Tiêu chí thu nhập là một trong những tiêu chí quan trọng của Bộ Tiêu chí Quốc gia xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, nhiều địa phương vẫn còn khiên cưỡng khi tính toán tiêu chí thu nhập. Trung ương và tỉnh đang hướng dẫn cụ thể về vấn đề này.
Tiêu chí thu nhập là một trong những tiêu chí quan trọng của Bộ Tiêu chí Quốc gia xây dựng nông thôn mới (XDNTM). Tuy nhiên, nhiều địa phương vẫn còn khiên cưỡng khi tính toán tiêu chí thu nhập. Trung ương và tỉnh đang hướng dẫn cụ thể về vấn đề này.
Xã Vạn Lương là một trong 3 xã điểm XDNTM của huyện Vạn Ninh. Đến nay, xã đã đạt 10/19 tiêu chí XDNTM, trong đó có tiêu chí thu nhập. Bình quân thu nhập đầu người đạt 18 triệu đồng/người/năm (2012). Ông Đặng Ngọc Dựng - cán bộ xã Vạn Lương cho biết, cách tính như trên là khiên cưỡng và áp đặt. Cụ thể như gia đình ông, tuy là trụ cột tài chính nhưng lương tháng của ông chỉ ở hệ số 1, tương đương 1.150.000 đồng, ngoài ra không có khoản thu nhập nào khác. Vợ ông không có việc làm, không có thu nhập từ nông nghiệp. Vậy tại sao lại có mức thu nhập bình quân 18 triệu đồng/người/năm, theo quy định của Chính phủ? Tương tự, một số cán bộ khác của UBND xã cũng cho biết, tính đúng, tính đủ cũng không thể ra con số trên.
Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Thông tư 41 ngày 4-10-2013 Hướng dẫn thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về NTM, quy định rất cụ thể cách tính toán tiêu chí thu nhập. Xã đạt tiêu chí thu nhập khi có mức thu nhập bình quân đầu người/năm đạt mức tối thiểu trở lên của vùng. Thu nhập bình quân đầu người là toàn bộ số tiền và giá trị hiện vật sau khi trừ chi phí sản xuất trong năm của hộ chia đều cho số thành viên của hộ. Mức thu nhập bình quân đầu người/năm do xã tự điều tra, thu thập thông tin, tính toán theo hướng dẫn của Chi cục Thống kê huyện và được UBND huyện công nhận. Căn cứ vào những thông tin ông Dựng nói, có thể thấy mức thu nhập của gia đình ông không thể đạt theo mức tiêu chí quy định.
 |
| Nhiều phụ nữ nông thôn làm thêm ở Hợp tác xã Mây tre lá Vĩnh Phước (Ninh Hòa) để tăng thu nhập. |
Theo bà Nguyễn Thị Kim Lan - Trưởng phòng Thống kê dân số - văn xã (Cục Thống kê tỉnh), việc tính toán thu nhập của nông dân không đơn giản, thường là tính theo mùa vụ sản xuất rồi chia ra 12 tháng. Tuy nhiên, người nông dân thường không ghi sổ sách, chỉ mang tính ước chừng nên số liệu khó chính xác. Việc tính toán cần dựa trên năng suất, trị số bình quân chung của khu vực nhưng không phải lấy định mức chung áp đặt cho từng hộ. Việc tính toán tiêu chí thu nhập và nhiều tiêu chí khác sẽ được ngành Thống kê tổ chức tập huấn kỹ càng để các địa phương thực hiện khi lộ trình công nhận xã NTM gần kết thúc.
Ông Đỗ Văn Cống - Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh cho biết, hiện việc tính toán thu nhập cũng như tỷ lệ lao động có việc làm đang được ngành Thống kê hướng dẫn các xã XDNTM thực hiện. Trong tháng 9, Cục đã phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức một lớp tập huấn về vấn đề này. Thời gian tới, nếu xã cần sự hỗ trợ, Cục sẵn sàng hợp tác để xã triển khai thuận lợi. Cục Thống kê tỉnh dự kiến giữa năm 2014 sẽ triển khai việc tính toán, rà soát các tiêu chí để năm 2015 xác định cụ thể tiêu chí cho xã đạt NTM phù hợp với thời gian, lộ trình.
Tính toán tiêu chí thu nhập cũng như nhiều tiêu chí khác cần phải được tổ chức điều tra, tính toán cụ thể, mang tính thuyết phục. Bên cạnh sự hỗ trợ đắc lực của ngành Thống kê, các xã cần phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của mình. Ông Trương Hữu Lan - Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn cho rằng, cấp xã cần chủ động công việc của mình từ việc chuẩn bị phiếu điều tra, chọn địa bàn mẫu, căn cứ trên hướng dẫn chung của Trung ương và tỉnh triển khai việc tổ chức điều tra, phân công trách nhiệm cụ thể, trong đó cán bộ Văn phòng - Thống kê và Lao động, Thương binh và Xã hội đảm đương vai trò nòng cốt. Số liệu điều tra, thống kê rất quan trọng, không chỉ là thước đo thu nhập, việc làm, các chỉ tiêu kinh tế, đời sống của địa phương mà còn là công cụ để hoạch định chính sách, định hướng phát triển kinh tế - xã hội. Không chỉ nắm bắt thu nhập, việc làm, điều kiện kinh tế mà còn nắm bắt nhu cầu của người dân, định hướng phát triển ngành nghề, tổ chức dồn điền đổi thửa, liên kết xây dựng tổ hợp tác, liên kết đào tạo, tiếp cận thị trường để nâng cao thu nhập cho người dân.
P.L
