Cam Lâm: Tiêu thụ xoài gặp khó

Hàng trăm héc-ta xoài Úc tại huyện Cam Lâm (Khánh Hòa) đang độ chín đỏ nhưng không có thị trường tiêu thụ bởi dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp nCoV đang hoành hành tại Trung Quốc khiến chính quyền phải đóng cửa khẩu.

Đỏ mắt tìm thương lái

Những ngày sau Tết Nguyên đán Canh Tý, người trồng xoài Cam Lâm rất lo lắng khi không thấy thương lái tới mua hàng, các vựa xoài đóng cửa im ỉm. Trong khi đó, xoài trong vườn phần lớn đã già, chín đỏ cây, nếu không thu mua kịp, chỉ nửa tháng nữa xoài sẽ chín nẫu, rơi rụng.

Lứa xoài trái vụ sau Tết của ông Võ Trọng Tâm (Bãi Giếng 2, xã Cam Hải Tây) đang độ chín. “Sáng ra, nghe tin có 1 vựa trên Quốc lộ 1 mở cửa, tôi thấy mừng nhưng nghe đâu họ thu mua giá rất thấp, xoài loại 1 giá chỉ 40.000 đồng/kg. Tôi có 1ha xoài Úc trái vụ, chừng 250 cây. Do trồng trái vụ nên sản lượng không cao, nhưng với giá này thì chỉ tạm đủ chi phí phân, thuốc”, ông Tâm cho biết.

Theo ông Nguyễn Văn Ngọc (Tân Hải, Cam Hải Tây), lứa xoài trái vụ trước Tết ông thu được 380 triệu đồng nhờ giá cao, giáp Tết xoài loại 1 giá 70.000 - 80.000 đồng/kg, nhưng sau Tết giá giảm chỉ còn 28.000 đồng/kg. Hiện nay, ông không có xoài để bán song con trai và con rể ông có tổng cộng 3ha xoài đang lo lắng vì xoài trong vườn đã già, chín nhưng không biết cách nào tiêu thụ. Với diện tích này, nếu giá xoài giảm thì sẽ thất thu khoảng 300 - 400 triệu đồng (10 - 15 tấn).

Theo người trồng xoài, mọi năm khoảng mùng 8 Tết, các vựa xoài đồng loạt mở cửa nhưng năm nay đến mùng 10 vẫn chưa thấy rục rịch. Dịch viêm đường hô hấp cấp nCoV hoành hành ở Trung Quốc buộc chính quyền phải đóng cửa khẩu biên giới Trung - Việt, khiến các loại nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc đều dội hàng. Vựa xoài không dám mua vì sợ khó tiêu thụ nội địa.

Bà Nguyễn Thị Yến - chủ vựa xoài Yến Tây (thị trấn Cam Đức) cho hay, dịch nCoV ở Trung Quốc khiến thị trường xoài ế ẩm. Tuy nhiên, vì bạn hàng, vựa vẫn tổ chức thu mua để bán ở các tỉnh phía bắc như: Hà Nội, Thanh Hóa, Ninh Bình… Xoài Úc hiện có giá rất thấp, loại 1: 20.000 đồng/kg; loại 2: 14.000 - 15.000 đồng/kg; loại 3: 7.000 đồng/kg. Vựa mở cửa hôm mùng 9 Tết nhưng cũng có thể đóng cửa vì không biết thị trường thế nào. Mỗi ngày, vựa thu mua bình quân 5 - 10 rổ (50 - 60 kg/rổ) của những nông dân thân quen, số này chỉ bằng 1/10 so với những năm trước.

Chưa có giải pháp khả thi

Theo nhiều người trồng xoài tại Cam Lâm, sản xuất xoài trái vụ rất khó, tốn kém chi phí nhiều hơn xoài chính vụ, năng suất cũng kém hơn. Tùy thuộc vào thời tiết, có năm được mùa nhưng cũng có năm mất mùa. Nếu xoài chính vụ năng suất bình quân 5 tấn/ha thì xoài trái vụ tốt nhất cũng chỉ bằng 1/2. Do vậy, nếu giá xoài trái vụ không cao, người trồng xoài chắc chắn thua lỗ. Thêm vào đó, chi phí vật tư, thuốc bảo vệ thực vật những năm gần đây liên tục tăng, bình quân 10 - 20%/năm.

Trước tình hình trên, chính quyền và ngành chức năng vẫn chưa có biện pháp ứng phó. Ông Nguyễn Minh Tâm - Chủ tịch Hội Nông dân xã Cam Hải Tây cho hay, diện tích xoài toàn xã gần 1.000ha, trong đó xoài Úc chiếm 1/2. Hiện nay, xã chưa có giải pháp gì giúp nông dân. Kênh quan trọng có thể đẩy giá xoài lên cao là siêu thị. Song siêu thị thu mua với yêu cầu rất cao và số lượng cũng hạn chế.

Ông Diệp Thế Thanh - Chủ tịch Hội Người trồng xoài Cam Lâm cho biết, toàn huyện hiện có 3.900ha xoài Úc, sản lượng khoảng 500 - 700 tấn. Hiện nay, kênh tiêu thụ chủ lực vẫn là nội địa nên nông dân bị ép giá. Hội muốn đưa hàng vào siêu thị nhưng khó vì số lượng thu mua hạn chế, giá cũng không cao. Thời gian qua, hội có vận động 3 doanh nghiệp là Vạn Hương (TP. Nha Trang), Chánh Thu (tỉnh Bến Tre) và Đông Phương (TP. Hồ Chí Minh) ký hợp đồng tiêu thụ xoài, lấy mã code của hội thu mua xoài Cam Lâm. Năm 2019, chỉ có Chánh Thu triển khai thu mua. Tuy nhiên, Chánh Thu lại không đặt hội thu gom mà tự đứng ra thu mua trôi nổi nên hội e ngại sẽ ảnh hưởng đến uy tín của hội. Thời gian tới, hội sẽ làm việc với huyện và các doanh nghiệp về vấn đề này.

Hiện nay, người trồng xoài Cam Lâm rất cần sự giúp đỡ, hỗ trợ của chính quyền và ngành chức năng trong việc tiêu thụ xoài.

V.L