Tạm dừng việc cải tạo đất ở xứ đồng Giữa

Ngày 11-5, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (PC05), Công an tỉnh Khánh Hòa đã yêu cầu Chi nhánh Công ty Cổ phần Vật liệu xây dựng Khánh Hòa - Xí nghiệp gạch ngói Ninh Hòa TN25 tạm dừng việc cải tạo đồng ruộng, thu hồi sét gạch ngói tại xứ đồng Giữa (thôn Tân Hưng, xã Ninh Hưng, thị xã Ninh Hòa) để làm rõ phản ánh của người dân về việc cải tạo đất không đúng phương án được duyệt ở khu vực này.

Múc đất sâu, dân lo sạt lở

Ngày 3-9-2020, UBND tỉnh có Quyết định phê duyệt phương án cải tạo đồng ruộng, thu hồi đất sét làm gạch ngói tại xứ đồng Giữa, xứ đồng Hà Thô (xã Ninh Hưng) với tổng diện tích 255.009m², trong đó diện tích khu vực xứ đồng Giữa 148.897m², độ sâu cải tạo trung bình 0,52m (so với bề mặt địa hình hiện trạng). UBND tỉnh giao Chi nhánh Công ty Cổ phần Vật liệu xây dựng Khánh Hòa - Xí nghiệp Gạch ngói Ninh Hòa TN25 (gọi tắt là Công ty CP VLXD Khánh Hòa) thực hiện việc cải tạo nêu trên.

Việc cải tạo đồng ruộng xứ đồng Giữa đã bị yêu cầu tạm dừng.

Sáng 10-5, dẫn phóng viên ra cánh đồng xứ đồng Giữa, ông N.V.C (người dân có ruộng lúa đang canh tác tại đây) cho biết, Công ty CP VLXD Khánh Hòa thuê lại ruộng của người dân với giá 4,5 triệu đồng/năm để cải tạo và thuê một số diện tích đất ruộng, san ủi làm đường cho xe tải, máy múc, máy ủi… vào khu vực cải tạo. Bắt đầu từ tháng 1-2021, Công ty CP VLXD Khánh Hòa đã đưa các phương tiện máy móc tiến hành đào sâu đất ruộng để lấy đất sét phía dưới cho các lò gạch, ngói. Lớp đất ruộng bị múc hiện tại có độ sâu 2 - 3m so với hiện trạng ban đầu, gây nguy cơ sạt lở đến những ruộng lúa của các hộ đang canh tác lân cận.

Theo người dân thôn Tân Hưng, việc khai thác đất diễn ra liên tục, xe đi đến đâu bụi bay mù mịt đến đó, ảnh hưởng đến đời sống, sức khỏe của người dân. Cùng với đó, việc khai thác đất để lại các hố sâu như “bẫy” giữa cánh đồng, rất nguy hiểm cho người dân, trâu, bò… khi đi qua các khu vực này.

Vì sao cho cải tạo 0,52m lại múc sâu 2m?

Trước những phản ánh của người dân, chiều 10-5, Phòng PC05 đã phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã Ninh Hòa, Công an xã Ninh Hưng tiến hành xác định độ sâu và phạm vi diện tích khai thác của khu vực đất thuộc phương án cải tạo đồng ruộng, thu hồi đất sét làm gạch ngói của Công ty CP VLXD Khánh Hòa.

Kết quả kiểm tra thực tế cho thấy, diện tích công ty này đang thu hồi đất sét làm gạch ngói là 8.000m² nằm trong diện tích cải tạo ở khu vực đồng Giữa (giai đoạn 1) đã được UBND tỉnh phê duyệt. Khu vực cải tạo thu hồi của công ty có độ sâu trung bình 2m so với bề mặt địa hình hiện trạng; khối lượng thu hồi của công ty chưa xác định rõ.

Trao đổi với phóng viên ngày 11-5, bà Nguyễn Thị Lan - đại diện Công ty CP VLXD Khánh Hòa thừa nhận, theo phương án được UBND tỉnh phê duyệt, độ sâu cải tạo đồng ruộng ở xứ đồng Giữa trung bình là 0,52m, nhưng có một số vị trí công ty này đã khai thác sâu 2m. Sở dĩ công ty thực hiện như vậy vì trên toàn bộ diện tích cải tạo đồng ruộng của giai đoạn 1 có hơn 20.000m² đất không có đất sét tận thu mà chỉ có đất phù sa. Theo hình thức cuốn chiếu, công ty sẽ hạ thấp độ cao ở phần đất phù sa 20.000m² xuống 0,52m; lấy lớp đất đó lấp vào phần đất khai thác đất sét tận thu vượt quá là 2m nêu trên. Sau khi hoàn thành việc cải tạo đồng ruộng, công ty sẽ hoàn thổ lại toàn bộ bề mặt đồng ruộng đúng 0,52m theo phương án được UBND tỉnh phê duyệt. Công ty đã thuê bảo vệ canh giữ vào ban đêm, cắm cọc, căng dây ở các khu vực hố sâu nguy hiểm. Về vấn đề môi trường, trong quá trình khai thác, công ty vẫn bảo đảm tưới nước 2 lần/ngày trên các tuyến đường có phương tiện đi qua.

Hiện nay, bên cạnh việc yêu cầu tạm dừng cải tạo đồng ruộng, Phòng PC05 cũng yêu cầu Công ty CP VLXD Khánh Hòa cung cấp toàn bộ hồ sơ liên quan đến việc cải tạo đồng ruộng, thu hồi sét gạch ngói tại xứ đồng Giữa để làm rõ vụ việc, xử lý theo đúng quy định.

THÁI THỊNH