Khánh Hòa không còn là tỉnh, thành trọng điểm về dịch HIV

Những năm gần đây, ngành Y tế tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong công tác phòng, chống HIV/AIDS nên đạt được kết quả tích cực. Nhờ đó, Khánh Hòa đã ra khỏi danh sách tỉnh, thành trọng điểm về dịch HIV/AIDS, trở thành địa phương có số người nhiễm ở mức trung bình.

Đẩy mạnh tư vấn, xét nghiệm

Bác sĩ Tôn Thất Toàn - Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, điểm nổi bật trong công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh là ngành Y tế đã phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai thành công mô hình can thiệp giảm tác hại dựa vào cộng đồng; đẩy mạnh hoạt động dự phòng và tư vấn, xét nghiệm, giám sát. Đồng thời, công tác tuyên truyền đã được đa dạng hóa thông qua nhiều hình thức…

Cấp phát Methadone cho bệnh nhân tại Cơ sở 2 Trung tâm Y tế thị xã Ninh Hòa.

Hiện nay, công tác tư vấn, xét nghiệm HIV trên địa bàn tỉnh được triển khai hầu hết ở các cơ sở y tế công lập và tư nhân. Mô hình này tạo điều kiện thuận lợi cho những người nhiễm HIV và có nguy cơ cao dễ dàng tiếp cận được các dịch vụ dự phòng và điều trị. Hàng năm, toàn tỉnh có gần 40.000 lượt người được tư vấn và xét nghiệm HIV. Riêng 10 tháng năm 2023, có hơn 35.240 lượt người được tư vấn và xét nghiệm, qua đó phát hiện 94 trường hợp nhiễm HIV mới. Cùng với đó, các cơ sở y tế công lập ở 8 huyện, thị xã, thành phố và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh đã triển khai hoạt động tiếp nhận khám và điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS. Đến nay, bệnh nhân HIV/AIDS đã được chuyển về các bệnh viện tuyến huyện; 100% trạm y tế triển khai cấp thuốc ARV cho các bệnh nhân. Toàn tỉnh có hơn 1.230 bệnh nhân đang được điều trị ARV, chiếm 83,9% so với số người nhiễm HIV/AIDS còn sống được quản lý. Toàn tỉnh đã triển khai thực hiện điều trị cho người nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone tại 3 cơ sở, 2 điểm cấp phát thuốc, với tổng số bệnh nhân đang được điều trị 352 người. Thông qua sự hỗ trợ của Dự án Quỹ Toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS và của tỉnh, đến nay, có gần 98% bệnh nhân HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh có thẻ bảo hiểm y tế.

Cùng với đó, ngành Y tế còn triển khai thành công mô hình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Hàng năm, có hơn 11.000 lượt phụ nữ mang thai được tư vấn, xét nghiệm HIV; 100% trường hợp mẹ nhiễm HIV đều được điều trị thuốc ARV kịp thời. Ngành Y tế cũng đã triển khai điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) cho những đối tượng nguy cơ cao, nhất là nhóm nam quan hệ đồng tính. Mô hình này đã và đang điều trị cho 275 người, với tỷ lệ dự phòng đạt hơn 90%.

Truyền thông dựa vào cộng đồng

Cùng với điều trị và dự phòng, hoạt động truyền thông được ngành Y tế chú trọng. Ngành đã duy trì và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhóm đồng đẳng (CBO) thực hiện việc tiếp cận, tư vấn, thử phản ứng nhanh HIV cho những người có hành vi nguy cơ cao (mại dâm, chích ma túy, đồng tính nam có quan hệ tình dục…). Đồng thời, tuyên truyền và phát bơm kim tiêm sạch, bao cao su cho các nhóm đối tượng nêu trên. Anh N.V.B (35 tuổi, thị xã Ninh Hòa) là người đồng tính, định kỳ tới Trung tâm Y tế thị xã Ninh Hòa để xét nghiệm HIV. Anh B. cho biết: “Thông qua tư vấn của nhóm CBO và cán bộ y tế, tôi hiểu rõ về căn bệnh HIV. Để dự phòng, khi quan hệ tình dục, tôi đều dùng bao cao su và tham gia chương trình điều trị dự phòng trước phơi nhiễm. Đến nay, qua các lần xét nghiệm, tôi đều âm tính với HIV”.

Song song với đó, ngành Y tế còn phối hợp triển khai mô hình truyền thông phòng, chống HIV/AIDS với sự tham gia của các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, sở, ban, ngành. Bên cạnh hình thức truyền thông trực tiếp, mô hình còn truyền thông qua nhóm Zalo, trên các trang thông tin điện tử… Qua đó, đã có hàng ngàn cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, người dân hiểu rõ, hiểu đúng về HIV/AIDS; giảm sự kỳ thị đối với người nhiễm HIV và chung tay với ngành Y tế triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS đạt hiệu quả.  

Bác sĩ Tôn Thất Toàn cho biết: “Mặc dù hoạt động phòng, chống HIV/AIDS ở tỉnh đạt được những kết quả đáng khích lệ song hiện nay, dịch bệnh vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ, dai dẳng và phức tạp. Nguyên nhân là do các đối tượng nghiện ma túy ngày càng nhiều, tình trạng mua bán dâm khó kiểm soát, nhóm quan hệ đồng tính nam khó tiếp cận để can thiệp. Trong khi đó, hình thái lây nhiễm HIV vẫn tập trung và tăng trên các nhóm đối tượng này”.   

Trong 10 tháng năm 2023, toàn tỉnh ghi nhận 94 trường hợp dương tính HIV, tăng 10,6% so với cùng kỳ năm 2022. Số bệnh nhân AIDS mới là 9 ca (giảm 18,2%); số bệnh nhân HIV/AIDS tử vong 11 trường hợp. Số bệnh nhân HIV/AIDS còn sống và đang được quản lý tại các địa phương 1.536 người.