Thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá, thành phố Nha Trang đã triển khai nhiều biện pháp xây dựng thành phố không khói thuốc và đã có những bước chuyển biến tích cực trong các cơ quan, trường học, đơn vị… Tuy nhiên, tại những nơi đông người, công cộng, việc chấp hành luật vẫn còn hạn chế, tình trạng hút thuốc vẫn diễn ra khá phổ biến.
Thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá (PCTHTL), TP. Nha Trang đã triển khai nhiều biện pháp xây dựng thành phố không khói thuốc và đã có những bước chuyển biến tích cực trong các cơ quan, trường học, đơn vị… Tuy nhiên, tại những nơi đông người, công cộng, việc chấp hành luật vẫn còn hạn chế, tình trạng hút thuốc vẫn diễn ra khá phổ biến.
Mới đây, tại một quán cà phê trên đường A1, Khu đô thị Vĩnh Điềm Trung, TP. Nha Trang, chúng tôi quan sát thấy có nhiều người hút thuốc lá, khói bay nghi ngút. Điều đáng nói, trong quán có cả phụ nữ và trẻ em nhưng người hút vẫn vô tư và không có ai trong quán lên tiếng nhắc nhở. Anh Nguyễn Minh Công - khách hàng trong quán cho biết: “Dù không nghiện thuốc lá nhưng như một thói quen, mỗi lần gặp bạn bè, ngồi uống cà phê thì tôi lại hút thuốc. Vợ tôi, thậm chí một số đồng nghiệp nữ cùng công ty cũng hay phàn nàn về việc hút thuốc lá nhưng đó là thói quen nên rất khó bỏ”. Chị Ngọc Lan (xã Vĩnh Ngọc, TP. Nha Trang) chia sẻ: “Thực sự, tôi rất khó chịu khi nhìn thấy những người hút thuốc, nhưng cũng ngại nhắc nhở. Không chỉ quán này, hầu như quán nào cũng vậy, thậm chí có quán cà phê máy lạnh trên tường có gắn biển cấm hút thuốc nhưng khách vẫn hút”.
Khách hút thuốc lá tại một quán cà phê ở Khu đô thị Vĩnh Điềm Trung. |
Qua quan sát, tìm hiểu, chúng tôi nhận thấy, khá nhiều nam giới khi gặp mặt bạn bè tại quán cà phê, quán nhậu... đều sử dụng thuốc lá. Thậm chí, một bàn cà phê có 5 người ngồi thì có tới 3 người cùng hút thuốc lá. Khi cơ quan cấm hút thuốc lá nơi công sở thì họ giải quyết cơn nghiện thuốc lá tại các quán cà phê, nhà hàng, quán ăn, quán bia ngoài giờ hành chính. Lý do rất đơn giản, bởi các nhà hàng, quán ăn luôn coi khách hàng là “thượng đế”, hầu hết nhà hàng, quán ăn không những không treo biển “Cấm hút thuốc lá”, không nhắc nhở khi khách hàng sử dụng thuốc lá, mà còn bán hoặc mua hộ thuốc lá nếu khách có nhu cầu.
Anh Nguyễn Viết Nguyên, chủ một nhà hàng trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, TP. Nha Trang chia sẻ: “Khi mới mở nhà hàng, tôi cũng có ý tưởng xây dựng nhà hàng theo hướng văn minh, xanh, sạch và không khói thuốc lá. Tuy nhiên, khi nhà hàng đi vào hoạt động, mọi dự định dường như không thực hiện được. Trên các bức tường, chúng tôi đều gắn biển cấm hút thuốc lá nhưng khách hàng vẫn vô tư hút. Thậm chí, hút xong khách còn vứt bừa bãi tàn thuốc xuống sàn. Có lần, tôi nhắc nhở, khách tỏ ra không hài lòng. Cuối cùng, chúng tôi đành phải “vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi” bằng cách để khách hút thuốc lá. Nhà hàng không bán thuốc lá nên nhiều khách còn nhờ nhân viên đi mua”.
Không chỉ tại các nhà hàng, quán cà phê, bến xe, công viên… mà ngay tại một số cơ sở y tế, trường học vẫn còn tình trạng hút thuốc lá. Theo anh Nguyễn Văn Anh (phường Lộc Thọ, TP. Nha Trang), anh biết tác hại của việc hút thuốc lá cũng như những quy định cấm hút thuốc nơi công cộng, nhưng đôi khi vì thói quen mà anh vẫn hút thuốc tại những địa điểm trên. Chẳng hạn như khi đi đón con, chờ con tan học, anh hút thuốc ngay trước cổng trường. Có vài lần anh bị những người xung quanh nhắc nhở nên giờ đây anh đã hạn chế hơn rất nhiều.
Có nhiều nguyên nhân khiến tình trạng hút thuốc lá nơi công cộng vẫn còn tồn tại như: Thuốc lá được bày bán công khai, ai cũng có thể dễ dàng mua được mà không bị quản lý; người dân chưa mạnh dạn đấu tranh với hành vi hút thuốc lá; nhiều nhà hàng, khách sạn, quán cà phê vì sợ mất khách nên ngại lên tiếng. Mặt khác, việc kiểm tra, xử phạt hành vi hút thuốc lá nơi công cộng được quy định khá chặt chẽ nhưng triển khai chưa hiệu quả, thiếu lực lượng thi hành, hình thức và biện pháp răn đe còn thiếu...
Để người dân nâng cao ý thức chấp hành Luật PCTHTL, tuân thủ quy định không hút thuốc lá nơi công cộng, bên cạnh việc đẩy mạnh và đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, chính quyền địa phương và lực lượng chức năng cần bố trí lực lượng tăng cường thanh, kiểm tra, kiểm soát và xử phạt nghiêm các hành vi cố tình vi phạm. Ngoài ra, mỗi người dân cần nâng cao nhận thức, đấu tranh với hành vi hút thuốc lá.
Khánh Hà
