Có một phiên chợ Tết rực rỡ và sầm uất nổi tiếng một thời làm xốn xang trái tim và tâm hồn triệu con người xứ này. Đó là phiên chợ Tết ở chợ Đầm Nha Trang của thập niên 80 của thế kỷ trước.
Có một phiên chợ Tết rực rỡ và sầm uất nổi tiếng một thời làm xốn xang trái tim và tâm hồn triệu con người xứ này. Đó là phiên chợ Tết ở chợ Đầm Nha Trang của thập niên 80 của thế kỷ trước.
Chợ Đầm xa gần ai cũng biết, càng nổi tiếng hơn vì kiến trúc có một không hai: bông sen hồng giữa đầm nước xưa; người ta hay yêu mến gọi là chợ Tròn! Số phận của bông sen này thật truân chuyên: xây dựng năm 1972, khánh thành năm 1974 chưa bao lâu thì tháng 4-1975 bị đốt phá tan hoang. Giải phóng Nha Trang, ngành thương nghiệp sửa chữa xây dựng, khánh thành vào mùa xuân 1980 đúng ngày thành lập Đảng 3-2. Từ đây hoa sen - chợ Tròn mang tên “Cửa hàng bách hóa tổng hợp”. Cũng từ ngày “hoa sen nở” lần thứ hai này bắt đầu cho phiên chợ Tết nổi tiếng nhất ở Nha Trang suốt thập niên 80. Nói phiên chợ Tết là lấy hình ảnh đầy cảm xúc của chợ quê ngày Tết. Thực ra chợ Đầm xưa khi chưa có “bông sen” chợ Tròn, nơi đây cũng đã là bến chợ bát ngát miền sông nước, là đất giao thương mở đầu cho Nha Trang sau này.
Người ta vẫn nhớ về phiên chợ Tết này… Sau rằm tháng Chạp, từ cổng chợ dọc men theo đường Nguyễn Thái Học tới tận đường Lý Quốc Sư người ta đóng các sạp trò chơi vui chơi giải trí: lô tô, chuột chạy hang, bắn súng, phi tiêu, máy bay… Đây chính là không gian chơi Tết đúng nghĩa, đặc biệt là giới trẻ và tuổi thơ. Bất cứ một gia đình nào ở Nha Trang hay cả tỉnh Phú Khánh khi đó đều nhớ về dãy phố vui chơi ồn ào, náo nhiệt suốt nửa tháng này. Nếu như thời nay trẻ em thích đi siêu thị thì ngày đó “xuống chợ Đầm chơi lô tô” cùng với tiếng pháo Tết đì đùng khắp nơi. Âm vang phố chơi Tết thực sự đem lại những khoảnh khắc thư giãn, lạc quan cho tất cả mọi người khi đến, tha hồ chơi theo đủ cách của “Sơn Đông mãi võ”, nhạc trẻ tân thời, nghịch đùa dân gian… Ầm ĩ, tưng bừng suốt gần 10 ngày nhưng tới tối 29 tháng Chạp thì dừng lại, phá rạp dọn dẹp để cho bao gương mặt trẻ thơ đứng tần ngần tiếc nuối về thời gian trôi nhanh nhưng niềm hy vọng thì còn mãi: Tết sang năm gặp lại!
|
Nếu như nay Tết dàn trải khắp nơi: từ các siêu thị, cửa hàng, cửa tiệm trên mọi phố phường thì thập niên 80 chợ Đầm là nơi hội tụ theo đúng nghĩa sum vầy như một đại gia đình lớn. Chợ Tròn nở bung như đóa hoa sen, nơi bày bán các mặt hàng công nghệ phẩm - đây là cửa hàng quốc doanh lớn nhất của Nha Trang và Khánh Hòa. Rồi xung quanh vành đai Phan Bội Châu - Hai Bà Trưng, chợ Đầm Vuông (đã bị phá bỏ làm hai khối chung cư Phan Bội Châu và Bến Chợ bây giờ), chân chung cư A hai mặt bán thực phẩm, rau củ quả phân phối của Nhà nước cộng với vành đai quanh chợ Tròn tạo một siêu chợ cực lớn cung cấp hàng hóa cho hàng chục nghìn người Nha Trang và du khách vãng lai. Điều đặc biệt nữa là ngay cả hoa tươi, cây cảnh, văn phòng phẩm Tết, đồ bánh mứt cũng tập trung ở khu quảng trường từ cửa chợ Tròn tới đường Phan Bội Châu. Phải nói rằng chợ Đầm khi đó tạo một bức tranh buôn bán, giải trí hiếm có về sự sầm uất của nó. Do vậy mỗi khi đón Tết, Ban quản lý chợ Đầm đều trang trí cổng chợ thật đẹp và treo biển “chợ Tết” rực rỡ khơi gợi niềm vui rạo rực cho muôn người xa gần khi tới đây.
Trở lại với phiên chợ Tết cuối năm của chợ Đầm. Người ta nói không ngoa cả tỉnh Phú Khánh sau giải phóng dồn hàng hóa về cho chợ Đầm: hoa Tết từ Bình Kiến - Tuy Hòa, thịt heo Hòa Xuân, hải sản Sông Cầu, đậu đỗ, gạo nếp Sơn Hòa - Sông Hinh, pháo Bình Đà, Nam Ô, bánh mứt Diên Khánh… Nên nhớ rằng thập niên 1980 là đỉnh cao của thời kỳ lưu thông hàng hóa theo bao cấp, do vậy việc tập trung hàng về chợ Đầm cho đồng bào mua sắm Tết là việc làm quá sức của “thương nghiệp XHCN”. Tuy nhiên, dù chặt chẽ tới đâu đi nữa thì chợ Đầm vẫn có hai dòng kinh doanh Nhà nước và tư nhân hòa chung để đáp ứng nhu cầu của nhân dân. Đây cũng là nét thú vị của sự giao thoa mang tính lịch sử để thời kỳ đổi mới thì chợ Đầm chuyển hẳn sang kinh doanh tự do. Điều đáng buồn là phiên chợ Tết tồn tại hơn một thập kỷ đã dần dần phai nhạt và biến mất hoàn toàn cuối thập niên 90 của thế kỷ trước. Còn hôm nay, chợ Đầm chỉ là chợ buôn bán bình thường. Nhiều người nhớ phiên chợ đó không phải hàng hóa mà là nét văn hóa cộng hưởng một thời. Ngày nay, giáp Tết, các siêu thị trang hoàng lộng lẫy hơn, hàng hóa tràn ngập hơn nhưng cái hồn quê của thời xưa đã qua mà chợ Đầm đem lại thì không sao sánh được.
Dương Trang Hương
