Hơn 60 năm nay, có 2 liệt sĩ người Khánh Hòa ở Nghĩa trang liệt sĩ TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định đằng đẵng chờ đợi người thân. Mãi đến đầu tháng 7-2015, bằng những nỗ lực của những đồng đội năm xưa, một trong hai anh đã được trở về với quê mẹ yêu thương.
Hơn 60 năm nay, có 2 liệt sĩ người Khánh Hòa ở Nghĩa trang liệt sĩ TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định đằng đẵng chờ đợi người thân. Mãi đến đầu tháng 7-2015, bằng những nỗ lực của những đồng đội năm xưa, một trong hai anh đã được trở về với quê mẹ yêu thương.
Năm 2013, nhân một lần ra Quy Nhơn công tác, tôi được Đại tá Hoàng Liên, 85 tuổi, Trưởng Ban liên lạc Sư đoàn 324 cho biết: “Hiện ở Nghĩa trang liệt sĩ TP. Quy Nhơn có 2 người quê ở Khánh Hòa, đều hy sinh trong trận đánh đồn Tú Thủy ngày 13-1-1953, đã 60 năm nay nhưng chưa tìm được thân nhân. Đó là liệt sĩ Trần Thanh Đồng, quê TP. Nha Trang, nhập ngũ tháng 2-1946 và liệt sĩ Lại Xang, quê thị xã Ninh Hòa, nhập ngũ năm 1948”. Cả hai anh đều thuộc Đại đội 212, Tiểu đoàn 365, Trung đoàn 803, Liên Khu V. Từ rất nhiều năm nay, Đại tá Liên đã không ngừng đi tìm thân nhân của 2 liệt sĩ.
 |
| Thân nhân liệt sĩ Trần Thanh Đồng bên mộ anh tại Nghĩa trang liệt sĩ TP. Quy Nhơn ngày 2-7-2014. |
Theo lời kể của Đại tá Hoàng Liên: Được sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, Quân khu V đã xây dựng nghĩa trang liệt sĩ ở TP. Quy Nhơn. 177 liệt sĩ chiến đấu hy sinh ở Bình Định và một số tỉnh lân cận được quy tập về đây. Liệt sĩ Trần Thanh Đồng và Lại Xang là hai người trong số đó. Ngày 10-6-2014, nhân chuyến vào Nha Trang, ông tìm đến đồng đội là Đại tá Trần Minh Long trao đổi về việc xác minh thân nhân 2 liệt sĩ. Từ câu chuyện đó, ông Long bắt đầu hành trình đi tìm thân nhân cho đồng đội. Ngày 2-7-2014, tại Quy Nhơn, Đại tá Liên đã gặp hai người cháu của liệt sĩ Trần Thanh Đồng, đó là ông Trịnh Anh Tiến, 54 tuổi (trú phường Phước Tân, TP. Nha Trang) và ông Nguyễn Xuân Nam (trú phường Ngọc Hiệp). Qua thông tin do ông Hoàng Liên cung cấp, trung tuần tháng 9-2014, ông Long và một số đồng đội khác tìm đến nhà ông Tiến, sau đó tìm đến nhà ông Nam ở tổ 7, thôn Lư Cấm, phường Ngọc Hiệp, nơi đang thờ cúng liệt sĩ Trần Thanh Đồng.
Sau khi tìm được thân nhân liệt sĩ Trần Thanh Đồng, ông Long và các đồng đội lại tiếp tục cuộc hành trình đi tìm thân nhân liệt sĩ Lại Xang. Cuộc tìm kiếm này phức tạp hơn, nhưng rồi các ông cũng đã được toại nguyện. Liệt sĩ Lại Xang quê ở xã Ninh Trung, thị xã Ninh Hòa. Điều khá đặc biệt, mẹ của liệt sĩ Lại Xang - bà Nguyễn Thị Xúc cũng là một liệt sĩ, hy sinh trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Hiện nay bà đang được địa phương làm thủ tục đề nghị phong tặng danh hiệu Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng. Thân nhân của hai liệt sĩ này đều có nguyện vọng đưa hài cốt các anh về quê mẹ.
Được đồng đội của các liệt sĩ ở Khánh Hòa và Bình Định tạo điều kiện, ngày 21-6-2015, thân nhân liệt sĩ Trần Thanh Đồng đã thực hiện được ước vọng đó - đưa hài cốt anh về Nghĩa trang Hòn Dung. Với liệt sĩ Lại Xang, gia đình cũng đang triển khai kế hoạch. Một ngày không xa nữa, anh cũng sẽ được trở về với đất mẹ yêu thương sau hơn 60 năm dài chờ đợi.
Nguyễn Xuân
