Ngang nhiên khai thác cát vôi

Thời gian vừa qua, tuy báo chí và người dân nhiều lần phản ánh, nhưng tình trạng khai thác cát vôi trái phép ở xã Ninh Phước, thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa vẫn tiếp tục xảy ra.

Thời gian vừa qua, tuy báo chí và người dân nhiều lần phản ánh, nhưng tình trạng khai thác cát vôi trái phép ở xã Ninh Phước, thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa vẫn tiếp tục xảy ra.

Khai thác công khai

Những ngày này, thôn Mỹ Giang, xã Ninh Phước như một công trình. Vừa mới đến đầu thôn, chúng tôi đã bắt gặp nhiều xe tải đang vận chuyển cát vôi ra khỏi địa phương. Dọc con đường vào khu vực Kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong, nhiều điểm khai thác cát vôi trái phép rộng hàng nghìn mét vuông, cây cối nằm ngổn ngang, nhiều hầm, hố sâu chừng 2 - 3m. Lần theo con đường in dấu bánh xe ô tô chạy ra phía bờ biển, dọc 2 bên đường, có hàng chục điểm đang khai thác cát vôi trái phép. Tại khu vực Mũi Nhọn, những khoảng đất trống đã bị cày xới gần hết.

Người dân ở đây cho hay, vào cuối năm 2013, tình trạng khai thác cát vôi trái phép tạm lắng xuống do chính quyền địa phương xử lý triệt để. Nhưng gần đây, tình trạng này tái diễn. Thời điểm này đang chuẩn bị vào mùa trồng tỏi, nên việc khai thác càng trở nên rầm rộ hơn. Ông Nguyễn Văn Ngao (thôn Mỹ Giang) bức xúc: “Cả vùng này chỗ nào có cát vôi là người ta đào hết. Những diện tích đất trống, thậm chí sát bãi biển cũng bị họ thi nhau đào xới. Họ lấy cát ngay sát mép biển sẽ hủy hoại môi trường, nguy cơ nước biển xâm thực rất lớn”.

Cát vôi ở gần Kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong bị khai thác ngang nhiên.

Quả thật, theo quan sát của chúng tôi, phần lớn những điểm có cát vôi ở thôn Mỹ Giang đã bị khai thác hết. Đáng ngại hơn, các đối tượng khai thác còn dùng xe ủi làm một con đường ven biển ra tận sát Kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong để khai thác. Giữa ban ngày, máy múc ngang nhiên múc cát cho xe tải đem đi bán. Chỉ trong khoảng 15 phút, có đến chục lượt xe ra vào để múc cát. Một tài xế cho biết, xe của họ chở cát đem đi bán ở Vạn Hưng, mỗi xe loại 5 tấn bán với giá khoảng 700.000 đồng. Khi chúng tôi hỏi ai là người bán cát ở đây thì họ ậm ừ cho qua chuyện.

Chúng tôi thắc mắc tại sao cát vôi bị cấm khai thác mà mọi người vẫn khai thác, tài xế xe chở cát hồn nhiên trả lời: “Có sao đâu, lâu nay ở đây người ta vẫn lấy cát chở đi bán mà. Người dân trồng tỏi có nhu cầu cát vôi thì chúng tôi lấy bán thôi. Bọn tôi không làm thì người khác cũng làm”.

Địa phương cần quyết liệt hơn

Theo bà Đỗ Thị Dù - Chủ tịch UBND xã Ninh Phước, hiện nay, những khu vực có cát vôi ở thôn Mỹ Giang đã bị người dân khai thác hết. Phần lớn diện tích bị khai thác là đất của người dân nên họ tự ý bán. Đối với khu vực đang khai thác ở sát Kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong, địa phương không hề cho phép. “Hiện UBND xã chưa nắm được tình hình này. Chúng tôi sẽ cho kiểm tra và xử lý ngay” - bà Dù nói.

Được biết, năm nào cũng vậy, cứ vào khoảng đầu tháng 10, khi vụ tỏi bắt đầu, tình trạng khai thác cát vôi ở Ninh Phước lại rộ lên. Diện tích đất trồng tỏi ở xã Ninh Phước chủ yếu tập trung tại 2 thôn Ninh Yển và Ninh Tịnh. Do lợi nhuận từ việc trồng tỏi tăng cao nên không ít nông dân trong xã đã mở rộng diện tích. Nếu năm 2013, diện tích trồng tỏi của xã chỉ khoảng 170ha thì đến nay, diện tích này đã tăng lên khoảng 200ha. Ngoài ra, diện tích trồng tỏi các xã Ninh Sơn (thị xã Ninh Hòa), Vạn Hưng (huyện Vạn Ninh)... cũng liên tục tăng trong những năm gần đây nên nhu cầu mua cát vôi để trồng tỏi rất cao. Với khoảng 200ha đất trồng tỏi hiện có, mỗi lần cải tạo lớn, nông dân cần hàng chục nghìn khối đất cát vôi. Ngoài những hộ trồng tỏi, rau, hành cần đất cát vôi để cải tạo đất, hộ nuôi ốc hương cũng cần loại đất này để lót đáy ao nuôi. Trong khi đó, loại cát này chỉ tập trung nhiều nhất ở Ninh Phước, do đó việc khai thác cát vôi trái phép ngày càng trở nên phức tạp.

Bà Đỗ Thị Dù nói: “Trước nhu cầu sử dụng đất cát vôi, 47 hộ dân các thôn Ninh Tịnh, Ninh Yển đã gửi đơn kiến nghị lên xã, xin cho phép khai thác đất cát vôi tại đảo Mỹ Giang để phục vụ trồng trọt và nuôi thủy sản. UBND xã và Hội Nông dân xã đã có tờ trình gửi UBND thị xã Ninh Hòa về vấn đề này, song UBND thị xã không đồng ý vì đây là khu vực quy hoạch. Thú thực, nếu không cho các chủ phương tiện khai thác đất cát vôi để phục vụ sản xuất thì hàng chục héc-ta đìa nuôi ốc hương, hàng trăm héc-ta trồng hành, tỏi tại địa phương sẽ bị bỏ hoang, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của người dân. Từ đầu năm đến nay, chúng tôi đã xử phạt 3 vụ nhưng cũng không ăn thua. Vì lợi nhuận từ việc trồng tỏi và nuôi ốc hương rất cao nên có cấm người dân vẫn lén lút khai thác. UBND xã đã dùng nhiều biện pháp song rất khó để ngăn chặn”.

Hạ Linh - Bích La