Nỗi lo ở lòng hồ Cam Ranh

Công ty TNHH Đầu tư và dịch vụ Cát Khánh (gọi tắt là Công ty Cát Khánh) được UBND tỉnh cho phép nạo vét cát trong lòng hồ chứa nước Cam Ranh (xã Cam Tân, huyện Cam Lâm). Tuy nhiên, trong quá trình khai thác, công ty này đã vi phạm mốc giới, khai thác cát ồ ạt cả ngày lẫn đêm... 

 

 

Ám ảnh xe quá tải

 

Lần theo tin báo của người dân, chúng tôi tìm đến hồ chứa nước Cam Ranh nằm sát chân núi thuộc xã Cam Tân. Từ quốc lộ chạy vào chừng 1km, chúng tôi đã nghe tiếng máy nổ của xà lan hút cát. Lần theo tiếng nổ, chúng tôi chứng kiến hàng chục vòi hút cùng một xà lan loại lớn đang hút cát lên bãi tập kết. Xe tải ra vào nhộn nhịp và luôn có 3 - 4 chiếc máy xúc túc trực để múc cát lên xe. Thỉnh thoảng có người đến tiếp tế lương thực và nước uống cho hàng chục nhân công đang làm việc tại khu vực này. Ngồi quan sát, khoảng 10 phút lại có một xe chở cát rời bãi…

 

Ghé vào nhà người dân nằm ngay sát chân hồ, người này cho biết: “Tình trạng hút cát diễn ra gần 2 năm nay. Hồi đầu năm, họ vận chuyển xà lan hút cát từ quốc lộ vào, nhưng do đường hẹp, xà lan quá lớn nên gần 1 ngày mới chuyển được xà lan xuống lòng hồ. Ban ngày họ chỉ hút cầm chừng, còn chủ yếu hoạt động vào ban đêm. Nhà tôi ở đây nghe tiếng nổ hút cát inh ỏi cả ngày lẫn đêm đến mức không thể ngủ sâu giấc”. Còn bà Mai Thị Mỹ Lan (bán hàng tại chợ tạm bên đường nơi xe chở cát chạy qua) bức xúc: “Ngày nào xe chở cát cũng chạy bạt mạng qua đây. Có khi chạy thành đoàn, nhất là thời điểm 7 đến 8 giờ sáng, gây nguy hiểm cho học sinh đi học. Chúng tôi đã nhiều lần ý kiến với xã nhưng tình hình vẫn không thay đổi”.

 

 

Ông Nguyễn Võ Luân - Phó Chủ tịch UBND xã Cam Tân thừa nhận có tình trạng xe chở cát chạy ẩu trong khu dân cư. Đường liên xã Cam Tân - Sơn Tân chỉ cho phép xe tải dưới 10 tấn chạy. Tuy nhiên, các xe khi chở cát ướt thì trọng tải luôn gấp đôi. Chính vì vậy, nhiều đoạn đường khu vực này đã bị hư hỏng nghiêm trọng. UBND xã Cam Tân đã có văn bản gửi UBND huyện Cam Lâm và Công an huyện Cam Lâm kiến nghị xem xét sớm giải quyết tình trạng này. “Thời gian gần đây, tần suất xe chở cát chạy tăng đột biến. Cứ khoảng 15 phút lại có một xe chở cát từ bãi tập kết ra quốc lộ. Cử tri đã nhiều lần phản ánh lên xã. Xã đã báo cáo lên huyện, huyện cũng đã cử đoàn xuống kiểm tra nhưng tình trạng vẫn không giảm”, ông Luân nói.

