Sau 10 năm bị giải thể, gần như toàn bộ khu đất hơn 5.000m2 của Hợp tác xã Đất Đèn (khóm 2 phường Ba Ngòi, TP. Cam Ranh, Khánh Hòa) bị bỏ hoang; toàn bộ cơ sở vật chất cũ nát. Lãng phí là thế, nhưng đến nay, do gặp nhiều vướng mắc, các cấp chính quyền vẫn chưa tìm ra phương án xử lý những tài sản này.
Sau 10 năm bị giải thể, gần như toàn bộ khu đất hơn 5.000m2 của Hợp tác xã (HTX) Đất Đèn (khóm 2 phường Ba Ngòi, TP. Cam Ranh, Khánh Hòa) bị bỏ hoang; toàn bộ cơ sở vật chất cũ nát. Lãng phí là thế, nhưng đến nay, do gặp nhiều vướng mắc, các cấp chính quyền vẫn chưa tìm ra phương án xử lý những tài sản này.
Lãng phí
Cách đường Ngô Mây (phường Ba Ngòi) khoảng vài trăm mét về phía Tây, một khu đất rộng lớn bị bỏ hoang nằm lọt thỏm giữa khu dân cư đông đúc. 10 năm trước, nơi đây là cơ sở sản xuất của HTX Đất Đèn. Nhưng từ ngày bị giải thể (tháng 4-2003), gần như toàn bộ hơn 5.000m2 của HTX bị bỏ hoang; trong đó chỉ có nhà kho và một phần đất nhỏ được một hộ dân nguyên là xã viên của HTX đến sửa sang để ở và canh tác cách đây mấy năm. Nhìn tổng thể, khu đất rộng lớn với cỏ dại và cây bụi mọc um tùm; 3 dãy nhà đã bị sập đổ và một trạm biến áp bị hoen gỉ từ bao giờ. Trong khuôn viên khu đất và các dãy nhà hoang xuất hiện rất nhiều bơm kim tiêm do các con nghiện để lại. Bà Phạm Thị Nuôi, chủ hộ dân duy nhất ở khu đất này cho biết: “Tôi nguyên là xã viên HTX Đất Đèn. Sau khi HTX giải thể, gia đình tôi chuyển đi sinh sống ở phường khác, nhưng mấy năm trước do làm ăn thua lỗ phải bán nhà trả nợ, tôi đành quay lại đây xin sửa lại khu nhà kho này để sinh sống. Ngoài khoảnh vườn nhỏ do tôi cải tạo để trồng rau, diện tích đất còn lại của HTX bị bỏ hoang 10 năm rồi”.
Ông Nguyễn Văn Hương - Chủ tịch UBND phường Ba Ngòi cho biết: “Từ khi giải thể, gần như toàn bộ khu đất của HTX Đất Đèn bỏ hoang, gây lãng phí trong việc sử dụng quỹ đất. Hơn nữa, các đối tượng nghiện ma túy cũng thường vào khu vực đất hoang này để chích hút, ảnh hưởng đến an ninh trật tự. Địa phương rất mong chính quyền cấp trên sớm có phương án xử lý quỹ đất để tránh lãnh phí”.
Có thể nói, hiện nay, tài sản duy nhất còn lại của HTX Đất Đèn chỉ là khu đất 5.100m2 nói trên. Nhưng việc xử lý quỹ đất này như thế nào để không bị lãng phí và đảm bảo được quyền lợi của các xã viên đến nay vẫn gặp phải bế tắc.
Vướng trong xử lý tài sản
 |
| Một phần nhỏ trong khu đất của Hợp tác xã được gia đình bà Nuôi sử dụng. |
HTX Đất Đèn được thành lập năm 1979, với 41 xã viên, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất đất đèn. Sau thời gian làm ăn không hiệu quả, năm 1994, tổ chức này ngừng hoạt động (lúc bấy giờ còn lại 17 xã viên); năm 1995, Ban chủ nhiệm cho một doanh nghiệp trên địa bàn thuê toàn bộ đất của HTX. Đến ngày 15-4-2003, UBND thị xã Cam Ranh (nay là TP. Cam Ranh) ban hành quyết định giải thể HTX Đất Đèn, đồng thời kiến nghị UBND tỉnh thu hồi toàn bộ diện tích đất của HTX để giao cho phường Ba Ngòi quản lý, sử dụng.
