Mỏi mòn chờ sổ đỏ

21 năm kể từ khi được giao đất, gần 200 hộ ở khu kinh tế mới Tân Sơn (xã Ninh Xuân, thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa) vẫn từng ngày mỏi mòn chờ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Hơn 20 năm ở… lụi

Từ Quốc lộ 26 đoạn qua xã Ninh Xuân, thị xã Ninh Hòa, rẽ về Tỉnh lộ 8 chừng 2km, những ngôi nhà ngói đỏ thấp thoáng ẩn hiện giữa màu xanh bạt ngàn của cây mía đường. Đó là thôn Tân Sơn của xã Ninh Xuân. Hơn 300 hộ nơi đây chủ yếu sống bằng cây mía đường, một cây trồng gần như độc canh ở vùng đất còn tương đối khó khăn về nước tưới này.

Theo lời kể của ông Nguyễn Văn Hải - Phó thôn Tân Sơn và cũng là người sinh sống lâu năm ở đây, trước năm 1997, khu vực này rất heo hút, chỉ dăm ba nóc nhà nằm lọt thỏm giữa rẫy mía, vườn tạp và cây hoang. Đến năm 1997, Nhà nước thực hiện dự án khu kinh tế mới, cụ thể là Dự án giãn dân theo Quyết định 773 ngày 21-12-1994 của Thủ tướng Chính phủ về chương trình khai thác, sử dụng đất hoang hóa, bãi bồi ven sông, ven biển và mặt nước ở các vùng đồng bằng (tạm gọi là Dự án 773). Lần lượt trong các năm từ 1997 đến 2003, đã có hàng trăm hộ được đưa về đây sinh sống. Đến năm 2003, khu vực này đã có khoảng 150 hộ, thôn Tân Sơn cũng được thành lập.

Theo ông Võ Xuân Dương - Trưởng thôn Tân Sơn, từ lúc năm 2003 đến nay, ông là một trong những người đến đây trong đợt di dân đầu tiên năm 1997. Mỗi hộ gia đình được dự án tạo điều kiện cấp cho 1 lô đất, chiều rộng 10m, dài 50m. Các hộ mới đến chỉ cần trả tiền cho chủ đất theo dạng trả công khai hoang ở mức khoảng 1 triệu đồng là đã được sở hữu lô đất 500m2 kể trên. Nhà nước cũng hỗ trợ cho mỗi hộ chuyển tới đợt đầu là 800.000 đồng để người dân làm nhà, ổn định cuộc sống. Các hộ đến sau, do vật giá tăng nên được Nhà nước hỗ trợ nhiều hơn, từ 1,5 đến 3 triệu đồng. Khu kinh tế mới Tân Sơn được hình thành như thế. “Hầu hết các hộ đến đây từ những nơi heo hút hơn, nên việc dồn dân là một chủ trương đúng đắn và người dân vui mừng khi được sinh sống tập trung. Đường được mở rộng hơn, điện lưới kéo về, trường học, hội trường thôn cũng được Nhà nước quan tâm xây dựng, hình thành nên khu dân cư và các thiết chế hạ tầng hoàn thiện như hiện nay”, ông Dương nói.

Tuy nhiên, có một điều dường như chưa được tính tới lúc bấy giờ, đó là việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân khi chuyển đến khu kinh tế mới này. Và mọi rắc rối đang ngày càng trở nên phức tạp hơn theo thời gian. “Tôi đến đây ở, đầu tắt mặt tối lo sinh kế, lo làm sao cho cuộc sống no ấm hơn, chứ đâu nghĩ tới việc sổ đỏ, sổ hồng. Đến những năm sau này, khi cuộc sống có phần ổn định hơn, không chỉ gia đình tôi mà hàng trăm hộ nơi đây đều đã nhiều lần đề đạt nguyện vọng qua chính quyền, qua các đợt tiếp xúc cử tri, qua các cuộc họp thôn… về việc được cấp sổ đỏ. Tuy nhiên cho đến nay, sự việc vẫn chưa có tiến triển gì”, ông Nguyễn Ngọc Sơn - một hộ ở thôn Tân Sơn chia sẻ.

Vướng ở khâu nào?

Theo tìm hiểu của chúng tôi, việc cấp sỏ đỏ cho các hộ dân Tân Sơn đã được người dân kiến nghị nhiều lần và chính quyền địa phương cũng đã đưa vào để tiến hành cấp theo Dự án VLAP. Tuy nhiên, các hộ thuộc Dự án 773 không thể tiến hành cấp sổ được. Nguyên nhân là do đất thuộc Dự án 773 tại Tân Sơn giáp với đất rừng thuộc quản lý của Ban quản lý rừng phòng hộ Ninh Hòa; giáp với đất quốc phòng, một số diện tích nằm trong lòng hồ thủy lợi Suối Trầu. Qua đo đạc không xác định được ranh giới các hộ sử dụng với các diện tích đất trên nên không cấp được.

