Cần quan tâm xử lý nước thải

Xã Cam An Bắc xây dựng và đưa vào hoạt động Khu chế biến mì tập trung với kỳ vọng sẽ giải quyết dứt điểm nạn ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, Khu chế biến mì tập trung rất khó thu hút người dân, và cũng có nguy cơ tái diễn ô nhiễm....

Xã Cam An Bắc xây dựng và đưa vào hoạt động Khu chế biến mì tập trung (KCBMTT) với kỳ vọng sẽ giải quyết dứt điểm nạn ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, KCBMTT rất khó thu hút người dân, và cũng có nguy cơ tái diễn ô nhiễm....

Khó thu hút

Xã Cam An Bắc đang bước vào thu hoạch rộ cây mì, đây cũng là thời điểm hoạt động chế biến mì rầm rộ. Tuy nhiên, tại KCBMTT của xã chỉ có 2 hộ đang hoạt động. Ông Phùng Quốc Chính (thôn Cửa Tùng) - hộ sản xuất tại đây cho biết, chế biến tại nhà thuận lợi hơn do máy móc, thiết bị để tại chỗ, không phải di dời. Vào đây, chủ cơ sở phải tốn ít nhất 150 triệu đồng để xây dựng lại từ đầu như: nhà xưởng, hồ lọc đến hệ thống xử lý nước thải... Trong khi mùa vụ chế biến mì chỉ diễn ra trong vòng 2 tháng.

Để đầu tư cho cơ sở mới, bà Nguyễn Thị Liễu (thôn Triệu Hải) đã bỏ ra gần 250 triệu đồng để làm giếng nước, hồ lọc, hồ lắng, hồ xử lý nước thải. Mỗi ngày, cơ sở sử dụng 10m3 nước để chế biến 2,5 tấn mì tươi. Nếu dùng lượng nước nhiều hơn, hệ thống xử lý sẽ quá tải. Cũng như ông Chính, bà Liễu đưa cơ sở vào đây là chấp hành chủ trương của xã, huyện. Theo bà Liễu, sở dĩ hiện nay, KCBMTT chưa có nhiều hộ vào hoạt động là do kinh phí đầu tư quá lớn, vượt khả năng tài chính của họ. Trong khi đó, chính quyền huyện chưa có chính sách hỗ trợ cho các hộ di dời.

Khu chế biến mì tập trung chỉ thu hút 2 hộ vào sản xuất.

Ông Nguyễn Văn Tiên, Phó Chủ tịch UBND xã Cam An Bắc cho biết, Cam An Bắc là xã có nhiều diện tích cây mì, khoảng 110 - 130ha/năm. Thời gian qua, do thị trường đòi hỏi và sản phẩm tinh bột có giá cao hơn nên nhiều hộ dân chuyển sang lọc bột. Bình quân hàng năm, số hộ chế biến tinh bột từ 25 đến 30 hộ, cao điểm có 40 hộ, sản lượng 2.500 - 3.000 tấn. Tuy nhiên, hầu hết các hộ chế biến mì đều không có hệ thống xử lý nước thải hoặc có nhưng không đạt yêu cầu nên đã gây ra ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước. Trước tình hình đó, xã được huyện Cam Lâm đầu tư giai đoạn đầu 1,7 tỷ đồng để xây dựng KCBMTT, diện tích gần 3ha, phân làm 19 lô, có hệ thống điện, đường giao thông, mương thoát nước thải sau khi được người dân xử lý. Chính quyền xã vận động người dân vào KCBMTT, tuân thủ các quy định về cháy nổ, an ninh trật tự và bảo vệ môi trường. Nước thải sau khi xử lý phải bảo đảm yêu cầu môi trường mới được đổ ra suối.

Cần nâng cao nhận thức

Tuy chỉ mới có 2 hộ hoạt động tại KCBMTT, nhưng khu chế biến đã phát sinh ô nhiễm. Mới đây, đoàn giám sát môi trường của HĐND tỉnh đến kiểm tra đã phát hiện hệ thống xử lý nước thải tại đây chưa đạt yêu cầu. Nước thải từ hệ thống xử lý nước thải chảy ra suối có màu đen, bốc mùi hôi; cạnh đó có dòng nước thải chảy ra suối cũng có màu trắng đục, chứng tỏ nước thải vẫn chưa được xử lý. Lục bình (cây chỉ thị môi trường) trong hồ lọc bị chết toàn bộ. Chuyên gia môi trường đi theo đoàn cho biết, trồng cỏ, lục bình vào hồ nước thải là để kiểm tra chất lượng môi trường có bảo đảm điều kiện sinh vật sinh sống và phát triển hay không, từ đó điều chỉnh năng lực xử lý của hệ thống. Các cơ sở chế biến cần tính toán mối liên hệ giữa dung tích hồ xử lý và thời gian xử lý, nếu nước thải chỉ đi qua lọc vài tiếng đồng hồ thì khó có khả năng thanh lọc được hết chất thải...

Ông Phan Ngọc Châu - Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) huyện cho biết, năm 2011, từ nguồn kinh phí hỗ trợ (160 triệu đồng) của Sở TN-MT, huyện xây dựng mô hình thử nghiệm xử lý nước thải tại đây với quy mô 10m3/ngày. Hệ thống còn đang giai đoạn chạy thử nghiệm.

Kết quả phân tích nước thải sau xử lý cho thấy chỉ đạt 70 - 80% mức yêu cầu. Vừa qua, các hộ dân tại đây đã lén đấu nối vào hệ thống này, thậm chí đấu trực tiếp chưa qua xử lý, gây quá tải cho hệ thống nên nước thải chảy ra không đạt tiêu chuẩn. Phòng TN-MT huyện sẽ theo dõi, kiểm tra vấn đề này.

Việc quan tâm đầu tư xây dựng KCBMTT là hướng đi đúng, đáng biểu dương của chính quyền huyện Cam Lâm và xã Cam An Bắc. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả của KCBMTT, chính quyền huyện, xã cần quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn bà con có biện pháp xử lý nước thải bảo đảm tiêu chuẩn mới cho phép đổ ra môi trường; thường xuyên kiểm tra xử lý các hộ cố tình vi phạm; Phòng TN-MT quan tâm hỗ trợ kỹ thuật để nâng cao nhận thức và kiến thức cho bà con. Huyện cũng cần có cơ chế hỗ trợ để các hộ di dời vào khu tập trung...

H.A