Cùng với sự phát triển kinh tế, xã hội, những vùng quê đang phải đối mặt rất nhiều gánh nặng, trong đó vấn đề môi trường ngày một trở nên bức thiết.
Cùng với sự phát triển kinh tế, xã hội, những vùng quê đang phải đối mặt rất nhiều gánh nặng, trong đó vấn đề môi trường ngày một trở nên bức thiết.
Gánh nặng môi trường
Trong buổi trao đổi về hoạt động bảo vệ môi trường (BVMT) nông thôn do Hội Nông dân tỉnh tổ chức mới đây, các đại biểu đều có chung nhìn nhận ý thức làm sạch môi trường sống của người dân đã được nâng lên. Thế nhưng, đâu đó vẫn còn một bộ phận người dân chưa có sự quan tâm đúng mức tới môi trường xung quanh. Rác thải sinh hoạt vẫn được đổ, vứt ở những nơi họ cho là thuận tiện. Cùng với rác thải sinh hoạt, môi trường nông thôn còn phải chịu áp lực rất lớn từ rác thải trong quá trình sản xuất, chăn nuôi; việc lạm dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật trong trồng trọt, lạm dụng các chất kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản…
 |
| Những lọ thuốc trừ sâu được người dân vứt bừa bãi trên suối Gia Ôi, huyện Khánh Sơn |
Ở huyện Khánh Vĩnh, heo đen là vật nuôi khá hiệu quả, mang về thu nhập ổn định cho người dân nhưng không được khuyến khích phát triển do hình thức chăn nuôi thả rông đã gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Tại huyện Vạn Ninh, nhất là ở khu vực xã Vạn Thọ, khi quy mô nuôi trồng ngày càng phát triển, yếu tố môi trường chưa được quan tâm đúng mức, hàng loạt vụ tôm thất bát do dịch bệnh khiến người nuôi rơi vào cảnh điêu đứng.
Hay như cây táo ở TP. Cam Ranh làm giàu cho cả một khu vực, nhưng loại cây này vốn mẫn cảm với các loại sâu hại, người ta đã phải xịt thuốc rất nhiều, điều này đồng nghĩa với việc môi trường bị ảnh hưởng. Ở huyện Diên Khánh có làng nghề làm bún, bánh truyền thống, đem lại nguồn thu nhập chính cho cả vùng, nhưng để được công nhận như một làng nghề, yếu tố môi trường là điều mà những người sản xuất bún, bánh nơi đây phải cải thiện. Tại huyện Khánh Sơn, con suối Gia Ôi (thôn Tà Lương) là khu vực đầu nguồn nước sinh hoạt của hàng ngàn hộ thị trấn Tô Hạp và vùng lân cận, nhưng không ít người dân đã vô tư vứt bừa bãi chai lọ thuốc trừ sâu, xịt cỏ sau khi sử dụng xuống con suối này, tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Còn vùng trồng xoài ở huyện Cam Lâm, vài mùa gần đây, bọ trĩ liên tục hoành hành khiến cho xoài vừa ra trái đã bị rụng, người dân phải xịt thật nhiều thuốc trừ sâu mà ít nghĩ tác hại đến môi trường hay những hệ lụy từ việc xịt thuốc với hàm lượng vượt quá mức cho phép như thế.
Những điểm sáng về bảo vệ môi trường
Theo lãnh đạo Hội Nông dân tỉnh, công tác tuyên truyền đang là vấn đề cốt lõi nhằm thay đổi thói quen, nâng cao nhận thức cho người dân khu vực nông thôn về BVMT. Thông qua các dịp như: “Tuần lễ nước sạch và vệ sinh môi trường”, “Chiến dịch làm cho môi trường sạch hơn”…, hàng chục ngàn người dân đã tích cực tham gia và được trang bị kiến thức cơ bản cũng như nâng cao hơn nữa ý thức BVMT.
Theo bà Trần Thị Kim Liên, Phó Chủ tịch Hội nông dân tỉnh, những năm qua, song hành với quá trình tuyên truyền, hàng trăm mô hình điểm về BVMT nông thôn đã được hình thành, nhân rộng. Toàn tỉnh hiện có 131 mô hình BVMT như: các tổ thu gom rác thải, các mô hình xử lý rác thải thành phân bón hữu cơ. Có thể kể đến hoạt động BVMT ở xã Cam Hiệp Nam, huyện Cam Lâm. Ngoài hoạt động thu gom rác thải sinh hoạt theo mô hình tự quản, tất cả các thôn đều có đội vệ sinh môi trường, tất cả hộ trong xã đều bỏ rác đúng nơi quy định để xe vận chuyển đến thu gom. Đặc biệt, tất cả các hộ chăn nuôi trong xã đều đã đầu tư hầm biogas xử lý chất thải trong chăn nuôi. Trong khi đó, xã Ninh Phụng, thị xã Ninh Hòa được xem là địa phương đi đầu trong việc thu gom rác thải với mô hình thu gom được thành lập từ năm 2008. Thôn Phú Bình của xã này được chọn làm thí điểm về xử lý rác thải thành phân bón hữu cơ. Tại đây, rác thải hữu cơ trong thôn được thu gom để ủ thành phân compost, không chỉ mang lại lợi ích về môi trường mà còn giúp thay đổi thói quen của người dân, mang lại lợi ích kinh tế nhất định.
Theo đánh giá của Hội Nông dân tỉnh, những năm qua, nhiều nơi trong tỉnh đã hình thành thói quen BVMT trong đời sống, sản xuất. Hàng tuần, hàng tháng, nông dân đều tham gia dọn vệ sinh đường làng, ngõ xóm, khu vực công cộng sạch đẹp. Đa số trên khu vực đồng ruộng đều đã có các điểm thu gom rác. Nhiều khu vực nuôi trồng, chế biến đã hình thành tổ tự quản BVMT với những việc làm thiết thực. Tuy nhiên, hiện nay, hoạt động BVMT khu vực nông thôn vẫn đang gặp phải không ít khó khăn. Trong đó, đội ngũ cộng tác viên, tuyên truyền viên vẫn còn thiếu, các điều kiện về con người, phương tiện thu gom rác còn hạn chế, kinh phí dành cho hoạt động này chưa được quan tâm đúng mức…
Bà Trần Thị Kim Liên cho rằng: “Trong quá trình thực hiện một cách tổng hòa các giải pháp nhằm hạn chế tối đa những tác động đến môi trường khu vực nông thôn, hoạt động tuyên truyền đang được đẩy mạnh và được xem là quan trọng nhất. Bởi chỉ khi ý thức, thói quen của người dân thay đổi, hoạt động BVMT sống, môi trường sản xuất mới được chú trọng và duy trì theo hướng bền vững”.
H. Đ
