Đã bao giờ bạn nấu một nồi chè đậu ván chưa? Nếu đã từng, ắt hẳn bạn đồng ý với tôi rằng: Đó là một trong những món chè tinh tế vào bậc nhất trong hàng trăm món chè có mặt trên đời này.
Đã bao giờ bạn nấu một nồi chè đậu ván chưa? Nếu đã từng, ắt hẳn bạn đồng ý với tôi rằng: Đó là một trong những món chè tinh tế vào bậc nhất trong hàng trăm món chè có mặt trên đời này.
Thứ nhất, đậu ván có tính mát, nên khi nóng nảy trong người, hoặc mùa hè oi bức, ta sẽ mơ tới một ly chè đậu ván nước thơm thơm mùi lá dứa hoặc mùi vani với vài viên đá lạnh long lanh lanh canh trong màu nước đường phèn vàng mơ trong vắt. Thêm nữa, hạt đậu ván khi chế biến rất dễ bị nát, thậm chí khi đã luộc chín xong, sang công đoạn nấu chè mà vội vàng hoặc mạnh tay thì hạt đậu cũng bị vỡ nát ngay. Nấu chè đậu ván phải nâng niu như chăm một đứa trẻ. Đậu đem ngâm khoảng 3 - 5 giờ, rửa sạch rồi đem luộc. Để dễ bóc vỏ, ta có thể cho một ít nước tro than (hoặc tro củi) lắng vào nước luộc đậu. Luộc khoảng nửa giờ, chắt hết nước rồi xả, ngâm qua nước lạnh. Bóc vỏ xong, đem đậu đi hấp cho đến khi chín mềm.
Có hai loại chè đậu ván: chè nước và chè đặc. Khi nấu để cúng thường là chè đặc. Với chè đặc, có thể nấu với nếp và gừng, cũng có thể nấu với bột mì tinh hoặc bột năng. Nhưng thông thường, muốn ngon, người nội trợ giỏi sẽ vừa dùng cả nếp lẫn bột năng hoặc bột mì tinh. Những hạt đậu vàng tươi sáng sẽ nổi bật trong hỗn hợp đường - nếp - bột trong veo, thơm phức. Nấu nếp với lá dứa cho nở lúp búp, cho đường phèn vào, chờ đến khi tan đường thì cho bột đã hòa tan trong nước, khuấy nhanh tay rồi cho đậu ván đã hấp chín vào. Dùng đũa để trộn đậu cho đều và phải thật nhẹ tay để hạt đậu không bị bể nát.
Để chè ngon hơn, thơm hơn, ta có thể chan thêm nước cốt dừa lên mặt chén chè. Màu nước dừa trắng sánh nổi bật trên nền vàng của chè đậu ván làm cả thị giác, khứu giác và vị giác cùng bừng mở!
Món chè thường không thể thiếu trong các lễ cúng. Đó còn là món ăn chơi, nhất là món tráng miệng hoặc ăn xế. Cái ngon, ngọt của chè đậu ván rất thanh, cho người thưởng thức cảm giác nhẹ nhàng, trong trẻo, nhất là vào mùa xuân và mùa hè.
Thuở nhỏ, đầu xóm có vợ chồng ông Tư sống bằng nghề bán chè. Tối tối, lũ trẻ chúng tôi học bài vội vội vàng vàng rồi tập trung ở nhà tôn ông Tư bóc vỏ đậu ván cho sáng mai bà Tư nấu chè. Xách ly ra mua, bao giờ bà Tư cũng thêm cho mấy hạt đậu. Vậy là thích mê. Vậy là tối nào đám con nít cũng tập trung ở nhà tôn, cố bóc cho thật mau và thật nhiều để được thưởng thêm mấy hạt đậu vào ngày mai. Giấc ngủ tuổi thơ chìm trong mùi thơm ngọt lành của chè đậu ván vàng óng. Bây giờ nhớ lại vẫn cảm nghe trái tim ngân vang kỷ niệm ấu thơ trong ngần gắn với món chè đậu ván dân dã…
CHẾ DIỄM TRÂM