Bất cập trong quản lý trật tự xây dựng

Mới đây, Đoàn giám sát của Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa đã làm việc với UBND tỉnh, Sở Xây dựng và UBND TP. Nha Trang về việc thi hành pháp luật về quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh. Qua đó cho thấy, việc quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh còn nhiều bất cập, cần chấn chỉnh.

Kiên quyết xử lý, nhưng vẫn còn bất cập

Theo báo cáo của UBND tỉnh, từ năm 2015 đến tháng 6-2022, tình hình cấp giấy phép xây dựng và các giải pháp an toàn khi thi công trên địa bàn tỉnh được thực hiện theo đúng quy định của Luật Xây dựng năm 2014 và các văn bản pháp luật liên quan. Sau khi cấp giấy phép xây dựng, các cơ quan liên quan thường xuyên kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm. Các cơ quan chức năng đã ban hành 4.420 quyết định xử phạt, trong đó có 2.941 quyết định đã thi hành xong; tổng số tiền phạt thu được 52,6 tỷ đồng, còn 31,9 tỷ đồng chưa thu.

Công trình xây dựng vượt tầng ở khu biệt thự cao cấp Ocean View Nha Trang đang được cưỡng chế.

Trong khi đó, đại diện UBND TP. Nha Trang cho biết, từ năm 2015 đến tháng 6-2022, qua kiểm tra, thành phố đã phát hiện và xử lý 3.882 trường hợp vi phạm với tổng số tiền phạt hơn 41 tỷ đồng; cưỡng chế tháo dỡ hơn 800 trường hợp xây dựng trái phép. Tuy nhiên, trên địa bàn thành phố hình thành nhiều khu dân cư tự phát, tình trạng xây dựng trái phép, không phép, không tuân thủ quy hoạch còn diễn ra phức tạp. Chính quyền địa phương còn thiếu kiểm tra, chưa xử lý nghiêm. UBND TP. Nha Trang đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị xã, phường tiếp tục tham mưu, rà soát, xây dựng kế hoạch cưỡng chế tháo dỡ các công trình vi phạm và xác minh tài khoản, tài sản của các cá nhân, tổ chức vi phạm để thu tiền phạt và khấu trừ chi phí tổ chức thực hiện cưỡng chế. Bên cạnh việc xử lý các công trình vi phạm, UBND TP. Nha Trang cũng đã có những biện pháp xử lý kiểm điểm trách nhiệm đối với một số cán bộ lãnh đạo, công chức địa chính - xây dựng ở các địa phương để xảy ra tình trạng buông lỏng, thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý tình hình trật tự xây dựng trên địa bàn, như: xã Vĩnh Thái (năm 2016), xã Phước Đồng (năm 2017), xã Vĩnh Thạnh (năm 2018). Đồng thời, tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với một số tập thể, cá nhân có thiếu sót, khuyết điểm trong công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng.

Ông Nguyễn Sỹ Khánh - Chủ tịch UBND TP. Nha Trang cho biết, hiện nay, thành phố gặp nhiều khó khăn, không thể xử lý nhanh các công trình xây dựng trái phép. Nghị định 139 ra đời thay thế Nghị định 180 quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực xây dựng đã làm hạn chế quyền của UBND cấp xã trong việc xử lý vi phạm trật tự xây dựng. Khi phát hiện một công trình vi phạm, để ra được quyết định xử phạt phải mất 1 tháng, ra quyết định cưỡng chế mất thêm 1 tháng nữa, khi đó công trình đã xây dựng xong; khi cưỡng chế phải xây dựng kế hoạch, phương án đảm bảo an ninh trật tự, rất mất thời gian, tốn kém công sức, kinh phí của Nhà nước và người dân.

Một công trình xây dựng trái phép trên đất rừng sản xuất ở xã Vĩnh Lương, TP. Nha Trang.

Kiến nghị nhiều nội dung

Tại buổi làm việc với Đoàn giám sát của Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, ông Trần Văn Châu - Phó Giám đốc Sở Xây dựng kiến nghị Quốc hội có biện pháp hữu hiệu đình chỉ thi công công trình vi phạm trật tự xây dựng để chủ đầu tư phải tự giác chấp hành việc đình chỉ, phá dỡ công trình vi phạm. Đặc biệt, quá trình thực hiện cưỡng chế, công tác bảo vệ an ninh trật tự gặp nhiều khó khăn do lực lượng công an xã, phường còn mỏng.

Mặt khác, hiện nay, các cá nhân bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng không có tài khoản hoặc số tiền trong tài khoản tại tổ chức tín dụng không đủ để áp dụng biện pháp khấu trừ, dẫn đến việc áp dụng biện pháp cưỡng chế khấu trừ tiền từ tài khoản cá nhân vi phạm gặp nhiều khó khăn. Sở Xây dựng kiến nghị Chính phủ xem xét, có hướng dẫn để áp dụng thực hiện.

Bên cạnh đó, công trình xây dựng muốn đạt chất lượng tốt, trước tiên phải có quy hoạch tốt để đảm bảo các yếu tố hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Tuy nhiên, trong điều kiện hạn hẹp về nguồn kinh phí lập quy hoạch đã ảnh hưởng đến chất lượng các đồ án quy hoạch. Tại khoản 2 Điều 19 Luật Xây dựng, Nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân nước ngoài tài trợ kinh phí để lập quy hoạch xây dựng. Do đó, Sở Xây dựng kiến nghị cấp có thẩm quyền hướng dẫn cụ thể để khuyến khích nguồn vốn, nguồn lực xã hội đầu tư vào công tác lập quy hoạch.

Ông Hà Quốc Trị - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh đánh giá, mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng thời gian qua, các vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là tại TP. Nha Trang vẫn còn diễn ra phức tạp, kéo dài, tạo dư luận không tốt. Thời gian tới, UBND tỉnh cần đẩy nhanh tiến độ phủ kín quy hoạch, lập song song các quy hoạch, tạo điều kiện cho người dân xây dựng nhà cửa. Đồng thời, phân cấp nhiệm vụ, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, có biện pháp cứng rắn hơn để ngăn chặn tình trạng xây dựng trái phép, phân lô, bán nền. Các sở, ngành, địa phương cần nâng cao trách nhiệm, làm tốt công tác lập quy hoạch, tránh để xảy ra tình trạng chồng chéo, không đồng nhất giữa các quy hoạch... Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh sẽ tổng hợp các kiến nghị của UBND tỉnh để gửi đến Quốc hội nhằm sớm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quản lý trật tự xây dựng.

VĂN KỲ