Hàng năm, trên thế giới có hơn 8 triệu ca tử vong do hút thuốc lá và hơn 1 triệu ca tử vong do hút thuốc lá thụ động.
Hàng năm, trên thế giới có hơn 8 triệu ca tử vong do hút thuốc lá và hơn 1 triệu ca tử vong do hút thuốc lá thụ động.
Thông điệp bệnh viện không khói thuốc
Tại Việt Nam, Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá (PCTHTL) đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-5-2013. Theo quy định tại Điều 11, Luật PCTHTL, cơ sở y tế là địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn kể từ trong khuôn viên.
Theo bác sĩ Lê Hồng Quân - Trưởng phòng Nghiệp vụ Y, Sở Y tế, tại Khánh Hòa, thời gian qua, nội dung PCTHTL được các cơ quan, đơn vị đưa vào kế hoạch hàng năm. Đặc biệt, các cơ sở y tế đã thực hiện tốt việc treo biển cấm hút thuốc lá tại các địa điểm cấm hút thuốc theo quy định. Các đợt kiểm tra, giám sát cho thấy, các cơ sở y tế, bệnh viện của tỉnh đều thực hiện nghiêm túc việc treo biển cấm hút thuốc tại những nơi dễ nhìn thấy, đông người qua lại trong nhà, khuôn viên bệnh viện, các khoa, phòng…
Ngoài ra, các bệnh viện đã đưa nội dung về trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong PCTHTL vào kế hoạch hành động hàng năm. Qua đó, nhằm truyền thông nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá đến bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và toàn thể công chức, viên chức, người lao động trong đơn vị. Các bệnh viện đã thành lập Ban chỉ đạo PCTHTL; phân công nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng trong công tác truyền thông, tăng cường kiểm tra, giám sát hành vi hút thuốc trong bệnh viện cho từng thành viên.
Sau 5 năm thực hiện Luật PCTHTL, các cơ sở y tế đã đưa quy định không hút thuốc lá vào nội quy, quy chế làm việc, tiêu chí đánh giá thi đua, bình xét danh hiệu lao động của tập thể cán bộ, công chức và người lao động tại đơn vị; tổ chức cam kết giữa các khoa, phòng trong bệnh viện; đưa vào nội quy buồng bệnh, yêu cầu bệnh nhân và người nhà bệnh nhân tuân theo. Đồng thời, phát động phong trào xanh - sạch - đẹp thân thiện với môi trường kết hợp với bệnh viện không khói thuốc.
Bác sĩ Bệnh viện Đa khoa khu vực Ninh Hòa hướng dẫn phòng, chống thuốc lá cho người dân. |
Truyền thông thay đổi hành vi
Theo bác sĩ Lê Hồng Quân, thời gian qua, ngành Y tế đã phối hợp các cơ quan, đơn vị trong tỉnh tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về tác hại của thuốc lá; chia sẻ kinh nghiệm bỏ thuốc lá thành công; tổ chức cuộc thi tìm hiểu về xây dựng nơi làm việc không khói thuốc; tuyên truyền về PCTHTL; kinh nghiệm giám sát việc thực thi các quy định về môi trường không khói thuốc phù hợp với từng nhóm đối tượng. Nhiều cơ sở y tế tổ chức viết bài, giới thiệu những tấm gương, mô hình tốt, các hoạt động hiệu quả đăng trên các trang tin điện tử, phát qua loa truyền thanh trong bệnh viện tạo hiệu ứng lan truyền tích cực, cổ vũ cho hoạt động PCTHTL.
Các thông điệp truyền thông đã tác động tích cực đến thái độ và hành vi của cả người hút thuốc và người không hút thuốc, khuyến khích những người hút thuốc không hút thuốc lá ở gần người khác và cố gắng bỏ thuốc lá. Nghiên cứu đánh giá hàng năm của Quỹ PCTHTL thực hiện giai đoạn 2014 - 2018, do Tổ chức Y tế cộng đồng thực hiện cho thấy, hơn 50% số người từ 15 tuổi trở lên tiếp cận được các hoạt động truyền thông trong PCTHTL. Qua việc tuyên truyền của cán bộ y tế, có đến 84% người được hỏi đã trả lời, khi tiếp nhận các thông tin về tác hại thuốc lá, họ lo lắng về tác hại thuốc lá sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân và gia đình của mình. Có khoảng 50% số người hút thuốc lá được hỏi cho biết đã nhận được lời khuyên bỏ thuốc lá từ các thành viên trong gia đình mình trong 6 tháng gần nhất; trong đó, 70% đã cố gắng bỏ thuốc lá; 61% người không hút thuốc lá nói họ đã khuyến khích người hút thuốc lá bỏ thuốc lá. Kết quả khảo sát cũng cho thấy, 90% người hút thuốc lá tuân thủ các quy định về môi trường không khói thuốc lá do đã được tiếp nhận các thông tin từ những đợt chiến dịch truyền thông; khoảng 79% người không hút thuốc lá đã có phản ứng khi hít phải khói thuốc lá từ người hút thuốc.
Nguyễn Thị Quế Lâm
(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)
