Hoài niệm Giêng hai…

Tết bây giờ đã khác xưa nhiều. Cuộc sống xã hội hôm nay, đặc biệt là lớp trẻ họ tận hưởng, ngẫu hứng ùa nhau về phố thị ăn Tết, du xuân, rồi rủ nhau phượt tập thể, lên rừng, xuống biển, leo đèo lội suối cho đằm đã cuộc chơi. Thấy, nghe và ngẫm lại những Tết, xuân xưa ta bỗng chạnh lòng, buâng khuâng thầm nhớ mẹ… Quên sao một thuở “Mẹ gom gạo cuối đông đau đáu đợi Giêng hai…”. Cái cụm từ “Ba ngày Tết” là cách nói của ông bà ta xưa để biểu chỉ cái khó nghèo. Thực đúng vậy! Mẹ cha thì trăn trở chắt chiu, con cái thì háo hức đợi mong Tết đến, xuân về để có bữa cơm no và manh áo mới. Mâm cỗ cúng tổ tiên chiều ba mươi thuở ấy sao mà thiêng liêng đến thế. Thoang thoảng mùi hương trầm nghi ngút, có bánh chưng, bánh tét với mâm cỗ mẹ bày khá thịnh soạn. Sáng mùng một chạy qua nhà nội, nhà ngoại, bà mừng tuổi cho chiếc bánh gai, bánh mật là vui lắm rồi. Nhắc nhớ lại chúng ta càng trân quý và cảm thông sâu sắc.

Tôi vẫn nhớ vào những năm 79 - 80 của thế kỷ trước, khi tôi còn quàng khăn đỏ đến trường, có một ký ức ấy cứ dội về, thẳm sâu trong tiềm thức và đó là nghị lực, khát vọng của chúng tôi và để các con dõi theo phấn đấu, trưởng thành hơn trong những chặng đường đời… Ngày ấy nhà tôi ở bên sông, dịp Tết đến, xuân sang, thanh niên và mấy đứa bạn cùng lứa thuộc gia đình khá giả suốt ngày cứ say sưa với các thú chơi đánh đáo, chơi bài tam cúc ăn tiền… Tôi cũng như mấy anh em nhà nghèo hoàn toàn không có khái niệm với những thú chơi ấy. Mấy đứa con ông lái đò vì quá say sưa chơi bời nên chểnh mảng, mặc cho khách gọi réo. Vốn rất mê bơi lội, chèo thuyền và tự tin vượt sông, tôi đã hăng hái xin bạn được đưa đò, đón khách. Cứ sau mỗi chuyến tôi lại đưa tiền cho cậu chủ và không đòi hỏi, mặc cả gì về tiền bạc, kể cả những đồng tiền khách lì xì cho chú đưa đò hồn nhiên vui tính. Biết tính tôi nhiệt tình, thật thà, cậu bạn rất bằng lòng và cũng muốn “sòng phẳng” Vâng! Cho thì tôi xin nhận. Cầm những đồng tiền từ sức lao động của mình mà lòng tôi vui khó tả. Lạ lẫm, mạnh dạn rồi thành quen, cần mẫn như con ong, có ngày từ sáng đến nhá nhem tối. Cứ lúc nghỉ, có tiền là tôi chạy vụt về đưa cho mẹ. Lúc khó nghèo, cầm đồng tiền khi biết con làm việc thiện, mẹ cười vui mà trào nước mắt.

Bao mùa xuân, năm tháng của tuổi trẻ đã đi qua, giờ đây chúng tôi đã thành đạt nhưng câu chuyện đưa đò ngày ấy cứ thức dậy mãi trong tôi. Để hôm nay ký ức ấy đã thấm vào các con. Thêm một nghĩa cử đáng nói và xúc động khi con trai tôi, một người lính binh nhất có món quà lì xì mẹ đầu xuân. Con tôi vào bộ đội từ mùa xuân năm trước. Sau những tháng ngày huấn luyện và học tập, thấy con chững chạc và khỏe khoắn hơn, được cán bộ, đồng đội tin yêu, nối gót cha được vậy là mẹ mừng và yên tâm lắm. Đầu xuân, nghe mẹ kể về con mà lòng tôi cũng bồi hồi thao thức. Biết mẹ vào thăm, con cứ dặn: Ngày xuân đông người, mẹ đi xe từ từ thôi và không phải mang thứ gì vào cả, bởi đơn vị tổ chức ăn Tết cho chúng con đầy đủ. Gặp nhau, con và đồng đội quây quần chúc mừng mẹ thêm một tuổi, bên con miên man bao chuyện. Chiều xuống, chia tay, con trai cầm tay mẹ và trân trọng, nâng niu áp vào đôi bàn tay gầy guộc ấy một phong thư nhỏ, ôn tồn nói: Đây là món quà con dành dụm bấy lâu, giờ xin được lì xì biếu ông bà và mẹ. Mở phong thư, ngỡ ngàng và xúc động, mẹ nhìn con và hỏi “Tiền đâu nhiều thế con”. Hơn hai triệu đồng, dẫu không lớn nhưng với một người chiến sĩ như con thì quả thật bất ngờ. Hỏi ra mới biết, đó là những đồng tiền phụ cấp suốt thời gian luyện tập mà con không phải dùng đến. Một chút thảo thơm của người lính tặng mẹ, nhiêu đó thôi, cha thấy con đã lớn và dường như cha con chúng tôi đang cùng nhau trở về với ký ức và hoài niệm hôm qua - hôm nay. Giản dị thôi nhưng mong sao mỗi ý nghĩ, việc làm tốt là một nhành xuân góp thêm hương sắc cho Tổ quốc thêm xuân.

Tiết xuân đang đến với mỗi nhà, cành đào phương Bắc, cánh mai vàng phương Nam đang tươi tắn hé nụ cùng xuân. Giao hòa cùng đất trời cũng là bước chuyển mình của con người, vạn vật khi đón chào một kỷ nguyên mới. Mùa xuân đang nói gì bên ta đấy nhỉ? Vâng, ngày mới, năng lượng mới sẽ cho ta thêm niềm tin, ước mơ cháy bỏng để những dự định được lớn dần và thôi thúc bay xa…

Duy Hoàn