Ngày đầu năm. Phòng nghiên cứu hồ sơ của hội thẩm Tòa án nhân dân TP. Nha Trang rộn ràng lời chúc Tết, thăm hỏi sức khỏe… Không khí bỗng chùng lại khi hội thẩm N.T.T bồi hồi kể lại kỷ niệm dịp Tết, khi bất ngờ được một đôi vợ chồng, là đương sự trong vụ án hôn nhân và gia đình, tới chúc Tết ông…
Ngày đầu năm. Phòng nghiên cứu hồ sơ của hội thẩm Tòa án nhân dân TP. Nha Trang rộn ràng lời chúc Tết, thăm hỏi sức khỏe… Không khí bỗng chùng lại khi hội thẩm N.T.T bồi hồi kể lại kỷ niệm dịp Tết, khi bất ngờ được một đôi vợ chồng, là đương sự trong vụ án hôn nhân và gia đình, tới chúc Tết ông…
Gần cuối năm đó, ông được phân công xét xử vụ án hôn nhân gia đình ở phường Vĩnh Hải. Người vợ gửi đơn xin ly hôn vì không chịu nổi ông chồng hay nhậu, lại gia trưởng. Chị đã nhiều lần khuyên chồng làm xong về nhà nghỉ ngơi, vừa tốt cho sức khỏe, vừa có thời gian gần gũi đứa con 3 tuổi. Nhưng lần nào cũng vậy, chẳng những không nghe, chồng còn đánh chị, cho rằng chị “lên lớp”, rằng anh vẫn đi làm, mang tiền về là đủ, nhậu hay không là việc của anh. 2 lần tòa hòa giải, cả hai lần không ai chịu ai. Vợ đau khổ vì chồng coi bạn hơn vợ. Chồng khó chịu vì bị vợ “quản”. Lúc bên này chịu “xuống nước” thì bên kia lại vừa trót tuyên bố không thay đổi, nên không dễ hạ theo…
Ngày mở phiên tòa, đôi vợ chồng dắt theo con đến, cho ngồi ở góc phòng. Nghe người vợ, người chồng trình bày, cảm nhận được nỗi ấm ức trong lòng hai người cũng như “cái tôi” quá lớn ở họ, ông T. bình tĩnh hỏi những câu rất đơn giản, như chẳng liên quan đến phiên tòa, như thời điểm xét xử có gần Tết không, lúc này mọi nhà thường làm gì, tình cảm của họ trong thời gian yêu đương, tìm hiểu ra sao… Đúng lúc cả hai ngạc nhiên sao tòa “lạc đề”, vị hội thẩm già mới chốt lại: Năm hết Tết đến, nhà nhà, người người đang tấp nập chuẩn bị đón Tết. Mai, đào đang đua nhau khoe sắc hoa. Cây cối cũng nảy lộc, thay lá. Cảnh vật còn phơi phới tình yêu nữa là con người! Trước khi kết hôn, hai vợ chồng đã tìm hiểu, có thời gian yêu đương. Sau khi kết hôn, kết quả của tình yêu là đứa con đang ngồi đây. Vậy mà chỉ vì chút mâu thuẫn về lối sống, cả hai chọn chia tay nhau, để đứa con phải ở với một bên đúng lúc người người đều tìm về sum họp một nhà?
Rồi ông T. hỏi người chồng: Anh có biết uống bia, rượu nhiều hại sức khỏe không? Vợ anh khuyên giảm bớt nhậu nhẹt có đúng không? Người chồng ngần ngừ một lúc rồi khẽ nói: Dạ đúng,… tôi sai rồi! Ông lại hỏi người vợ: Chồng chị đã biết sai, chị vẫn còn yêu chồng, vậy có chấp nhận tha thứ cho chồng? Thấy người vợ ngập ngừng, vị hội thẩm khuyên chân tình: Nên quay về với nhau, vì hạnh phúc nhất là lúc cả gia đình sum họp ngày Tết. Lúc này, người vợ mới quyết định: Nếu tòa giải thích vậy, tôi đồng ý không ly hôn nữa, xin rút đơn tại tòa.
Vụ án kết thúc, tòa cũng vừa nghỉ Tết. Ông T. những tưởng chẳng gặp lại đôi vợ chồng đó thì vừa ra Tết, bỗng nhiên họ xuất hiện trước cửa nhà ông, rụt rè xin biếu chút quà quê thay lời cảm ơn. Người chồng ngượng ngập nói: Không có các chú, chúng cháu đã tan vỡ cả gia đình!
“1 năm sau, đôi vợ chồng đó lại đến chúc Tết và báo tin đã có thêm “thằng cu”! Mấy năm nay, thi thoảng họ lại gọi điện hỏi thăm. Có lẽ, đó là món quà xuân quý nhất trong đời làm hội thẩm của tôi”, vị hội thẩm già cho biết. Rồi ông thêm: “Đương sự nộp đơn, nếu hòa giải không thành, được phân công, hội đồng xét xử phải xét xử thôi, chứ chúng tôi vẫn nghĩ, hòa giải được là tốt nhất. Gia đình có ổn định thì xã hội mới vững bền”.
TAM THUẬT
