Trắng đêm ở Hòn Mun

Khi ánh trăng khuyết dần lên đến đỉnh đầu, hòa với tiếng sóng biển rì rầm là tiếng động cơ tàu tuần tra của những người làm nhiệm vụ canh giữ, bảo vệ Khu Bảo tồn biển Hòn Mun, vịnh Nha Trang nổ ròn rã bắt đầu chuyến hành trình giữ biển...

Canh giữ giữa biển

Từ phía nam đảo Hòn Mun, chúng tôi có mặt trên tàu đội tuần tra của Ban Quản lý vịnh Nha Trang, bắt đầu một đêm đi tuần trên biển. Giữa mênh mông biển nước, tàu rẽ sóng hướng về phía bắc khu bảo tồn. Lúc này, sóng biển bắt đầu mạnh lên, tàu nghiêng ngả khiến 5 thành viên trong tổ tuần tra phải gồng mình bám chặt mạn tàu. Thuyền trưởng Đặng Thành Nhiệm, người có hơn 14 năm lái tàu canh giữ Khu Bảo tồn biển Hòn Mun đã quá quen với từng luồng lạch, từng mùa sóng, giữ chặt bánh lái, tiếp tục cho tàu vượt sóng tiến về phía trước. Theo thuyền trưởng Nhiệm, tuy đã chớm hè nhưng do tác động của dòng chảy, phía bắc đảo Hòn Mun quanh năm luôn có sóng cao 2-3m, vì thế việc di chuyển trong đêm của tàu tuần tra qua khu vực này luôn phải đối mặt với những con sóng dữ, nguy hiểm chực chờ.

 

Gần tới khu đảo Hòn Rơm, sóng biển càng mạnh thêm. Cầm chiếc đèn pha rọi về phía xa để xem có tàu cá nào xâm phạm vào khu vực bảo tồn biển không, anh Nguyễn Đình Khuyến - thành viên tổ tuần tra cho biết, lợi dụng những hang, ghềnh đá ăn sâu vào trong đảo, một số ngư dân chạy thuyền nhỏ vào đây ẩn nấp để đánh bắt cá bất hợp pháp. Một tay nắm chắc thành tàu, tay còn lại liên tục lia đèn về phía nam đảo Hòn Rơm, anh Khuyến chỉ cho chúng tôi những khoảng sâu hút sát đảo. “Vùng lõi của khu bảo tồn được chúng tôi canh giữ nghiêm ngặt nên nguồn lợi thủy sản khá phong phú. Vì thế, nhiều đối tượng xấu bất chấp đêm tối, tìm cách lẻn vào để đánh bắt, thậm chí dùng súng điện để đánh bắt theo hướng hủy diệt. Thế nhưng, đa số các vụ xâm nhập vào khu bảo tồn đều bị chúng tôi phát hiện và xử lý”, anh Khuyến nói.

 

Lực lượng tuần tra thu giữ bộ súng điện của những người đánh trộm cá trong khu bảo tồn cuối tháng 3 vừa qua.

Thuyền trưởng Đặng Thành Nhiệm cho biết, Khu Bảo tồn biển Hòn Mun được thành lập từ năm 2001, gồm các đảo nằm trong vịnh Nha Trang như: Hòn Tre, Hòn Miễu, Hòn Tằm, Hòn Một, Hòn Mun, Hòn Cau, Hòn Vung, Hòn Rơm và Hòn Ngọc. Khu vực bảo tồn có diện tích khoảng 160km², bao gồm 38km² mặt đất và 122km² mặt nước biển; nghiêm cấm việc đánh bắt hải sản trong vùng lõi dưới mọi hình thức. “Giữ trên bờ đã khó, giữ dưới nước còn khó hơn, bởi vậy lực lượng tuần tra, kiểm soát của Ban Quản lý vịnh Nha Trang phải túc trực 24/24 giờ để bảo vệ. Hàng đêm, anh em đều cho tàu chạy quanh khu vực bảo tồn biển để xua đuổi những tàu cá xâm phạm vùng nước của khu bảo tồn. Mỗi ca 3 ngày, lực lượng chúng tôi phải túc trực thường xuyên. Tuy vậy, một số người vẫn có những hành vi xâm phạm vùng lõi khu bảo tồn biển, sử dụng các loại ngư lưới cụ để đánh bắt hải sản trái phép”, thuyền trưởng Nhiệm nói.

Khi tàu tuần tra vòng sang phía đông của khu bảo tồn, từ phía xa, chúng tôi đã phát hiện một tàu đánh cá khả nghi đang giong đèn trong khu vực Bãi Đăng. Đoán chừng tàu cá đang muốn xâm nhập vùng lõi, thuyền trưởng Nhiệm bẻ lái, nhanh chóng tiếp cận tàu cá. Dưới ánh đèn pha và tiếng hú inh ỏi của tàu tuần tra, người đàn ông đang nằm ngủ trong tàu đã bị đánh thức. “Đây là vùng lõi của khu bảo tồn, chúng tôi yêu cầu chủ phương tiện di chuyển tàu khỏi khu vực ngay lập tức”, tiếng loa từ một thành viên trong tổ vang lên. Nhận ra hành vi xâm phạm khu bảo tồn, người đàn ông đã lập tức nhổ dây neo, cho tàu cá rời xa khu vực.

