnh hàng ngày.

Cũng theo BS Huy, vắc-xin phòng bệnh Rubella thông dụng hiện nay là loại vắc-xin MMR (Measle, Mumps, Rubella) phòng ngừa cho cả 3 bệnh sởi, quai bị, Rubella. Vắc-xin phòng bệnh Rubella rất ít khi có tác dụng phụ. Lịch tiêm như sau: Trẻ nhỏ từ 6 - 8 tháng tuổi không mắc bệnh Rubella do có kháng thể từ mẹ truyền qua. Trong trường hợp cần thiết phải tiêm chủng Rubella trước 12 tháng tuổi thì nên tiêm cho trẻ lúc 6 tháng tuổi, sau đó vẫn phải tiêm chủng lại cho trẻ theo đúng lịch tiêm chủng của bệnh. Trẻ nhỏ từ 12 tháng đến dưới 13 tuổi, chưa chích ngừa Rubella lần nào thì tiêm 2 mũi cách nhau 2 - 3 năm. Trẻ lớn trên 13 tuổi và người lớn chỉ tiêm một mũi duy nhất. Những phụ nữ có ý định mang thai chưa từng bị bệnh Rubella hoặc chưa được tiêm phòng lúc nhỏ thì nên tiêm ngừa trước 3 tháng khi quyết định có thai. “Việc tiêm chủng Rubella đặc biệt quan trọng đối với trẻ em gái nhằm phòng, chống bệnh trong suốt khoảng thời gian khi trẻ lớn lên và mang thai sau này”, BS Huy nói.

NGỌC KHÁNH