5 năm qua, với sự nỗ lực của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình của huyện Cam Lâm (Khánh Hòa) đã đạt được kết quả đáng kể, chất lượng dân số từng bước được nâng cao.
5 năm qua, với sự nỗ lực của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) của huyện Cam Lâm (Khánh Hòa) đã đạt được kết quả đáng kể, chất lượng DS từng bước được nâng cao.
Tuyên truyền thay đổi hành vi
Bà Nguyễn Thị Ánh Hồng - cán bộ DS-KHHGĐ xã Cam Hải Tây nhớ lại, mấy năm trước, ở xã có một cặp vợ chồng sinh con thứ ba. Lần đầu, cán bộ tới vận động, vợ có vẻ xuôi nhưng chồng lại kiên quyết không chịu. Anh bảo, nhiều người nói triệt sản sẽ bị “mát” (có vấn đề về thần kinh). Để thêm thuyết phục, lần sau đến, bà Hồng mời Trưởng trạm Y tế xã đi cùng, phân tích khoa học cho họ hiểu và đồng ý thực hiện triệt sản. Với những trường hợp khó vận động, xã đều thành lập đoàn từ 3 đến 4 người gồm: cán bộ DS-KHHGĐ, một số thành viên liên quan, thậm chí cả Chủ tịch UBND xã cùng tham gia. Dù vậy, có nhà cũng phải đi lại 4 - 5 lần mới thuyết phục được. Ngoài ra, việc tuyên truyền chính sách DS, tư vấn biện pháp tránh thai... còn được lồng ghép qua bình xét hộ nghèo vay vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội, qua đó giúp hộ vay vốn hiểu được quyền, nghĩa vụ của mình và nỗ lực thoát nghèo. Nhờ đó, tỷ suất sinh hàng năm và tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên của xã đều giảm. 6 tháng đầu năm 2015, xã duy trì tỷ suất sinh hợp lý, bền vững 9,1‰, không có trường hợp sinh con thứ ba. 4 năm liền (2011 - 2014), xã được nhận bằng khen của UBND tỉnh về thành tích xuất sắc trong công tác DS-KHHGĐ.
 |
| Một buổi nói chuyện chuyên đề dân số - kế hoạch hóa gia đình tại xã Cam Hải Tây |
Theo bà Lưu Thị Minh Thao - Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện, hàng năm, công tác truyền thông, giáo dục DS-KHHGĐ của huyện đều được đổi mới. Bên cạnh các kênh thông tin, trung tâm còn tuyên truyền qua nói chuyện chuyên đề, tư vấn nhóm, thăm hộ gia đình, tọa đàm, hội nghị, hay lồng ghép qua các cuộc thi, sinh hoạt cộng đồng, trong các câu lạc bộ và đưa vào chương trình giảng dạy chính khóa ở trường học. Từ năm 2011 -2015, huyện đã tổ chức 41 buổi nói chuyện chuyên đề cho hơn 2.400 lượt người, gần 800 buổi tư vấn nhóm với gần 13.000 lượt người tham dự, tư vấn cho gần 11.000 hộ. Từ tháng 10-2012 đến tháng 12-2013, dự án “Chào đón sự sống” cũng tập huấn cho 195 cán bộ DS, tư vấn cho 514 hộ... Nhờ đó, tỷ suất sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên của huyện giảm dần từng năm. Số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại ngày càng tăng. Các chỉ tiêu đều đạt và vượt so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện đề ra.
Từng bước nâng cao chất lượng dân số
Để nâng cao chất lượng DS và kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, từ năm 2013, huyện đã triển khai sàng lọc trước sinh và sơ sinh tại 6 xã, sau đó mở rộng lên 8 xã vào năm 2014. Bên cạnh tuyên truyền, Ban chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ huyện cũng chỉ đạo Trung tâm Y tế huyện thực hiện sàng lọc sơ sinh. Đến nay, toàn huyện đã có 81 trẻ được sàng lọc; từ đó có cơ sở theo dõi, tư vấn cách chăm sóc phù hợp cho trẻ bị thiếu men G6GD. Việc sàng lọc trước sinh tuy chưa thực hiện được tại địa phương (do kỹ thuật và trang thiết bị chưa đầy đủ), nhưng huyện đã tập trung truyền thông, vận động các đối tượng thực hiện dịch vụ tại các cơ sở y tế tư nhân và tuyến trên. Qua đó, đã có 704 phụ nữ mang thai được sàng lọc.
Từ năm 2011, việc tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân cũng được triển khai tại thị trấn Cam Đức. Thị trấn đã thành lập tiểu ban mô hình tư vấn tiền hôn nhân và một câu lạc bộ duy trì sinh hoạt định kỳ, phối hợp với Đoàn Thanh niên, các trường học trên địa bàn nói chuyện chuyên đề về sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng thực hành chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ. Xác định tuyên truyền phòng, chống, giảm thiểu tảo hôn là nhiệm vụ trọng tâm của ngành, tuy không được cấp kinh phí nhưng hàng năm, huyện đều tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề, chú trọng ở những xã có tỷ lệ tảo hôn cao hoặc có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống và tại các trường THCS, THPT; đồng thời tuyên truyền tới phụ huynh về việc giáo dục con cái... Nhờ đó, trên địa bàn chưa xảy ra tình trạng hôn nhân cận huyết thống, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh không đáng kể. Năm 2013, toàn huyện có 24 trường hợp tảo hôn; năm 2014 chỉ còn 10 trường hợp và quý I/2015 chỉ còn 2 trường hợp. Việc tư vấn chăm sóc người cao tuổi tại cộng đồng cũng được chú trọng...
Phát huy kết quả trên, giai đoạn 2016 - 2020, huyện phấn đấu duy trì mức sinh thấp hợp lý ở các xã vùng đồng bằng, tiếp tục giảm sinh ở các xã có mức sinh cao (như: Sơn Tân, Cam Phước Tây, Suối Cát, Cam An Nam, Cam An Bắc) và tiếp tục nâng cao chất lượng DS.
TIỂU MAI
Năm 2011, tỷ suất sinh toàn huyện là 12,7‰, năm 2014 còn 11,76‰. Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên từ 11,1% năm 2011 giảm còn 9,31% năm 2014; riêng 6 tháng đầu năm 2015 chỉ còn 7,2%, giảm 1,22% so với cùng kỳ năm trước.
Giai đoạn 2016 - 2020, huyện phấn đấu tỷ lệ tăng DS tự nhiên dưới 1%/năm; giảm tỷ suất sinh bình quân hàng năm từ 0,1 đến 0,2‰; duy trì tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên dưới 10%.
