Báo động lây nhiễm HIV trong nhóm MSM

Hiện nay, tỷ lệ lây nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) trong nước nói chung và ở tỉnh nói riêng đang có xu hướng gia tăng. Điều đáng báo động là số người nhiễm phần lớn tập trung ở độ tuổi từ 13 đến 29, trong đó có nhiều học sinh, sinh viên.

Hiện nay, tỷ lệ lây nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) trong nước nói chung và ở tỉnh nói riêng đang có xu hướng gia tăng. Điều đáng báo động là số người nhiễm phần lớn tập trung ở độ tuổi từ 13 đến 29, trong đó có nhiều học sinh, sinh viên.

Nguy cơ lây truyền HIV cao

Số liệu từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho thấy, nếu năm 2018, toàn tỉnh ghi nhận 34 trường hợp mới nhiễm HIV ở nhóm MSM, trong đó độ tuổi từ 13 đến 29 chiếm 24 ca thì 9 tháng năm 2019, số ca mới nhiễm HIV ở nhóm này tăng lên 39. Trong đó, có đến 32 trường hợp ở độ tuổi từ 13 đến 29, có nhiều trường hợp còn đang độ tuổi ngồi ghế nhà trường.

Theo các đồng đẳng viên đang hoạt động ở các nhóm CBO (tổ chức dựa vào cộng đồng) trên địa bàn tỉnh, đây chỉ là con số bề nổi. Bởi theo số liệu thống kê sơ bộ của các nhóm CBO thì hiện nay, tại Khánh Hòa, nhóm MSM có khoảng 800 người, tập trung chủ yếu ở TP. Nha Trang, TP. Cam Ranh và thị xã Ninh Hòa. Do sự kỳ thị cao nên nhiều MSM vẫn phải khép mình, không dám bộc lộ thân phận, không dám tiếp cận với các dịch vụ y tế để xét nghiệm HIV. Trong khi đó, ở nhóm này, nguy cơ lây nhiễm HIV qua đường tình dục cao gấp nhiều lần so với các đối tượng khác.

Nhiều đồng đẳng viên chia sẻ, họ đã gặp nhiều trường hợp khi tiếp cận tư vấn thì đồng ý đi xét nghiệm HIV, nhưng khi có kết quả xét nghiệm dương tính với HIV, những trường hợp này không liên lạc được, nhất là rơi vào các học sinh, sinh viên. Chị N.H.N - đồng đẳng viên ở TP. Nha Trang chia sẻ: “Những MSM này sẽ là nguồn lây rất lớn cho cộng đồng, do bản thân đã bị kỳ thị nên khi biết bị nhiễm HIV, họ sẽ giấu kết quả xét nghiệm. Khi quan hệ tình dục, để bạn tình không nghi ngờ, họ không sử dụng bất cứ biện pháp phòng vệ nào. Từ đó, làm tăng số người nhiễm HIV trong nhóm MSM. Ngoài ra, với người đồng tính nhiễm HIV có vợ, họ sẽ đồng thời lây cho cả vợ và bạn tình của mình”.

Một khảo sát của Cục Phòng, chống HIV/AIDS trong giới MSM cho thấy, 8 - 11% người được khảo sát từng có quan hệ tình dục tập thể; tỷ lệ dùng bao cao su chỉ chiếm từ 52 đến 76%, tỷ lệ từng dùng ma túy từ 9 đến 22%. Năm 2018, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh xác nhận gần 10 trường hợp dương tính với HIV. Điều đáng nói, đây là một nhóm bạn chơi thân với nhau và đều có quan hệ tình dục đồng giới…

Tiếp tục đẩy mạnh truyền thông

Những năm qua, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh và đã đạt được một số hiệu quả. Năm 2019, được sự hỗ trợ của Trung tâm LIFE (Trung tâm Nâng cao chất lượng cuộc sống), hoạt động can thiệp trong nhóm MSM tại cộng đồng ở những địa phương có người nhiễm HIV cao được tăng cường. Các nhân viên tiếp cận cộng đồng được đào tạo phương pháp, kỹ năng tiếp cận truyền thống; theo mạng xã hội dựa vào thủ lĩnh bản địa; sử dụng nhóm đích làm “hạt giống”; trên Internet, các mạng xã hội facebook, zalo, cuối cùng là gặp mặt. Hàng tuần, nhân viên tiếp cận cộng đồng đến các tụ điểm có nhóm MSM sinh hoạt để truyền thông, tư vấn trực tiếp, cấp phát vật dụng can thiệp như bao cao su, chất bôi trơn và vận động các đối tượng tham gia dịch vụ xét nghiệm HIV…

Riêng ở nhóm MSM là học sinh, sinh viên, trung tâm đẩy mạnh phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể trong tỉnh tổ chức các buổi truyền thông phòng, chống HIV/AIDS và tìm hiểu về cộng đồng người đồng giới thông qua nhiều hình thức như: Sân khấu hóa, sáng tác tranh, áp phích, biểu ngữ, khẩu hiệu hành động; thi tìm hiểu về cộng đồng người đồng giới. Bên cạnh đó, trung tâm còn cấp phát cho các em những loại tờ rơi, sách nhỏ, sách mỏng tuyên truyền phòng, chống lây nhiễm HIV bằng hình ảnh súc tích, sinh động, dễ nhớ...

Bác sĩ Tôn Thất Toàn - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: “Những năm tới, bên cạnh các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS đã triển khai, trung tâm sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền ở đối tượng MSM, hướng họ tiếp cận các dịch vụ y tế, trong đó có dịch vụ xét nghiệm HIV. Qua đó, nhằm kiểm soát và giảm tình trạng lây nhiễm HIV ở đối tượng này”.

C.Đan