Mai xuân... nở sớm

Còn khoảng một tháng nữa mới đến Tết, nhưng ở những vườn mai trên địa bàn tỉnh nhiều cây hoa đã khoe sắc. Mai nở sớm khiến người trồng thấp thỏm, đứng ngồi không yên…

 

Thời tiết thất thường làm mai nở sớm

 

Những ngày giữa tháng 12, tiết trời se lạnh, chúng tôi ghé thăm những vườn mai trên địa bàn TP. Nha Trang và huyện Diên Khánh để tìm hiểu về vụ mai Tết. Thế nhưng, thay vì vui mừng, vẻ mặt của các chủ nhà vườn chúng tôi gặp hiện rõ lo âu, thấp thỏm vì mai năm nay nở sớm. Dẫn chúng tôi ra thăm vườn mai hơn 4.000 gốc, ông Trần Anh Hải (thôn Võ Dõng, xã Vĩnh Trung, Nha Trang) không khỏi lo lắng: “Năm nay, thời tiết thất thường, nắng kéo dài, mưa đến muộn vào dịp cuối năm đã kích thích cây mai bung nụ sớm. Đã vậy, thời điểm tháng 11, cứ nắng rồi mưa đan xen, khiến mai bung nở khi chưa lặt lá. Hiện tại, vườn mai của gia đình hoa nở sớm chiếm 30% và đã nở từ 3 đến 4 đợt. Tôi đang lo, sau đợt rét này, trời nắng ấm trở lại và kéo dài đến Tết sẽ tạo đà cho cây mai nở nốt số nụ còn lại”.

 

 

Hơn 40 năm trồng mai, ông Trần Anh Hải chưa thấy năm nào mai nở quá sớm đến vậy. Bao nhiêu vốn liếng ông dồn vào vườn mai để trông chờ bán vào dịp Tết, nhưng thời tiết bất thường khiến năm nay gia đình có nguy cơ thất thu. Để minh chứng cho những điều mình nói, ông Trần Anh Hải vạch lá chỉ cho chúng tôi xem những bông hoa mai đã nở vàng rực dưới tán lá, một số nụ sắp nở và những bông hoa vừa tàn.

 

Cách đó không xa, vườn mai khoảng 1.000 chậu của gia đình bà Hồ Thị Thắm (thôn Võ Dõng) cũng có không ít những cây hoa nở rực vàng dù lá vẫn còn xanh tốt. Bà Thắm cho biết: “Mấy ngày qua, khách tìm đến vườn để đặt cọc, nhưng khi ra vườn thấy không ít cây hoa đã nở nên họ từ chối khéo ra về. Bao nhiêu công sức, vốn liếng tôi đầu tư vào vườn mai, mong cuối năm thu lại nhưng nào ngờ thời tiết thất thường khiến mai nở sớm”. 

 

Chúng tôi tìm đến vườn mai của gia đình ông Nguyễn Thanh Hải (xã Diên An, huyện Diên Khánh) khi ông đang lặt bỏ những bông mai nở sớm. Theo ông Hải, thời tiết nắng kéo dài, mưa đến muộn, lạnh muộn, nắng mưa đan xen thất thường khi nụ hoa đã to thì không có cách nào để kiềm chế cho hoa nở muộn lại được. Hơn 700 chậu mai của gia đình ông và gần 200 chậu khách gửi chăm sóc đã nở 30% và đã nở từ 2 đến 3 đợt hoa. Ông Hải cho hay: “Thời tiết bất thường, chăm mai mà để ra hoa sớm, cuối năm khách đến nhận về chơi, nhìn cây đã nở hoa thì sao tôi dám nhận tiền công chăm được. Tôi cũng đang tính toán sẽ hoán đổi cho khách mượn số cây của gia đình về chơi Tết, đợi qua năm sau chăm sóc kỹ lưỡng để khách nhận lại đúng cây của họ”.

 

 

 

Gắng giữ số nụ còn lại

 

Theo ước tính của các nhà vườn, hiện nay, tỷ lệ mai nở bông sớm chiếm khoảng 30%, đặc biệt có những vườn nở đến 50% và nở từ 2 đến 4 đợt hoa. Do vậy, hiện nay, các chủ vườn đang tất bật áp dụng các biện pháp kỹ thuật để cố gắng giữ số nụ mai còn lại nở đúng Tết. Ông Nguyễn Thanh Hải cho biết: “Còn nước còn tát, tôi đang cố gắng dùng các phương pháp kỹ thuật riêng để giúp mai giữ nụ và ra hoa đúng thời điểm, tránh thua lỗ. Tuy nhiên, kết quả thế nào cũng rất khó nói và vẫn phụ thuộc rất lớn vào thời tiết”.

