Hình thái lây nhiễm HIV trên địa bàn tỉnh hiện nay vẫn là các nhóm có nguy cơ cao, đặc biệt là nhóm MSM (nam có quan hệ tình dục với nam); đường lây truyền chủ yếu là đường tình dục.
Hình thái lây nhiễm HIV trên địa bàn tỉnh hiện nay vẫn là các nhóm có nguy cơ cao, đặc biệt là nhóm MSM (nam có quan hệ tình dục với nam); đường lây truyền chủ yếu là đường tình dục.
Bác sĩ Tôn Thất Toàn - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, do bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nên hiện nay, việc can thiệp, triển khai dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS ở các nhóm nguy cơ bị hạn chế, khó tiếp cận. Do đó, làm tăng nguy cơ ca nhiễm HIV. Thực tế tỷ lệ các nhóm có hành vi nguy cơ nhiễm HIV tiếp cận được các dịch vụ bơm kim tiêm, bao cao su hiện nay đạt khoảng 63,2%.
Cấp phát thuốc ARV cho người nhiễm HIV. Ảnh T. LY |
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), người nhiễm HIV khi mắc Covid-19 có nguy cơ bệnh chuyển nặng hoặc tử vong cao hơn. Một báo cáo của WHO dựa trên dữ liệu giám sát lâm sàng từ 37 quốc gia về nguy cơ chuyển nặng khi mắc Covid-19 ở những người nhiễm HIV cho thấy nguy cơ phát triển nghiêm trọng hoặc tử vong ở người có HIV cao hơn 30% so với những khác. Chưa kể, nhiều người nhiễm HIV còn mắc thêm bệnh tiểu đường và tăng huyết áp dẫn đến nguy cơ trở nặng cao hơn. Phát hiện này nhấn mạnh rằng người nhiễm HIV cần áp dụng các biện pháp can thiệp để giúp sống khỏe nhất có thể như: Tiếp cận và điều trị bằng thuốc ARV sớm, tuân thủ điều trị; ngăn ngừa và quản lý các bệnh lý tiềm ẩn như tiểu đường, tăng huyết áp. WHO cũng khuyến cáo những người nhiễm HIV nên được ưu tiên tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19 càng sớm càng tốt mà không phụ thuộc vào tình trạng miễn dịch của họ.
Nhằm ứng phó kịp thời với các tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 tới chương trình phòng, chống HIV/AIDS, theo hướng dẫn của Bộ Y tế, tỉnh Khánh Hòa đã triển khai hàng loạt các giải pháp nhằm tăng cường phòng, chống HIV/AIDS như: Tiếp cận với khách hàng qua các ứng dụng online; khách hàng tự xét nghiệm HIV; cấp thuốc nhiều tháng cho người bệnh mang về điều trị ARV… Bác sĩ Toàn dự báo, dịch Covid-19 có thể còn kéo dài. Do vậy, song song với phòng, chống dịch Covid-19, các địa phương cần tăng cường triển khai toàn diện các hoạt động, chương trình phòng, chống HIV/AIDS. Theo đó, các cấp lãnh đạo cần tiếp tục quan tâm chỉ đạo thực hiện tốt các mục tiêu phòng, chống HIV/AIDS đã được đặt ra trong Chiến lược quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030. Tăng cường các hoạt động tuyên truyền các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS qua các kênh truyền thông đại chúng và qua nền tảng trực tuyến, mạng xã hội như các trang thông tin điện tử, facebook, zalo… Đồng thời, triển khai những hoạt động tư vấn online, tiếp cận cộng đồng, tổ chức các cuộc họp, hội nghị, các hoạt động chỉ đạo và thực hiện, hỗ trợ kỹ thuật từ xa; tăng cường mô hình tại cộng đồng, do cộng đồng triển khai bằng nhiều hình thức. Cùng với đó, mở rộng mô hình cấp phát sinh phẩm Oralquick; đảm bảo dự trữ và cung ứng đủ sinh phẩm xét nghiệm và thuốc (ARV, thuốc dự phòng trước phơi nhiễm, Methadone), vật phẩm can thiệp giảm tác hại như bơm kim tiêm, bao cao su; cần có Quỹ hỗ trợ thuốc ARV, PrEP khẩn cấp trong tình huống thiếu thuốc tại địa phương hoặc cho những người bị gián đoạn do bảo hiểm y tế để bảo đảm người nhiễm HIV sử dụng đều đặn thuốc. Bên cạnh đó, quảng bá, chia sẻ thông tin tích cực về cộng đồng đích và người nhiễm HIV nhằm giảm kỳ thị; cập nhật cho hệ thống y tế về tiêu chuẩn cơ sở cung cấp dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS thân thiện, các quy tắc ứng xử cần thiết và cơ chế bảo mật thông tin khách hàng; thành lập các đội đáp ứng nhanh với Covid-19, kết nối với đại diện mạng lưới người nhiễm HIV để chuyển tải các thông tin, văn bản liên quan đến phòng, chống HIV/AIDS cho các nhóm đối tượng và người nhiễm HIV kịp thời.
Cùng với đó, có cơ chế phối hợp và phổ biến đến tất cả các cơ quan, cán bộ có liên quan khi địa phương thực hiện giãn cách xã hội để đảm bảo người có nhu cầu vẫn có thể tiếp cận được các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS, nhất là những người bệnh đang điều trị bằng thuốc ARV, PrEP hoặc Methadone. Đồng thời, bố trí việc cung cấp dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS tại cơ sở y tế bằng cách hẹn giờ và xếp lịch khám, thực hiện nghiêm quy định 5K nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm Covid-19 cho nhân viên y tế và người bệnh; huy động và vận dụng nguồn lực cộng đồng trong các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, xã hội hóa dịch vụ HIV, liên kết y tế công lập - tư nhân, thu hút sự tham gia của các tổ chức cộng đồng…
ĐẶNG HỒNG HOA
(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa)
