Nhận thức tác hại của bức xạ đến sức khỏe con người, ngành chức năng đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền về an toàn bức xạ nhằm tăng cường sự hiểu biết của cộng đồng.
Nhận thức tác hại của bức xạ đến sức khỏe con người, ngành chức năng đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền về an toàn bức xạ (ATBX) nhằm tăng cường sự hiểu biết của cộng đồng.
“Kẻ giết người thầm lặng”
Theo Thạc sĩ Lê Xuân Hải - Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ, bức xạ có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống và sức khỏe con người, nhẹ có thể bị nôn mửa, bỏng da, rụng tóc..., nặng dẫn tới tử vong, ung thư, sinh con quái thai, dị dạng... Tuy nhiên, bức xạ lại vô hình, không màu, không mùi nên có thể xem như “kẻ giết người thầm lặng”. Vì thế, việc tuyên truyền nâng cao hiểu biết của cộng đồng về bức xạ nói chung và cách nhận biết về bức xạ là nhiệm vụ quan trọng của ngành và toàn xã hội.
Cơ sở thu gom phế liệu có chứa nguồn phóng xạ thường tiềm ẩn khả năng rò rỉ phóng xạ. |
Trên thế giới ghi nhận nhiều sự cố xảy ra do rò rỉ phóng xạ. Tuy tác hại của các thiết bị chứa nguồn bức xạ rất nguy hiểm, nhưng không phải ai cũng nhận thức được vấn đề này. Đặc điểm nhận dạng là dấu hiệu hoa thị 3 cánh có màu đen hay đỏ được gắn trên vỏ thiết bị hay khu vực có bức xạ để cảnh báo nguy hiểm. Khi phát hiện nguồn phóng xạ vô chủ, mọi người không nên đến gần, không chạm vào hay di dời nó mà nên gọi khẩn cấp đến tổng đài 114 hay cơ quan chức năng để xử lý.
Tập trung tuyên truyền cho cơ sở phế liệu
Khánh Hòa hiện có 58 cơ sở bức xạ với hàng trăm thiết bị bức xạ có chứa nguồn phóng xạ, phục vụ trong các lĩnh vực: y tế, công nghiệp và nghiên cứu khoa học. Trong đó, loại hình chụp ảnh phóng xạ công nghiệp sử dụng nhiều nguồn bức xạ di động. Vì vậy, khả năng xảy ra sự cố với đối tượng này ở mức khá cao với các hình thức như: rơi nguồn, thất lạc hoặc mất cắp. Tuy nhiên, đối tượng này có hiểu biết khá tốt về bức xạ nên việc phòng, chống không đáng lo.
Điều cần quan tâm hiện nay là các cơ sở thu gom phế liệu tiềm ẩn khả năng rò rỉ phóng xạ khi mua bán phế liệu có chứa nguồn phóng xạ lại nằm trong các khu dân cư. Tuy đây là đối tượng có nguy cơ tiếp xúc các nguồn phóng xạ nhưng lại thiếu kỹ năng về vấn đề này. Trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 200 cơ sở thu gom phế liệu, tái chế kim loại nên khả năng rò rỉ phóng xạ khá cao. Nhận thức được mức độ phổ biến của loại hình kinh doanh này, thời gian qua, Sở KH-CN đã tăng cường tuyên truyền tập trung vào đối tượng này.
Hàng năm, sở xây dựng kế hoạch tập huấn cho các đơn vị có sử dụng nguồn phóng xạ, các cơ sở thu gom phế liệu, mời chuyên gia đầu ngành về phóng xạ nói chuyện tiến hành khảo sát tình hình mua bán, sơ chế, vận chuyển phế liệu, kho bãi không bảo đảm an toàn về phòng, chống cháy nổ, ATBX, phát tờ rơi, áp phích tuyên truyền về tác hại của bức xạ đối với đời sống và sức khỏe con người, những dấu hiệu nhận biết và cách phòng, chống.
“Năm 2019, chúng tôi tiếp tục tuyên truyền nâng cao hiểu biết về ATBX cho mọi người, đặc biệt là các cơ sở thu gom, mua bán phế liệu. Đồng thời khảo sát, thu thập thông tin, danh sách của các cơ sở mới và cũ, tăng cường phổ biến kiến thức và hành vi về mối nguy phóng xạ cho các cơ sở này, nhất là ở Ninh Hòa và Vạn Ninh - là những địa phương chưa khảo sát trong các năm trước. Ngoài ra, còn tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để nâng cao nhận thức của cộng đồng về ATBX”, ông Hải nói.
P.L
Có 2 loại bức xạ: bức xạ tự nhiên và bức xạ nhân tạo. bức xạ nhân tạo tuy chiếm tỷ lệ nhỏ (12%) nhưng lại được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực, nhất là y tế. Các ứng dụng của tia bức xạ có thể kể như: chụp ảnh công nghiệp, chẩn đoán và điều trị bệnh, đo đạc vật liệu, thăm dò, khai thác tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường…
Do khả năng phá hủy không giới hạn, vô hình nên khi nguồn phóng xạ bị phát tán ra môi trường sẽ dẫn tới nguy cơ tử vong rất cao khi bị nhiễm xạ.
