Những năm gần đây, ở Việt Nam, tình hình sử dụng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới có xu hướng gia tăng, đặc biệt trong giới trẻ. Tuy đã được khuyến cáo về tác hại của các loại thuốc lá thế hệ mới nhưng nhiều người vẫn chủ quan, dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc.
Những năm gần đây, ở Việt Nam, tình hình sử dụng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới có xu hướng gia tăng, đặc biệt trong giới trẻ. Tuy đã được khuyến cáo về tác hại của các loại thuốc lá thế hệ mới nhưng nhiều người vẫn chủ quan, dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc.
Theo các chuyên gia y tế, chất nicotine trong các sản phẩm thuốc lá điện tử thế hệ mới là chất gây nghiện mạnh, làm cho người sử dụng sẽ trở nên phụ thuộc vào các sản phẩm này, đồng thời gây ra nhiều hệ lụy xấu cho sức khỏe.
Thuốc lá thế hệ mới gây nhiều hệ lụy xấu đến sức khỏe. |
Chất nicotine có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ ở lứa tuổi thanh thiếu niên, thậm chí có thể gây tổn thương bào thai (dẫn đến cân nặng sơ sinh thấp, tăng nguy cơ đẻ non và tăng nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh). Không những thế, khói thuốc lá thế hệ mới có chứa các chất gây ung thư, làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày, tổn thương phổi không hồi phục… ở người sử dụng chúng. Nhiều loại thuốc lá điện tử sử dụng các hương liệu tạo mùi thơm hấp dẫn (mùi bạc hà, cam, dâu tây, sô cô la, caramen…) có thể dẫn đến ngộ độc ở trẻ nhỏ do uống nhầm hoặc kích thích trẻ em, thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử. Đây cũng là con đường đưa các em đến việc sử dụng các chất gây nghiện khác như hút thuốc lá truyền thống, sử dụng rượu bia, ma túy… Một hệ lụy khác khi sử dụng các loại thuốc lá thế hệ mới là các sản phẩm này sử dụng pin để làm nóng và tạo ra dạng hơi, vì vậy làm tăng nguy cơ bỏng và các tai nạn khác (như nổ từ thiết bị sạc điện bị lỗi hoặc sử dụng sai). Đặc biệt, các phân tích về phơi nhiễm thụ động với khói thuốc lá điện tử cũng cho thấy người không hút thuốc khi phơi nhiễm thụ động với hơi thuốc lá điện tử hấp thu lượng nicotine tương đương với khi phơi nhiễm với khói thuốc thông thường. Dưới góc độ xã hội, theo nhiều chuyên gia, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng với hình thức bắt mắt, nhiều hương vị tạo sự hấp dẫn, có xu hướng nhắm tới đối tượng là giới trẻ với nhiều hình thức tiếp cận bán hàng qua mạng xã hội, internet, qua app điện thoại… Điều này sẽ làm ảnh hưởng xấu đến thế hệ tương lai với những nguy hại về sức khỏe khi sử dụng.
Bác sĩ Tôn Thất Toàn - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, thanh, thiếu niên là lứa tuổi đang phát triển, đang định hướng, trưởng thành về tâm lý và nhân cách. Giai đoạn này, các em chịu tác động và ảnh hưởng không nhỏ của gia đình, môi trường sống và giáo dục của nhà trường, xã hội, nếu không có sự giám sát, định hướng đúng, các em dễ bị rủ rê thực hiện các hành vi xấu để chứng minh bản thân, trong đó có hành vi hút thuốc lá; nhiều em chưa nhận thức và hiểu được về những hậu quả của khói thuốc gây ra. Ở tuổi thanh thiếu niên, cơ thể đang phát triển, không đủ kháng thể để chống lại những tác nhân độc hại từ khói thuốc lá nên các bộ phận cơ thể dễ bị chất độc tàn phá nhanh chóng. Theo bảng phân loại bệnh tật quốc tế, lệ thuộc nicotine được phân loại mã bệnh 6C4A.2, một bệnh thuộc loại rối loạn do sử dụng chất kích thích hoặc các hành vi gây nghiện. Vì vậy, người hút thuốc lá rất khó bỏ ngay cả khi biết rất rõ về tác hại của việc hút thuốc.
Nghiên cứu năm 2020 của Tổ chức Y tế thế giới về sức khỏe thanh, thiếu niên cho thấy, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở nhóm 13-17 tuổi của Việt Nam chiếm 2,6%. Việc xuất hiện tràn lan các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá không đốt nóng, thuốc lá dạng hút Shisha được mua bán, quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội nhằm vào giới trẻ hiện nay gây ra những hệ lụy xấu về sức khỏe ở lứa tuổi này. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, cần tăng cường giáo dục, phòng ngừa việc sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng ở những người chưa hút, đặc biệt ở trẻ em và thanh, thiếu niên. Đồng thời, đẩy mạnh truyền thông về những tác hại của các loại thuốc lá, cả truyền thống lẫn thế hệ mới để những người đang sử dụng dần dần từ bỏ, tránh những tác động xấu đến sức khỏe.
C.ĐAN
