Phòng, chống HIV/AIDS theo hướng bền vững

Để giữ vững hiệu quả các dự án phòng, chống HIV/AIDS, 5 năm qua, ngành Y tế tỉnh đã triển khai nhiều mô hình dự phòng và điều trị theo hướng đạt hiệu quả bền vững.

Để giữ vững hiệu quả các dự án phòng, chống HIV/AIDS, 5 năm qua, ngành Y tế tỉnh đã triển khai nhiều mô hình dự phòng và điều trị theo hướng đạt hiệu quả bền vững.

Bác sĩ Trần Văn Tin - Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh cho biết, để đảm bảo các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS trong điều kiện bị cắt giảm 90% kinh phí hỗ trợ, trung tâm tham mưu Sở Y tế triển khai nhiều mô hình phòng, chống thiết thực, gắn liền với thực tế tại địa phương.

Cụ thể, 5 năm qua, mô hình truyền thông phòng, chống HIV/AIDS với nhiều hình thức đa dạng tiếp tục được triển khai và đạt hiệu quả cao với sự tham gia của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, sở, ban, ngành. Đặc biệt, ngành Y tế đã triển khai thành công mô hình can thiệp giảm tác hại dựa vào cộng đồng theo hình thức xây dựng quy chế phối hợp giữa 3 đơn vị: Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, Trung tâm Y tế huyện, thị xã, thành phố và các tổ chức tài trợ trong việc hỗ trợ hoạt động cho các nhóm đồng đẳng. Đây là mô hình đầu tiên được triển khai trong cả nước. Qua đó, đã duy trì bền vững và tạo điều kiện thuận lợi cho các thành viên tiếp cận cộng đồng ở các nhóm đồng đẳng thực hiện việc tiếp cận, tư vấn, thử phản ứng nhanh HIV tại cơ sở cho những đối tượng có hành vi nguy cơ cao (mại dâm, nghiện chích ma túy, đồng tính nam có quan hệ tình dục…). Nhờ thế, năm 2017, toàn tỉnh có hơn 1.500 lượt người nghiện chích ma túy được nhận bơm kim tiêm sạch (đạt 81%), 1.380 lượt phụ nữ bán dâm và 1.075 lượt nam đồng tính có quan hệ tình dục được nhận bao cao su miễn phí (đạt 86%). Riêng 9 tháng năm 2018, số đối tượng nghiện chích ma túy được nhận bơm kim tiêm sạch gần 1.450 lượt, hơn 1.050 lượt phụ nữ bán dâm và 701 lượt nam đồng tính có quan hệ tình dục nhận được bao cao su miễn phí.

Cùng với các cơ sở y tế công lập, công tác tư vấn, xét nghiệm HIV hiện nay được triển khai hầu hết ở các cơ sở y tế tư nhân (phòng khám đa khoa và bệnh viện). Mô hình này tạo điều kiện thuận lợi cho những người nhiễm HIV và những người có nguy cơ cao dễ dàng tiếp cận được các dịch vụ dự phòng và điều trị. Thông qua đó, hàng năm, toàn tỉnh có khoảng 27.000 lượt người được tư vấn và xét nghiệm HIV, riêng 9 tháng năm 2018, có hơn 18.600 lượt người.

Ngoài ra, các cơ sở y tế công lập ở 8 huyện, thị xã, thành phố và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh đã kiện toàn cơ sở vật chất và triển khai hoạt động tiếp nhận khám và điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS. Đến nay, 95% bệnh nhân HIV/AIDS đã được chuyển về các bệnh viện tuyến huyện; 100% trạm y tế triển khai cấp thuốc ARV cho các bệnh nhân.

Bên cạnh đó, ngành Y tế còn triển khai thành công mô hình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con thông qua hoạt động tư vấn và xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai, điều trị kịp thời cho những trường hợp nhiễm HIV/AIDS. Nhờ đó, năm 2017, có hơn 11.040 lượt phụ nữ mang thai trên địa bàn tỉnh được xét nghiệm HIV (chiếm 85,4%), qua đó phát hiện 3 trường hợp dương tính với HIV; 9 tháng năm 2018, số lượt phụ nữ mang thai được xét nghiệm HIV hơn 8.600 lượt (chiếm 86,4%), phát hiện 5 trường hợp nhiễm HIV. Tất cả các trường hợp nhiễm HIV đều được điều trị thuốc ARV kịp thời, dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Hiệu quả của mô hình này đã giảm tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con từ 15% (năm 2014) xuống còn 2% (năm 2018), thấp hơn tỷ lệ chung 5% của cả nước. Chị Đinh Thị T. (phường Ngọc Hiệp, TP. Nha Trang) cho biết: “Vợ chồng tôi đều nhiễm HIV. Năm 2017, qua tìm hiểu, vợ chồng tôi quyết định sinh con và tham gia chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Nhờ đó, con tôi sinh ra âm tính với HIV”.

Bác sĩ Trần Văn Tin chia sẻ: “Điểm đặc biệt trong công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh chính là đã gắn kết được công tác này vào hệ thống y tế Nhà nước và sự vào cuộc của y tế tư nhân. Nhờ đó, đã tận dụng được nguồn lực hiện có, giảm và tiết kiệm được nhiều kinh phí. Ngoài ra, năm 2018, thông qua sự hỗ trợ của Dự án Quỹ Toàn cầu Phòng, chống HIV/AIDS, 88% bệnh nhân HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh đã có thẻ bảo hiểm y tế. Các hoạt động trên đã và đang góp phần đưa công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh hoạt động theo hướng bền vững”.

C.Đan