Mô hình điểm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm thức ăn đường phố được triển khai thí điểm ở phường Vạn Thạnh (TP. Nha Trang) từ năm 2013 đã đem lại kết quả tích cực. Tuy nhiên, việc nhân rộng mô hình đang gặp khó do kinh phí hạn hẹp.
Mô hình điểm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm (ATTP) thức ăn đường phố được triển khai thí điểm ở phường Vạn Thạnh (TP. Nha Trang) từ năm 2013 đã đem lại kết quả tích cực. Tuy nhiên, việc nhân rộng mô hình đang gặp khó do kinh phí hạn hẹp.
Nhiều chuyển biến tích cực
Quán phở, bún, nem của chị Nguyễn Thị Phước ở bên hông con hẻm trên đường Sinh Trung (phường Vạn Thạnh) hiện nay được bố trí lại gọn gàng, sạch sẽ hơn trước. Chị vừa thay mới tủ đựng thức ăn cao gần 1,8m có lắp kính thay cho bàn gỗ trước đây để hạn chế bụi bẩn. Chị Phước cho biết: “Tôi mở quán đã hơn 10 năm. Trước đây, theo thói quen, tôi ít che đậy các loại thực phẩm đã nấu chín, dùng tay trần vừa bốc thức ăn vừa thối tiền cho khách. Khi tham gia mô hình được hướng dẫn cách đảm bảo vệ sinh ATTP thức ăn đường phố, tôi mới biết làm như thế vừa gây mất vệ sinh, vừa vi phạm các quy định về ATTP và có thể bị phạt. Sau khi thay đổi thói quen, sắp xếp lại quán, tôi thấy lượng khách đến ăn đông hơn”.
Tương tự, nhiều quán ăn đường phố ở phường Vạn Thạnh như: quán bán đồ ăn chay của bà Tám ở vỉa hè đường Đào Duy Từ, quán bánh căn của chị Nguyễn Thị Hường ở vỉa hè đường Hoàng Văn Thụ… cũng có nhiều thay đổi tích cực. Tất cả các dụng cụ, khay đựng thức ăn đã nấu chín đều được che đậy kỹ. Bàn ngồi bán và đựng thức ăn được nâng lên cao 60cm như quy định. Các chủ quán đều sử dụng dụng cụ hoặc đeo găng tay để lấy thức ăn phục vụ khách.
 |
| Thành viên Ban chỉ đạo liên ngành an toàn thực phẩm phường hướng dẫn người bán thực hiện các quy định về an toàn thực phẩm. |
Nằm trong Chương trình mục tiêu quốc gia về ATTP, năm 2013, Bộ Y tế triển khai thí điểm xây dựng mô hình điểm đảm bảo vệ sinh ATTP thức ăn đường phố ở một số tỉnh, thành trên cả nước. Phường Vạn Thạnh được chọn để triển khai thí điểm ở tỉnh Khánh Hòa với 180 cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố.
Triển khai mô hình trên, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh đã phối hợp với Trung tâm Y tế TP. Nha Trang, Ban chỉ đạo liên ngành An toàn vệ sinh thực phẩm phường Vạn Thạnh thực hiện nhiều hoạt động như: tổ chức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin; truyền thông trực tiếp và tập huấn phổ biến kiến thức về ATTP, Luật ATTP… cho chủ kinh doanh thức ăn đường phố và người dân tại phường. Bên cạnh đó, tiến hành kiểm tra, giám sát liên tục việc chấp hành các quy định về ATTP đối với các cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố; tổ chức khám và miễn giảm tiền khám sức khỏe cho những hộ kinh doanh thức ăn đường phố thuộc hộ nghèo và đối tượng chính sách... Nhờ đó, hầu hết các cơ sở đã cố gắng chấp hành tốt các quy định về ATTP.
Còn khó khăn
Ông Nguyễn Hồ Công Thành - Trưởng Trạm Y tế phường Vạn Thạnh, thành viên Ban chỉ đạo liên ngành ATTP của phường cho biết, có được kết quả trên là nhờ UBND phường luôn quan tâm và tạo điều kiện cho Ban chỉ đạo liên ngành ATTP của phường hoạt động. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là nhân lực làm công tác quản lý ATTP còn ít, lại kiêm nhiệm nhiều công việc. Bên cạnh đó, nhận thức về việc bảo đảm ATTP của một số chủ hộ kinh doanh thức ăn đường phố chưa cao.
Theo Thạc sĩ Nguyễn Duy Long - Phó Trưởng phòng Quản lý ATTP, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh, năm 2014, tỉnh Khánh Hòa đã nhân rộng mô hình này ở 9 xã, phường, với khoảng 1.350 hộ kinh doanh thức ăn đường phố tham gia. Tuy nhiên, hiện nay kinh phí dành cho hoạt động này rất hạn hẹp; kinh phí chi bồi dưỡng cho cán bộ chuyên trách và cộng tác viên ATTP cấp xã, phường không có nên việc mở rộng mô hình gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, lãnh đạo một số xã, phường chưa quan tâm đúng mức, còn giao khoán việc triển khai cho ngành Y tế. Mức phí khám sức khỏe hiện nay tương đối cao nên khó khăn trong việc vận động người kinh doanh thức ăn đường phố đi khám sức khỏe...
Quỳnh Hương
Sau 1 năm triển khai tại phường Vạn Thạnh, 98% cơ sở có nơi kinh doanh sạch, cách biệt nguồn ô nhiễm, tăng 6% so với trước khi thí điểm mô hình; 100% cơ sở thức ăn được che đậy, bảo quản hợp vệ sinh (tăng 3%); 97% cơ sở có dụng cụ xúc, gắp thực phẩm sạch sẽ/găng tay sử dụng 1 lần khi tiếp xúc trực tiếp với thức ăn chín (tăng 25%),... Đặc biệt, số người kinh doanh thức ăn đường phố tham gia tập huấn kiến thức về ATTP và khám sức khỏe tăng hơn gấp đôi (từ 41% lên gần 100%). 87% quán sử dụng phụ gia thực phẩm theo danh mục của Bộ Y tế (tăng 35%)… Kết quả xét nghiệm hóa nhanh dụng cụ của đoàn kiểm tra có 227/402 mẫu đạt (chiếm tỷ lệ 56,4%), 100% mẫu hàn the xét nghiệm đều âm tính.
