Điều trị sớm giúp giảm lây truyền HIV

Các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS hiện nay đang hướng tới mục tiêu 90-90-90 vào năm 2020. Đây là mục tiêu có tính chiến lược để có thể kết thúc dịch HIV/AIDS vào năm 2030.

Các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS hiện nay đang hướng tới mục tiêu 90-90-90 vào năm 2020. Đây là mục tiêu có tính chiến lược để có thể kết thúc dịch HIV/AIDS vào năm 2030.

Con số 90 đầu tiên là 90% số người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình. Nếu một người nhiễm HIV mà không biết mình bị nhiễm thì có thể vô tình làm lây nhiễm HIV cho người thân và người khác trong cộng đồng; họ cũng không tiếp cận các dịch vụ dự phòng, chăm sóc và điều trị HIV/AIDS và người cung cấp dịch vụ cũng không tiếp cận và cung cấp các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS cho họ. Khi không biết được số người nhiễm HIV thực tế trong cộng đồng cũng sẽ gây khó khăn trong việc lập kế hoạch phòng, chống HIV/AIDS.

Con số 90 thứ hai là 90% số người đã chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị ARV. Việc điều trị sớm bằng thuốc ARV sẽ giúp người nhiễm HIV tiếp tục kéo dài cuộc sống khỏe mạnh, giảm các nhiễm trùng cơ hội. Hiện nay, các nhà khoa học đã chứng minh “Không phát hiện = Không lây truyền” tức là nếu một người nhiễm HIV được điều trị sớm bằng thuốc ARV, tuân thủ điều trị tốt thì thông thường sau 6 tháng điều trị ARV sẽ có tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện (200 bản sao/ml máu), sẽ không làm lây truyền HIV cho bạn tình qua quan hệ tình dục, làm giảm lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Con số 90 thứ ba là 90% số người được điều trị ARV kiểm soát được tải lượng vi rút ở mức thấp để sống khỏe mạnh và giảm nguy cơ lây truyền HIV sang người khác. Việc kiểm soát tải lượng HIV ở mức thấp dưới ngưỡng phát hiện là chỉ báo quan trọng liên quan đến chất lượng và tuân thủ điều trị bằng thuốc kháng HIV.

Như vậy, các mục tiêu này có liên quan mật thiết với nhau. Từ tiếp cận với những người có hành vi nguy cơ cao để tư vấn, dự phòng lây nhiễm HIV và tạo cơ hội cho họ tiếp cận các dịch vụ xét nghiệm HIV. Khi một người được chẩn đoán nhiễm HIV cần được kết nối với các dịch vụ điều trị ARV và duy trì tốt việc tuân thủ điều trị. Nếu đạt được 3 mục tiêu quan trọng này thì chúng ta có thể phát hiện được hầu hết những người nhiễm HIV trong cộng đồng; điều trị được hầu hết những người nhiễm HIV với kết quả điều trị tốt, giảm tối đa khả năng lây nhiễm HIV cho người khác, người đã nhiễm HIV có cuộc sống khỏe mạnh.

Các chuyên gia phòng, chống HIV/AIDS lưu ý, kết quả xét nghiệm tải lượng HIV chỉ ngăn ngừa lây truyền HIV sang bạn tình chứ không ngăn ngừa được các bệnh lây truyền qua đường tình dục như: lậu, giang mai… Chỉ có sử dụng bao cao su đúng cách, thường xuyên để giúp ngăn ngừa lây truyền HIV cũng như các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Các chuyên gia cho rằng, một người nhiễm HIV được điều trị ARV khi có tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện sẽ vừa bảo vệ sức khỏe cho người nhiễm HIV và ngăn ngừa lây nhiễm HIV sang bạn tình, đồng thời giúp giảm sự kỳ thị, phân biệt đối xử liên quan đến HIV và khuyến khích người nhiễm HIV tuân thủ điều trị tốt hơn.

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, tính đến ngày 30-6-2019, tích lũy số trường hợp nhiễm HIV toàn tỉnh là 2.281 người; trong đó có 1.079 người nhiễm HIV/AIDS hiện đang còn sống. TP. Nha Trang có số trường hợp nhiễm HIV cao nhất với 1.434 người, chiếm 62,9%. Hình thái lây nhiễm HIV của tỉnh vẫn còn tập trung, chiếm tỷ lệ cao ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới với 14,7%; nhóm phụ nữ bán dâm chiếm tỷ lệ 1,5% và nhóm nghiện chích ma túy chiếm 7,3%. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2019, qua tư vấn xét nghiệm gần 25.000 trường hợp, phát hiện 89 lượt có HIV dương tính. Số bệnh nhân đang điều trị thuốc ARV là 844 người, chiếm 78,2%.

Quế Lâm
(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)