 

Cũng theo ông Hải, trồng mai, chăm mai không hề dễ dàng. Nhiều cây mai lớn trồng trong chậu đang khỏe mạnh bỗng dưng héo lá, đổ bệnh chết tiếc ngẩn ngơ. Ngoài chuyên môn, kỹ năng, người trong nghề còn phải có tay chăm nữa. Muốn có chậu mai đẹp, việc tạo thế cũng mất 5 năm, có khi cả chục năm mới ưng ý. Nhưng rồi gốc mai cũng đỏng đảnh, có năm lại chẳng ra hoa bao nhiêu hoặc ra sớm, ra muộn. Nhưng cốt yếu vẫn phụ thuộc rất lớn vào thời tiết trong năm, nhất là thời điểm cuối năm.

 

Trong khu vườn mai gần 400 chậu, ông Nguyễn Văn Thành (xã Vĩnh Ngọc, Nha Trang) tỉ mẩn áp dụng các biện pháp kỹ thuật để giữ nụ mai phục vụ dịp Tết. Theo kinh nghiệm của ông Thành, với những cây mai lá già, vàng, nụ đã khá to, có thể hoa mai sẽ nở sớm. Vì vậy nên lặt lá trễ (khoảng ngày 20 tháng Chạp), hạn chế tưới nước, dùng thêm phân NPK hoặc phân lạnh urê pha loãng để hãm cho hoa mai nở trễ; cũng có thể lấy vải đen bao trùm cây mai lại để giảm ánh nắng. Đến ngày 23 tháng Chạp, cây mai đã bung vỏ trấu, cần đặt cây nơi râm mát; tưới đẫm nước, nhưng tránh làm úng rễ. Có như vậy, cây sẽ cho hoa đúng dịp Tết.

 

Theo ông Tôn Hiền Phi Vũ - Chủ tịch Hội Nông dân xã Vĩnh Trung, trước đây, trên địa bàn xã có khoảng 200 hộ trồng mai, lớn nhất là các hộ ở thôn Võ Dõng. Thế nhưng, mấy năm gần đây, do quá trình đô thị hóa, diện tích đất trồng mai dần thu hẹp nên nhiều hộ bỏ nghề và hiện nay chỉ còn trên dưới 50 hộ bám trụ, nhưng số lượng khiêm tốn. Năm nay, thời tiết thất thường khiến mai nở sớm khiến người trồng lo lắng. Địa phương đã bám sát tình hình, hỗ trợ cho các nhà vườn kỹ thuật chăm sóc để duy trì lượng hoa cung ứng cho thị trường Tết năm nay. 

 

 

Nhập mai ngoài tỉnh

 

Chính vì mai trên địa bàn tỉnh có hiện tượng nở sớm nên nhiều thương lái, vựa hoa Tết đã và đang tính toán đến việc nhập hoa ngoài tỉnh về cung ứng, phục vụ thị trường dịp Tết. Ông Lê Ngọc Hoàng, chủ vựa hoa cây cảnh trên đường Thích Quảng Đức (phường Phước Long, Nha Trang) cho biết, mọi năm, để phục vụ người dân, gia đình ông đều liên hệ các vườn mai trên địa bàn tỉnh để nhập về bán. Nhưng năm nay, qua khảo sát của ông, nguồn mai trên địa bàn tỉnh khá hạn chế, nhiều vườn mai đã nở sớm nên ông e ngại nhập về cây ít nụ sẽ khó bán. “Tuần trước, tôi đã trực tiếp vào các vườn mai trong nam để khảo sát, lựa chọn mua để chuẩn bị vận chuyển về Nha Trang. Hầu hết mai trong nam với dáng long truyền thống, khoảng 5 đến 10 năm tuổi, cây sung sức, nụ dày và to, nhưng giá cao hơn năm ngoái khoảng 20%. Dự kiến năm nay, tôi sẽ nhập về hơn 1.000 chậu để bán lại”.

 

Còn vựa cây hoa cảnh Mười Thanh (đường 23-10, Nha Trang) cũng sẽ nhập mai của tỉnh Bình Định, Phú Yên về cung cấp cho người dân chưng Tết. Đại diện vựa này cho biết, mai Bình Định và Phú Yên năm nay cũng có hiện tượng nở sớm, nhưng với tỷ lệ khoảng 10%, còn mai trên địa bàn tỉnh nở sớm nhiều hơn. Đây là tình trạng chung của mai Tết năm nay vì thời tiết bất thường. Năm nay, vựa sẽ nhập về khoảng 1.000 chậu, đa số những chậu này đã được lựa chọn, đặt cọc tiền, chờ đến khoảng 20 tháng Chạp sẽ chở về bán…

 

Văn Giang - Thế Anh