Trước đây, nhắc đến đội tuyển Ý người hâm mộ nhớ ngay đến lối chơi phòng ngự Catenaccio thượng thừa. Tương tự, Đức là lầm lì như "cổ xe tăng", Anh là tạt cánh đánh đầu, Hà Lan là "Cơn lốc màu da cam". Nhưng ở Euro 2020, bản sắc của các đội bóng lớn đang bị xóa nhòa khi họ đều đặt tính hiệu quả lên hàng đầu. Tùy theo đối thủ, các đội bóng sẽ có những cách chơi khác nhau.
Trước đây, nhắc đến đội tuyển Ý người hâm mộ nhớ ngay đến lối chơi phòng ngự Catenaccio thượng thừa. Tương tự, Đức là lầm lì như “cổ xe tăng”, Anh là tạt cánh đánh đầu, Hà Lan là “Cơn lốc màu da cam”. Nhưng ở Euro 2020, bản sắc của các đội bóng lớn đang bị xóa nhòa khi họ đều đặt tính hiệu quả lên hàng đầu. Tùy theo đối thủ, các đội bóng sẽ có những cách chơi khác nhau.
|
Trong một ngày thi đấu nhạt nhòa,“Cơn lốc màu da cam” Hà Lan đã phải chịu thất bại trước Cộng hòa Czech ở vòng 1/8 Euro 2020. Sau trận đấu, rất nhiều người hâm mộ đã chỉ trích trung vệ Mathias De Light vì đã cố tình dùng tay chơi bóng sau khi bi trượt chân trong tình huống tranh chấp với tiền đạo Czech dẫn đến bị thẻ đỏ, khiến Hà Lan đánh mất thế trận. Sai lầm của De Light là nguồn cơn trực tiếp dẫn đến thất bại của Hà Lan. Nhưng sâu xa hơn, thất bại này đến từ chính HLV Frank De Boer và cả nền bóng đá có biệt danh “Cơn lốc màu da cam”.
Trong hơn 10 năm qua, Hà Lan không còn sản sinh ra những cầu thủ chạy cánh xuất sắc như truyền thống. Nền bóng đá từng có những sát thủ xuất sắc như Marco van Basten, Patrick Kluivert, Ruud van Nistelrooy, Roy Maakay… nay chỉ còn biết trong cậy vào những chân sút tầm trung Donyell Malen, Wout Weghorst. Chính vì vậy, thay cho sơ đồ 4-3-3 truyền thống, HLV Frank de Boer đành phải cho Hà Lan chuyển sang sơ đồ 3-5-2 (sơ đồ bóng đá cổ điển đang được nhiều đội bóng “khai quật” trở lại). Suốt gần một năm qua, đội tuyển bóng đá xứ sở hoa tulip đã chật vật làm quen với chiến thuật mới này. Đã có nhiều cổ động viên kêu gọi HLV Frank de Boer trở về với cách chơi truyền thống, nhưng ông vẫn kiên định với lối chơi mà mình đã lựa chọn.
3 trận thắng tưng bừng ở vòng bảng Euro 2020, khiến nhiều người quên đi thành tích nghèo nàn trước khi vào giải. Người hâm mộ đội tuyển Hà Lan lại mơ mộng, thậm chí một số người còn nhầm tưởng “cơn lốc màu da cam” đã trở lại. Nhưng khi gặp một đội bóng “cứng cựa” như Czech, chiếc mặt nạ của đội tuyển Hà Lan đã rơi xuống. Cả trận Hà Lan thi đấu với chiến thuật khá đơn điệu với hướng tấn công chính yếu ở trung lộ, dù hàng thủ cao to của Czech luôn đứng chắn ở đó như một bức tường. Và khi may mắn thoát được khỏi sự đeo bám của hậu vệ đối phương, tiền đạo Donyell Malen thiếu tự tin đến mức không dám sút bóng khi đã đối mặt thủ môn. Đoàn quân dưới tay HLV Frank de Boer đã hiện nguyên hình, họ chỉ là cơn gió nhẹ đôi khi đến mức vô hại. Đội tuyển “Cơn lốc màu da cam” còn quá nhiều việc để làm nếu muốn tạo lên những “cơn lốc” như thế hệ cha anh đã tạo dựng!
|
HLV Frank de Boer đã thất bại trong canh bạc tìm kiếm một sự đổi mới cho "Cơn lốc màu da cam" nhưng dường như ông không cô đơn trong thế giới bóng đá hiện đại. Bởi Ha Làn không phải là đội bóng duy nhất đánh mất “bản sắc” của mình ở Euro 2020. Vì nhiều lý do khác nhau, rất nhiều đội bóng lớn đã không còn giữ lối chơi đặc trưng truyền thống thay vào đó là tùy cơ ứng biến.
Dưới triều đại Roberto Mancini, đội tuyển Ý đã chơi tấn công rất đa dạng thay vì rình rập chờ cơ hội như các thế hệ trước. Ngược lại đội tuyển Anh không còn hùng hục chuyền và chạy lao lên phía trước thay vào đó ghi bàn xong lại lui về phòng ngự khá tiêu cực. Trong số 16 đội bóng lọt vào vòng 1/8, Anh chính là đội bóng có hàng công cùn nhất khi chỉ ghi được 2 bàn thắng với người ghi bàn là Rahem Sterling. Đội tuyển Pháp dù sở hữu hàng công hùng mạnh với sự hiện diện của Antonie Griezman, Kyllian Mbappe, Karim Benzema cũng không còn thi đấu hào hoa như trong quá khứ thay đó là lối chơi chặt chẽ đôi lúc đến mức thực dụng. Thay vì lầm lì như cỗ xe tăng, Đức đã tấn công như vũ bão khi gặp Bồ Đào Nha và đã giành chiến thắng 4-2. Ở góc độ người xem, việc đội tuyển Đức chơi cởi mở như vậy nhiều khi lại khiến trận đấu hấp dẫn hơn.
Điểm lại như thế để thấy, trong thế giới bóng đá đương đại ranh giới khuôn định bản sắc giữa các nền bóng đá đang dần bị xóa nhòa. Bóng đá ngày nay là câu chuyện của khoa học, của số liệu thống kê. Các đội bóng không chơi với một sơ đồ cứng nhắc, thay vào đó là nhiều sơ đồ chiến thuật với nhiều biến thể khác nhau. Tùy theo đối thủ, với những con người cụ thể, HLV sẽ có cách chơi phù hợp để tìm kết quả thuận lợi. Cũng như trong thế giới võ học của Kim Dung, Lệnh Hồ Sung đã thắng tất cả đối thủ chỉ với bí quyết “vô chiêu thắng hữu chiêu” vậy!
Thế giới luôn chuyển động, luôn thay đổi nên bóng đá cũng phải thay đổi. Chẳng thể nào bắt buộc một đội bóng cứ phải chơi theo cách cha ông họ đã từng chơi. Thế nên, những danh xưng kiểu như “Cỗ xe tăng”, “Cơn lốc màu da cam”... cũng chỉ là cách nói mà thôi!
THÀNH NGUYỄN