Sau khi UBND thị xã Cam Ranh kiến nghị UBND tỉnh thu hồi đất của HTX Đất Đèn, bà Phạm Thị Nuôi đã đại diện các xã viên HTX, có đơn khiếu nại lên chính quyền các cấp, với đề nghị được “trả lại đất”. Để có cơ sở giải quyết đơn của bà Nuôi, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) kiểm tra xác minh nguồn gốc khu đất nói trên. Sau đó, trên cơ sở báo cáo của Thanh tra Sở, Sở TN-MT đã báo cáo và kiến nghị UBND tỉnh với nội dung: Việc UBND thị xã Cam Ranh kiến nghị thu hồi đất của HTX Đất Đèn là không có căn cứ vì đó là công sức, tiền của của các xã viên đóng góp, tạo lập nên; chỉ đạo UBND thị xã Cam Ranh làm việc với các hộ dân nguyên là xã viên của HTX để thỏa thuận việc trả lại đất, trên cơ sở đó giao Sở TN-MT lập thủ tục thu hồi đất theo quy định của pháp luật, đồng thời chỉ đạo các cơ quan chức năng tính toán bồi thường cho các xã viên nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân... Trên cơ sở đó, ngày 16-10-2007, UBND tỉnh ban hành văn bản số 6820, đồng ý phương án giải quyết đơn khiếu nại của bà Nuôi theo các nội dung do Sở TN-MT kiến nghị; đồng thời giao UBND thị xã Cam Ranh phối hợp các sở, ngành liên quan triển khai thực hiện. Tuy nhiên, đến nay, vấn đề này vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Vì thế, bà Nuôi tiếp tục có đơn khiếu nại lên các cơ quan chức năng và cơ quan ngôn luận.
Theo ông Đào Văn Hòa - Chủ tịch UBND TP. Cam Ranh, việc bà Nuôi đứng đơn đại diện cho các xã viên để “xin trả lại đất” là không có cơ sở vì thực chất bà Nuôi không phải nguyên là Chủ nhiệm HTX và cũng chỉ liên hệ được 8 người nguyên là xã viên HTX, chứ không đại diện cho toàn bộ xã viên. Mặt khác, cũng không thể nói là “trả lại đất” vì thực tế việc thu hồi đất chỉ mới là kiến nghị trước đây của UBND thị xã chứ cấp thẩm quyền chưa hề có quyết định thu hồi đất. Ông Hòa cũng cho biết thêm, việc thực hiện theo văn bản chỉ đạo số 6820 của UBND tỉnh gặp rất nhiều khó khăn bởi dù sau thời gian dài, các cơ quan chức năng của thành phố vẫn chưa thể liên lạc đủ các hộ dân nguyên là xã viên của HTX (đến nay chỉ mới liên lạc được 8/41 người), trong khi đó ông Đinh Phượng (nguyên Chủ nhiệm HTX Đất Đèn ở thời điểm giải thể) một thời gian dài đã bất hợp tác với các cơ quan chức năng. “Hiện tại, chúng tôi đang tiến hành các bước để làm rõ các vấn đề như: nguồn gốc đất có phải trước đây do các xã viên tạo lập hay do Nhà nước cấp; tập hợp các hộ dân nguyên là xã viên của HTX... Trên cơ sở đó sẽ xin ý kiến chỉ đạo tiếp theo của UBND tỉnh. Mới đây, đích thân tôi phải mời ông Đinh Phượng lên làm việc và hiện tại ông ấy đã chịu hợp tác. Tuy nhiên, theo ông Phượng, toàn bộ hồ sơ liên quan về các xã viên, việc góp vốn mua đất... đều đã bị mối ăn hết nên công tác xác minh đang gặp nhiều khó khăn. Nhưng dù sao, chúng tôi cũng quyết tâm làm dứt điểm để vừa đảm bảo quyền lợi cho các xã viên, vừa không để lãng phí trong việc sử dụng diện tích đất nói trên”, ông Hòa nói.
Tiếp xúc với phóng viên, ông Đinh Phượng khẳng định: “Đất của HTX Đất Đèn là do các xã viên đóng góp tạo dựng nên. Điều này đã được cơ quan chức năng và UBND tỉnh thừa nhận nên hiện tại không còn gì phải bàn cãi về nguồn gốc đất. Vừa rồi, khi UBND thành phố mời lên làm việc, tôi đã nói rõ quan điểm với tư cách là một người có quyền lợi như các xã viên khác, rằng nếu Nhà nước thu hồi đất của HTX để sử dụng vào mục đích công cộng như: xây trường học, nhà sinh hoạt cộng đồng, chợ... và đền bù theo quy định của pháp luật thì tôi rất đồng tình. Và trước khi thu hồi đất, các xã viên phải được đối thoại với cơ quan thẩm quyền, được biết về quy hoạch sử dụng khu đất. Nếu vậy, tôi sẽ đứng ra liên lạc và tập hợp các xã viên để họ làm các thủ tục liên quan với cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Còn nếu Nhà nước thu hồi để phân lô bán nền thì tôi sẽ không chấp nhận”.
Theo ông Nguyễn Văn Hương, UBND phường đã có tờ trình kiến nghị UBND thành phố quy hoạch khu đất nói trên để xây dựng trường mẫu giáo, nhà sinh hoạt cộng đồng và khu thi đấu đa năng bởi thực tế địa phương đang rất cần những công trình này. Mặt khác, đó cũng là cơ sở để thu hồi đất và thực hiện việc bồi thường theo quy định để đảm bảo quyền lợi cho người dân. Tuy nhiên đến nay, UBND thành phố vẫn chưa có ý kiến về vấn đề này.
Thiết nghĩ, UBND TP. Cam Ranh cần sớm cân nhắc để đưa ra phương án tối ưu về vấn đề này, tránh lãng phí trong việc sử dụng khu đất nói trên, đồng thời đảm bảo được quyền lợi cho người dân nguyên là xã viên HTX Đất Đèn.
NAM ANH
