Thực hiện từ năm 2011, đến nay, Đề án sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh đã được triển khai rộng khắp 27 xã, phường trên địa bàn thị xã Ninh Hòa, với hàng trăm trường hợp được sàng lọc. Qua đó góp phần phát hiện, can thiệp sớm bệnh tật ở thai nhi và trẻ sơ sinh, giảm tỷ lệ dị tật bẩm sinh ở trẻ em trên địa bàn thị xã.
Thực hiện từ năm 2011, đến nay, Đề án sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh đã được triển khai rộng khắp 27 xã, phường trên địa bàn thị xã Ninh Hòa, với hàng trăm trường hợp được sàng lọc. Qua đó góp phần phát hiện, can thiệp sớm bệnh tật ở thai nhi và trẻ sơ sinh, giảm tỷ lệ dị tật bẩm sinh ở trẻ em trên địa bàn thị xã.
Người dân ủng hộ
Phường Ninh Đa là một trong những địa bàn có triển khai đề án và nhận được sự hưởng ứng của đông đảo người dân. Chị Huỳnh Thị Thanh Trúc (27 tuổi, ở thôn Hà Thanh 2) mới sinh đứa con thứ 2 gần 4 tháng cho biết: “Tôi được cán bộ dân số vận động khi sinh lấy mẫu máu gót chân cho con để sàng lọc một số bệnh tật. Qua sàng lọc, kết quả con tôi khỏe mạnh. Tôi cũng khuyên các bà mẹ chuẩn bị sinh hãy thực hiện sàng lọc sơ sinh để yên tâm con mình không bị bệnh thiếu men G6PD, suy tuyến giáp bẩm sinh”. Chị Huỳnh Thị Hảo (24 tuổi, ở thôn Tân Kiều) mang thai tháng thứ 8 cho hay, nhờ cán bộ dân số đến tuyên truyền nên khi mang thai chị áp dụng thăm khám, siêu âm định kỳ, tiêm ngừa một số bệnh cần thiết… Hiện nay, em bé phát triển tốt. Chị cũng sẽ sàng lọc sơ sinh khi bé chào đời để phòng ngừa được bệnh cho con sau này.
Bà Lê Thị Hồng Vân - Trưởng Trạm Y tế phường Ninh Đa cho biết, nhờ địa phương thường xuyên tổ chức các hoạt động truyền thông trực tiếp, tư vấn và giải đáp mọi thắc mắc thường gặp về sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh tại trạm; truyền thông nhóm nhỏ tại các tổ dân phố cho phụ nữ đang mang thai, chuẩn bị mang thai, nam nữ thanh niên chuẩn bị kết hôn… nên nhận thức của người dân về thực hiện vấn đề này ngày càng nâng lên. Từ lúc triển khai đề án đến nay, số bà mẹ mang thai tham gia sàng lọc trước sinh ngày càng cao. Các cháu được sàng lọc sơ sinh đều khỏe mạnh, chưa có trường hợp nghi ngờ mắc bệnh.
Cần xã hội hóa
Đề án sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh triển khai trên địa bàn thị xã Ninh Hòa từ năm 2011, thời gian đầu triển khai tại 22 xã, phường, sau đó mở rộng từng năm và đến nay đã phủ khắp 27 xã, phường. Công tác truyền thông vẫn là hoạt động chủ yếu và xuyên suốt của đề án. 6 tháng đầu năm 2017, toàn thị xã đã tổ chức 94 buổi tư vấn cho hơn 1.410 người tham dự; tư vấn trực tiếp cho 245 lượt hộ gia đình có bà mẹ mang thai; phát thanh trên hệ thống loa đài 162 lượt về nội dung, mục đích, ý nghĩa, lợi ích trong việc triển khai đề án, những kiến thức cơ bản về tật, bệnh ở thai nhi và sơ sinh. Bên cạnh đó còn lồng ghép truyền thông tại các buổi sinh hoạt thôn, tổ, hội phụ nữ, sinh hoạt các câu lạc bộ tại địa phương.
Bà Nguyễn Ngô Bích Khuê - Giám đốc Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình thị xã Ninh Hòa cho biết, thời gian đầu triển khai đề án, các bà mẹ và gia đình chưa hiểu được việc cần thiết của sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh. Cán bộ dân số có chuyên môn chưa sâu nên gặp nhiều khó khăn trong truyền thông, vận động. Trước tình hình đó, Ban chỉ đạo công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình thị xã đã phối hợp với cán bộ y tế tổ chức tư vấn trực tiếp, thăm khám tại trạm; tạo điều kiện cho cán bộ y tế, cán bộ dân số tham gia các lớp tập huấn tại tỉnh; hướng dẫn cộng tác viên biết cách tư vấn sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh; đồng thời tổ chức truyền thông, tư vấn nhóm, lồng ghép vào các buổi sinh hoạt của các đoàn thể, nhất là hội phụ nữ để tuyên truyền cho hội viên về sự cần thiết của việc làm này; phối hợp với Bệnh viện Đa khoa khu vực Ninh Hòa thực hiện quy trình sàng lọc sơ sinh… Dần dần, nhận thức của người dân được nâng cao nên việc kiểm tra thai kỳ và sàng lọc sơ sinh được nhiều bà mẹ quan tâm.
Tuy nhiên, hiện nay, sàng lọc sơ sinh vẫn còn thực hiện miễn phí từ các chương trình do tỉnh cấp, số lượng giới hạn. Cụ thể năm 2017, Ninh Hòa chỉ được cấp 250 mẫu, nhưng số trẻ được sinh ra khoảng 2.700 trẻ, nên tỷ lệ sàng lọc chỉ đạt 9,3%. Thời gian tới, để đáp ứng nhu cầu của người dân cần phải đẩy mạnh thực hiện chương trình xã hội hóa.
M.Thiết