Phát huy tiềm năng sáng tạo của học sinh

Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm học 2017 - 2018 diễn ra ngày 12 và 13-12 đã thu hút đông đảo HS ở các đơn vị tham gia. Qua đó, các em có dịp thể hiện nhiều ý tưởng sáng tạo và khả năng nghiên cứu khoa học của mình.

Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh (HS) trung học năm học 2017 - 2018 diễn ra ngày 12 và 13-12 đã thu hút đông đảo HS ở các đơn vị tham gia. Qua đó, các em có dịp thể hiện nhiều ý tưởng sáng tạo và khả năng nghiên cứu khoa học của mình.

Những ý tưởng xuất phát từ thực tiễn

Tại cuộc thi, các dự án của HS đã đưa ra nhiều ý tưởng, giải pháp mới mẻ, sáng tạo đối với nhiều vấn đề thiết thực diễn ra trong cuộc sống hàng ngày. Đó là ý tưởng về mô hình robot gieo hạt giống và tưới nước; sản phẩm xà phòng đen từ than và tro của rơm rạ trộn với bã cà phê; cách điều chế dấm ăn và thuốc trừ sâu từ các nguyên liệu thiên nhiên góp phần bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó là giải pháp về hệ thống thu gom rác tự động trên sông sử dụng năng lượng mặt trời điều khiển qua Internet, mô hình tháp rau từ rác hữu cơ, thắt lưng tự vệ chống xâm hại tình dục, gậy đa năng dành cho người khiếm thị, sản phẩm lồng bơi ống nhựa góp phần phổ biến kỹ năng bơi lội cho trẻ em nông thôn…

Em Mai Văn Thiện - Trường THCS Lê Thanh Liêm (TP. Nha Trang) cho biết: “Trong 6 tháng từ khi có ý tưởng đến khi nghiên cứu và hoàn thiện, em cùng bạn Võ Phạm Thi Thơ mang đến cuộc thi dự án về thiết bị đeo tay cảnh báo nhịp tim, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe con người. Thiết bị được lập trình để có thể vừa theo dõi tình hình sức khỏe của người đeo, vừa có chức năng cảnh báo sức khỏe qua tin nhắn, nhắc nhở người bệnh uống thuốc… Chúng em đã thử nghiệm thiết bị trên người thật và đã thành công. Mong muốn của chúng em là tiếp tục cải tiến, phát triển thiết bị ưu việt hơn để trong tương lai có thể đưa vào sử dụng tại các trung tâm y tế”.  

Theo thầy Bùi Thúc Thiện - Trường THCS Thái Nguyên (Nha Trang), từ cuộc thi cấp trường, cấp thành phố, các HS đã cố gắng tìm tòi nhiều vấn đề thiết thực mà các em quan sát từ cuộc sống, đồng thời vận dụng những kiến thức đã được học cùng với sự hướng dẫn của thầy cô để làm ra những sản phẩm phục vụ cuộc sống một cách tiện ích nhất. Cuộc thi là một trải nghiệm, một thử thách, giúp các em yêu thích và tìm tòi nhiều hơn đối với khoa học.  

Theo đánh giá của Ban tổ chức, cuộc thi năm nay tiến bộ hơn so với năm trước về mọi mặt. Các đơn vị đã chuẩn bị một cách chu đáo và có những dự án có chất lượng cao. Qua đó cho thấy phong trào nghiên cứu khoa học, kỹ thuật của HS trung học trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển theo cả chiều rộng và chiều sâu. Trong đó, nhiều đơn vị có sự đầu tư nghiêm túc, bài bản, nhiều sáng tạo, có ý nghĩa cả về lý luận lẫn thực tiễn; điển hình như một số dự án của các trường THPT: chuyên Lê Quý Đôn, Ngô Gia Tự, Hoàng Văn Thụ, Lý Tự Trọng, Phan Bội Châu, Trần Bình Trọng, THCS Võ Văn Ký, THCS Thái Nguyên…

Tạo điều kiện cho học sinh nghiên cứu khoa học

Ông Trần Quang Mẫn - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đánh giá cao khả năng làm chủ dự án của HS tại cuộc thi. Các HS đã chủ động thuyết phục Ban giám khảo và khách tham quan; khi gặp các câu hỏi khó, các em vẫn bình tĩnh để giải thích và sẵn sàng tiếp thu để hoàn chỉnh dự án của mình. Những dự án đạt giải cao là những mô hình, sản phẩm kết tinh nhiều chất xám, sức sáng tạo, khả năng phát hiện vấn đề của HS. Với các giới hạn về kiến thức, lứa tuổi, điều kiện nghiên cứu, có thể tầm cỡ, quy mô, kết quả nghiên cứu của các dự án dự thi còn có những hạn chế nhất định, nhưng Ban giám khảo đánh giá cao tinh thần, thái độ làm việc nghiêm túc của các em, khẳng định tiềm năng và triển vọng của các em trong nghiên cứu khoa học, kỹ thuật.

Tuy nhiên, theo Ban tổ chức, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn một số đơn vị chưa có dự án hoặc rất ít dự án tham gia cuộc thi, hoặc tham gia chiếu lệ, thiếu đầu tư. Nhiều đơn vị, việc chọn dự án dự thi không qua phát động mà chỉ định nhóm giáo viên, HS nghiên cứu. Một số dự án còn đơn giản, thiên về làm theo, ít hoặc chưa có sáng tạo. Một số sản phẩm mới chỉ là ý tưởng, chưa phải là kết quả nghiên cứu khoa học, nhiều sản phẩm còn mang dáng dấp của cuộc thi đồ dùng dạy học hay một sáng kiến kinh nghiệm…

Ngay sau khi kết thúc cuộc thi cấp tỉnh, Sở GD-ĐT đã đề nghị các đơn vị chủ động triển khai cuộc thi năm sau sớm nhất có thể. Theo đó, chủ động bồi dưỡng giáo viên, HS, tuyên truyền rộng rãi mục đích, ý nghĩa, nội dung của cuộc thi, giao nhiệm vụ cho giáo viên trao đổi, thảo luận những vấn đề thời sự, những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn trong giờ sinh hoạt lớp, chào cờ, ngoại khóa để định hướng hình thành ý tưởng về dự án nghiên cứu cho HS; tạo điều kiện để HS, giáo viên tham gia hội nghị, hội thảo khoa học và triển khai áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn…

H.NGÂN