 

Phát hiện sai phạm 

 

Theo tìm hiểu của phóng viên, đề án nạo vét bãi bồi lòng suối đầu nguồn, khơi thông dòng chảy và vật liệu bồi lấp lòng hồ chứa nước Cam Ranh được UBND tỉnh quyết định phê duyệt và giao cho Công ty Cát Khánh thực hiện từ tháng 11-2016, thời gian nạo vét là 3 năm. Diện tích khu vực nạo vét khoảng 90,14ha tại 33 điểm khép góc. Vị trí nạo vét là khu vực được tích tụ các vật liệu bùn, cát, đất đá bồi lấp lòng hồ. Bề dày tầng vật liệu bồi lấp khoảng 1m đến 1,5m. Khối lượng nạo vét là 901.400m3, trong đó có khoảng 30% là cát làm vật liệu xây dựng, còn lại là đất, đá, sỏi, bùn làm vật liệu san lấp. UBND tỉnh yêu cầu đơn vị nạo vét phải thực hiện nghiêm kế hoạch bảo vệ môi trường theo quy định; lập đề án cải tạo phục hồi môi trường sau khi nạo vét; đồng thời hàng tháng phải gửi báo cáo về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để theo dõi, giám sát.

 

Cuối năm 2017, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra khu vực khai thác cát ở hồ chứa nước Cam Ranh. Kết quả kiểm tra cho thấy, Công ty Cát Khánh khai thác cát ngoài phạm vi mốc giới trong giấy phép; các vị trí cắm mốc đã bị hư hỏng, không rõ ràng ranh giới được phép khai thác. Đoàn kiểm tra đã yêu cầu Công ty Cát Khánh nhanh chóng khắc phục các vi phạm, đồng thời sửa chữa các đoạn đường bị hư hỏng.

 

Tháng 1-2018, ông Trần Mạnh Đoàn - đại diện Công ty Cát Khánh có văn bản gửi các cơ quan chức năng báo cáo đã khắc phục, hoàn trả lại hiện trạng tuyến đường từ xã Cam Tân lên xã Sơn Tân; đồng thời bổ sung các vị trí cắm mốc phạm vi ranh giới cấp phép đã bị hư hỏng, cắm bảng thông tin dự án thi công tại khu vực nạo vét. 

 

Tuy nhiên, cử tri xã Cam Tân đặt câu hỏi: Làm sao để quản lý được cát ở dưới lòng hồ khi phao cắm mốc có thể di chuyển? Lãnh đạo xã Cam Tân thừa nhận, cấp xã và cấp huyện khó có thể giám sát được vấn đề này. Sau nhiều lần phản ánh, mới đây, UBND huyện Cam Lâm đã lập đoàn kiểm tra giám sát khai thác, nạo vét cát tại hồ chứa nước Cam Ranh. Qua kiểm tra, UBND huyện nhận thấy Công ty Cát Khánh đã cắm lại phao mốc để khoanh vùng phạm vi dự án. Tuy nhiên, tọa độ tại phao mốc thứ 30 (nằm sát bờ) qua đối chiếu với phạm vi được cho phép thì phao này đã nằm lệch khoảng 60m về hướng đông bắc. UBND huyện đã nhắc nhở đơn vị nạo vét nhiều lần về vấn đề này.

 

Lãnh đạo UBND huyện Cam Lâm cho biết, về phương tiện nạo vét, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu phải chuyển đổi phương án sang xáng cạp nhưng hiện nay Công ty Cát Khánh vẫn sử dụng máy bơm hút. Công ty cho biết đang trong quá trình chuyển đổi và sẽ có báo cáo cơ quan chức năng khi thực hiện. UBND huyện đã yêu cầu đơn vị thi công khẩn trương khắc phục các vi phạm, đồng thời chuyển đổi phương án khai thác cát nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện.

 

Có thể nói, trong giai đoạn hoạt động xây dựng phát triển như hiện nay, việc khai thác cát ở lòng hồ, sông suối là để đáp ứng nhu cầu thực tế. Tuy nhiên, cần cân nhắc và giám sát kỹ việc khai thác cát ở lòng hồ chứa nước Cam Ranh bởi khu vực đang khai thác chỉ cách đập và cửa xả vài trăm mét. Mùa mưa lũ đang đến gần, vấn đề này càng phải được quan tâm, giám sát chặt chẽ hơn.