Vào lúc 17h15 giờ địa phương (21h15 giờ Việt Nam) ngày 1/12/ 2016, tại Phiên họp Uỷ ban Liên Chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 11 của UNESCO diễn ra tại thành phố Addis Ababa, nước Cộng hòa dân chủ Liên bang Ethiopia, di sản Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã chính thức được UNESCO ghi danh tại Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Vào lúc 17h15 giờ địa phương (21h15 giờ Việt Nam) ngày 1/12/ 2016, tại Phiên họp Uỷ ban Liên Chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 11 của UNESCO diễn ra tại thành phố Addis Ababa, nước Cộng hòa dân chủ Liên bang Ethiopia, di sản Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã chính thức được UNESCO ghi danh tại Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
 |
| Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ chính thức trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại |
Theo Uỷ ban Liên Chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, hồ sơ đề cử di sản văn hóa phi vật thể, Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt “đáp ứng đủ những tiêu chí để đăng ký vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại". Hồ sơ Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ là 1 trong 18 hồ sơ Quốc gia được UNESCO xét vinh danh trong phiên họp lần này tại Ethiopia.
Trên nền tảng của tín ngưỡng thờ nữ thần, Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, một hình thức thờ cúng người mẹ hóa thân ở các miền trời, sông nước, rừng núi, hình thành và phát triển mạnh mẽ. Từ thế kỷ XVI, việc thực hành tín ngưỡng này trở thành một sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng có ảnh hưởng sâu rộng trong đời sống xã hội và tâm thức người dân.
Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt phân bố ở nhiều địa phương: Tây Bắc, Đông Bắc, Bắc bộ, Bắc Trung bộ và thành phố Hồ Chí Minh, trong đó Nam Định được coi là trung tâm với gần 400 điểm thờ cúng Thánh Mẫu. Thông qua việc kết hợp một cách nghệ thuật các yếu tố văn hóa dân gian như trang phục, âm nhạc, hát chầu văn, múa, diễn xướng dân gian trong lên đồng và lễ hội, Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ như một “bảo tàng sống” lưu giữ lịch sử, di sản và bản sắc văn hóa của người Việt.
 |
| Tín ngưỡng thờ Mẫu đã tồn tại trong đời sống văn hóa của người Việt |
Tuy tồn tại rất lâu trong đời sống tâm linh của người Việt nhưng Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ vẫn được dân gian quen gọi là “hầu đồng”. Đã có thời kỳ, “hầu đồng” không được phép vận hành vì có nhiều hình thức biến tướng, trục lợi mang màu sắc mê tín, dị đoan.
Tuy nhiên, trước nhu cầu có thực và những nét đẹp trong truyền thống tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt, những năm trở lại đây Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ được khôi phục. Đã có nhiều liên hoan nghi lễ Chầu văn được tổ chức tại Hà Nội và trên toàn quốc để tôn vinh giá trị của loại hình di sản này, đồng thời hướng người dân hiểu hơn về nét đẹp của di sản, tránh những hình thức mê tín, dị đoan.
Với việc được vinh danh lần này, Tín ngưỡng thờ Mẫu trở thành danh hiệu Di sản Văn hóa Phi vật thể của Nhân loại thứ 11 mà Việt Nam sở hữu. Những danh hiệu trước đó thuộc về Nhã nhạc cung đình Huế (2003), Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên (2005), Dân ca quan họ, Ca trù (đều trong năm 2009), Hội Gióng (2010), Hát xoan Phú Thọ (2011), Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương (2012), Đờn ca tài tử Nam Bộ (2013), Dân ca ví giặm Nghệ Tĩnh (2014) và Nghi thức kéo co (2015).
Theo Báo Hànộimới