Các thành viên trong tổ tuần tra cho biết, thời gian qua, đơn vị đã phát hiện hàng chục vụ xâm phạm. Mới nhất là cuối tháng 3 vừa qua, 3 tàu cá đã vào đánh bắt bằng súng điện trong khu bảo tồn. “Tinh vi hơn, nhiều ngư dân còn sử dụng tàu cảnh giới, khi thấy lực lượng tuần tra xuất phát thì các đối tượng sẽ điện báo cho đồng bọn. Tuy vậy, chúng tôi nhận được sự hỗ trợ rất kịp thời của lực lượng bảo vệ các hang yến trên đảo của Công ty TNHH Một thành viên Yến sào Khánh Hòa. Tại hầu hết những khu vực quanh đảo Hòn Mun, Hòn Rơm đều có lực lượng bảo vệ hang yến chốt giữ, khi phát hiện hành vi tàu cá xâm nhập vùng nước của khu bảo tồn, lực lượng này sẽ lập tức điện báo anh em tuần tra. Từ thông tin quan trọng này, anh em sẽ lập tức lên đường xua đuổi, hoặc bắt giữ các tàu cá có hành vi vi phạm”, anh Nhiệm cho hay. 

 
Cần nâng cao ý thức người dân

Theo anh Nguyễn Đình Khuyến, việc đánh bắt trộm hải sản đã ảnh hưởng xấu đến các loài sinh vật biển nơi đây. “Dù chúng tôi đã cố gắng bảo vệ song vì lợi nhuận, hành vi đánh bắt hải sản trái phép lén lút trong khu bảo tồn vẫn diễn ra. Vì thế, thời gian qua, Ban Quản lý vịnh Nha Trang đã phối hợp với các ban, ngành, chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động người dân trên các đảo, nhất là ngư dân trong vùng hiểu rõ để cùng chung tay bảo vệ nguồn lợi, sinh vật biển trong khu bảo tồn”, anh Khuyến cho biết.

 

 

Ông Nguyễn Văn Hùng - Đội trưởng Đội tuần tra vịnh Nha Trang cho biết: Đội tuần tra có 15 cán bộ, nhân viên, mỗi ca có 5 người và thay phiên nhau làm nhiệm vụ. Do địa bàn rộng, trong khi phương tiện tuần tra chỉ có duy nhất một tàu nên dù thời tiết có sóng to, gió lớn, anh em trong đội vẫn không quản ngại khó khăn, tiếp tục gắn bó, ngày đêm làm nhiệm vụ bảo vệ, canh giữ khu bảo tồn.

Dưới ánh sáng đèn tàu trong cabin, anh Nguyễn Thanh Tài - Tổ trưởng Tổ lặn mở điện thoại cho chúng tôi thấy những hình ảnh mới chụp, quay được trong một chuyến lặn biển để theo dõi hệ sinh thái và những sinh vật trong khu bảo tồn. Theo đó, một đàn cá trác vàng lên đến hàng nghìn con đã hiện lên trước ống kính máy quay được anh Tài ghi lại. Cảnh tượng đàn cá, mỗi con có trọng lượng khoảng 2kg, bơi tung tăng dưới làn nước biển trong xanh, bên dưới là những rạn san hô nối tiếp khiến ai nấy đều rất thích thú. “Đàn cá đông đảo này được chúng tôi ghi lại trong tuần đầu tháng 4 vừa qua. Nếu như trước đây, cá trác vàng chỉ di cư về khu bảo tồn vào giữa mùa hè, thì nay đàn cá đã ở lại khu bảo tồn. Ngoài cá trác vàng, các loài cá khác cũng thường xuyên xuất hiện ở khu bảo tồn rất đông đúc như: cá thu, cá bò, cá nhồng, cá ồ và cả cá heo”, anh Tài cho biết. Đang trong câu chuyện với anh Tài về việc lặn kiểm tra các loài sinh vật biển, tiếng hú còi tàu lại vang lên. Tàu tuần tra lao nhanh về phía trước, tiến hành xua đuổi một tàu đánh cá khác định tiếp cận vùng nước phía đông nam của đảo...

Sau một đêm trắng, tàu tuần tra của chúng tôi khép kín được vòng tròn quanh khu vực, trở về neo lại phía nam đảo Hòn Mun khi bình minh ló rạng. Tuy có khó khăn, vất vả, thậm chí hiểm nguy rình rập nhưng trong tiềm thức những người giữ gìn khu bảo tồn biển, họ chỉ mong góp một phần nhỏ để Nha Trang luôn là điểm đến hấp dẫn, xứng tầm danh thắng quốc gia và là một trong những vịnh biển đẹp nhất thế giới.

THÀNH LONG