Bài toán nan giải

Liên quan đến tình trạng nguồn nước của Nhà máy nước Tô Hạp có nguy cơ bị nhiễm độc, trong khi nhà máy lại xuống cấp nghiêm trọng, không thể lắng lọc (Báo Khánh Hòa ngày 22 và 23-12 đã có loạt phóng sự Giải pháp nào cho Nhà máy nước Tô Hạp), ...

Liên quan đến tình trạng nguồn nước của Nhà máy nước Tô Hạp có nguy cơ bị nhiễm độc, trong khi nhà máy lại xuống cấp nghiêm trọng, không thể lắng lọc (Báo Khánh Hòa ngày 22 và 23-12 đã có loạt phóng sự Giải pháp nào cho Nhà máy nước Tô Hạp), mới đây, UBND tỉnh Khánh Hòa đã có công văn chỉ đạo UBND huyện Khánh Sơn tiến hành kiểm tra, xử lý và báo cáo kết quả trước ngày 31-12.

Cần sớm có giải pháp

Sau khi Báo Khánh Hòa đăng tải loạt phóng sự này, nhiều bạn đọc ở Khánh Sơn đã bày tỏ ý kiến. Bạn đọc có địa chỉ email dieuksdo@gmail.com cho rằng: “Tình trạng nguồn nước của Nhà máy nước Tô Hạp bị ô nhiễm do hoạt động sản xuất ở đầu nguồn về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân, trong đó có các em học sinh học bán trú tại các trường trên địa bàn thị trấn và các xã lân cận”. Trong khi đó, bạn đọc Nguyễn Văn Lâm (thị trấn Tô Hạp) chia sẻ: “Nước sinh hoạt của hàng trăm hộ dân ở thị trấn Tô Hạp đều phụ thuộc vào nguồn cung cấp của nhà máy nước thị trấn. Mùa khô thường xuyên xảy ra thiếu nước, mùa mưa lại đục ngầu, muốn sử dụng phải qua vài lần lắng lọc. Mấy năm gần đây lại có thêm tình trạng sử dụng hóa chất, thuốc diệt cỏ ở đầu nguồn, mang tiếng là sử dụng nước máy nhưng chất lượng nguồn nước kém. UBND huyện cần sớm có biện pháp giải quyết tình trạng này”.

Chai lọ thuốc trừ sâu vứt bừa bãi xuống suối Gia Ôi

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Quốc Thịnh - Phó trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh, nguyên Phó Chủ tịch UBND huyện Khánh Sơn cho rằng: “Huyện Khánh Sơn cần có giải pháp cấp bách để giải quyết sớm tình trạng ô nhiễm do sản xuất nông nghiệp ở đầu nguồn suối Gia Ôi; tránh tình trạng hàng nghìn người dân phải sử dụng nguồn nước bị nhiễm độc”. Theo ông Thịnh, trước mắt phải kiên quyết di dời các hộ đang sản xuất nông, lâm nghiệp ở đầu nguồn suối Gia Ôi (bởi họ đang xâm canh trong khu vực đất lâm nghiệp do Ban quản lý rừng Phòng hộ Khánh Sơn quản lý). Bên cạnh đó, cần tiến hành nâng cấp Nhà máy nước Tô Hạp để đảm bảo chất lượng nước. Về lâu dài, khi hồ Sơn Trung (tại xã Sơn Trung) được đầu tư xây dựng, UBND huyện cần song song đề xuất xây dựng nhà máy nước mới để cung cấp nước sinh hoạt đảm bảo vệ sinh cho người dân thị trấn Tô Hạp và các xã lân cận.

Đề xuất phương án xử lý

Được biết, mới đây UBND huyện Khánh Sơn đã chỉ đạo Ban quản lý các công trình công cộng và môi trường Khánh Sơn, UBND thị trấn Tô Hạp tiến hành kiểm tra, đề xuất phương án xử lý. Theo đó, UBND thị trấn Tô Hạp kiến nghị UBND huyện tiến hành di dời các hộ dân đang sản xuất ở thượng nguồn suối Gia Ôi. Tuy nhiên, theo ông Đinh Ngọc Bình - Chủ tịch UBND huyện Khánh Sơn, việc di dời các hộ dân này rất nan giải. “UBND huyện đã từng đề xuất và đã được UBND tỉnh chấp thuận đề án tái định cư, tái định canh cho các hộ dân canh tác ở đầu nguồn suối Gia Ôi. Sau nhiều năm được phê duyệt, đề án này vẫn không thể triển khai do không bố trí được vốn, số tiền dự kiến hỗ trợ di dời cho 38 hộ dân này phải mất hơn 10 tỷ đồng. Bên cạnh đó, quỹ đất sản xuất của địa phương hạn hẹp nên khó bố trí tái định canh cho người dân”, ông Bình nói.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, giải pháp tình thế được UBND huyện Khánh Sơn đưa ra là chỉ đạo Ban quản lý các công trình công cộng và môi trường Khánh Sơn, UBND thị trấn Tô Hạp tăng cường tuyên truyền, vận động người dân nâng cao nhận thức trong việc sử dụng phân bón hóa học, thuốc diệt cỏ sao cho không ảnh hưởng đến nguồn nước của suối Gia Ôi. Bên cạnh đó, cắt cử người thường xuyên kiểm tra, dọn dẹp vệ sinh đầu nguồn nước, không để chai lọ thuốc trừ sâu vứt bừa bãi xuống suối. Về lâu dài, UBND huyện kiến nghị tỉnh sớm triển khai xây dựng hồ Sơn Trung để di dời Nhà máy nước Tô Hạp sang Sơn Trung.  

Tuy nhiên, việc giải quyết bài toán nguồn nước Nhà máy nước Tô Hạp đang gặp khó khi hồ Sơn Trung phải một thời gian dài nữa mới được xây dựng; trong khi việc di dời các hộ dân canh tác đầu nguồn suối Gia Ôi đòi hỏi kinh phí lớn, phải có quỹ đất để bố trí tái định canh, tái định cư cho người dân xâm canh trở về. Hiện nay, những biện pháp UBND huyện Khánh Sơn đưa ra để bảo vệ nguồn nước chỉ mang tính tình thế. Để hàng nghìn người dân ở thị trấn Tô Hạp và các xã lân cận được sử dụng nguồn nước đảm bảo vệ sinh, an toàn, rất cần sự vào cuộc của các cấp, ngành, đặc biệt là sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh.

HẢI LĂNG - HỒNG ĐĂNG