Ông Nguyễn Văn Hùng thắc mắc: “Chúng tôi ở trên đất này từ mấy chục năm nay rất ổn định, không có tranh chấp gì sao lại nói là không xác định được ranh giới rõ ràng với đất quốc phòng, đất lâm nghiệp, đất lòng hồ thủy lợi?”.

Về vấn đề này, ông Võ Hương - Phó Chủ tịch UBND xã Ninh Xuân cho hay: “Việc cấp sổ đỏ cho các hộ thôn Tân Sơn hiện đang gặp nhiều khó khăn. Vướng mắc đầu tiên là xác định nguồn gốc đất, hồ sơ dự án giãn dân theo Quyết định 773 của Thủ tướng Chính phủ hiện không rõ được lưu ở đâu, ở UBND xã Ninh Xuân chỉ còn danh sách các hộ tham gia dự án thôi; một số hộ vẫn sinh sống ổn định từ đó đến nay nhưng cũng có nhiều hộ đã sang nhượng lại cho người khác. Khó khăn thứ hai là cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ tham gia dự án, sinh sống ổn định từ đó đến nay và các hộ nhận sang nhượng lại từ những hộ tham gia dự án trước đây như thế nào, có thu tiền sử dụng đất hay không, bởi ước tính để được cấp sổ đỏ trung bình mỗi hộ phải nộp tiền sử dụng đất khoảng 40 - 50 triệu đồng. Nếu không có hướng giải quyết thì sẽ rất khó để cấp sổ đỏ cho người dân”.

Chia sẻ thêm với chúng tôi, ông Võ Xuân Dương cho hay: “Hầu hết các hộ nơi đây chấp nhận nộp tiền sử dụng đất để được cấp sổ. Tuy nhiên, đa số người dân Tân Sơn đều có hoàn cảnh khó khăn, việc nộp trên dưới 50 triệu đồng là số tiền quá lớn. Vì vậy, người dân mong muốn Nhà nước có chính sách miễn, giảm tiền sử dụng khi cấp sổ đỏ cho các thửa đất có nguồn gốc từ Dự án 773”.

Sẽ kiến nghị tỉnh xem xét

Để tháo gỡ khó khăn trong việc cấp sổ đỏ cho người dân thôn Tân Sơn, tháng 9-2016, UBND thị xã Ninh Hòa đã giao cho UBND xã Ninh Xuân chủ trì tiến hành việc rà soát, xác định các hộ gia đình, cá nhân tham gia Dự án 773, có nhà ở ổn định từ thời điểm thực hiện dự án đến nay để báo cáo UBND tỉnh, Ban Thường vụ Thị ủy Ninh Hòa xin chủ trương tháo gỡ vướng mắc. Tuy nhiên, đến nay UBND xã Ninh Xuân vẫn chưa có báo cáo gửi UBND thị xã Ninh Hòa về vấn đề này. Mới đây, ngày 12-10, UBND thị xã Ninh Hòa tiếp tục có công văn yêu cầu UBND xã Ninh Xuân thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của UBND thị xã Ninh Hòa, chậm nhất đến ngày 30-10 phải báo cáo kết quả rà soát về UBND thị xã.

Giải thích về sự chậm trễ này, lãnh đạo UBND xã Ninh Xuân cho hay: Đến nay, việc thống kê, rà soát các trường hợp chưa được cấp sổ đỏ ở Tân Sơn vẫn chưa hoàn thành là do từ tháng 9-2016 đến 27-4-2018 Xí nghiệp Tài nguyên Môi trường 5 chưa bàn giao hồ sơ cho UBND xã Ninh Xuân; trong khi đó hồ sơ các hộ giãn dân theo Dự án 773 tại xã chưa đầy đủ; việc rà soát, thống kê cần phải có thêm thời gian do đó UBND xã Ninh Xuân chưa rà soát xong.

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Bá Thuận - Phó Chủ tịch UBND thị xã Ninh Hòa cho biết: “Sau khi có kết quả rà soát của UBND xã Ninh Xuân, UBND thị xã Ninh Hòa sẽ báo cáo, xin chủ trương của UBND tỉnh để giải quyết dứt điểm vấn đề này. Cụ thể, UBND thị xã sẽ kiến nghị tỉnh theo hướng cho phép cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không thu tiền sử dụng đất đối với các hộ tham gia Dự án 773, có nhà ở ổn định từ thời điểm thực hiện dự án đến nay. Đối với các trường hợp còn lại giải quyết cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định hiện hành”.

HỒNG ĐĂNG - BÍCH LA