Hiện nay, phần lớn các chợ ở khu vực nông thôn trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa chưa đạt chuẩn theo tiêu chí nông thôn mới. Việc đầu tư xây dựng, nâng cấp, cải tạo hệ thống chợ còn gặp nhiều khó khăn.
Hiện nay, phần lớn các chợ ở khu vực nông thôn trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa chưa đạt chuẩn theo tiêu chí nông thôn mới (NTM). Việc đầu tư xây dựng, nâng cấp, cải tạo hệ thống chợ còn gặp nhiều khó khăn.
Nhiều chợ xuống cấp
Theo kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM của tỉnh giai đoạn 2011 - 2015, không nhất thiết mỗi xã bố trí 1 chợ mà phải căn cứ vào nhu cầu giao lưu, tiêu thụ hàng hóa của từng vùng. |
Theo quy chuẩn xây dựng chợ nông thôn của Bộ Xây dựng, ngoài việc đảm bảo các quy định về diện tích xây nhà chợ chính, diện tích mua bán ngoài trời, đường giao thông nội bộ, diện tích sân, cây xanh..., chợ còn phải có các công trình như: khu vệ sinh, bãi để xe, nơi thu gom và xử lý rác thải, điện chiếu sáng, trang bị đủ những thiết bị phòng cháy, chữa cháy... Tuy nhiên hiện nay, trên địa bàn tỉnh, số xã có chợ đạt chuẩn theo tiêu chí NTM chỉ chiếm khoảng 15%. Ở nhiều nơi, chợ xuống cấp; vị trí không phù hợp; vấn đề an toàn phòng, chống cháy nổ, vệ sinh an toàn thực phẩm và ô nhiễm môi trường... chưa được quan tâm đúng mức. Chợ tự phát và chợ tạm nhiều, nhất là ở miền núi.
Khảo sát tại chợ Khánh Bình (huyện Khánh Vĩnh), chúng tôi nhận thấy, tại đây kinh doanh khá đa dạng các mặt hàng: quần áo, giày dép, hàng nông sản, thực phẩm, dịch vụ ăn uống... Tuy nhiên, khu vực kinh doanh mặt hàng nông sản, thực phẩm tươi sống do không được chú trọng khâu bao gói, bảo quản sản phẩm nên việc sơ chế diễn ra ngay tại chợ, không đảm bảo vệ sinh. Ngay cạnh khu hàng ăn uống có nhiều rác thải vương vãi, nước chảy lênh láng. Một số tiểu thương lấn chiếm lòng đường, lề đường làm nơi buôn bán... Ông Trần Ngọc Phúc - Trưởng Ban quản lý chợ cho biết, do thiếu kinh phí nên việc nâng cấp cơ sở vật chất tại chợ còn nhiều khó khăn.
Một gian hàng tại chợ Khánh Bình, huyện Khánh Vĩnh. |
Chợ ở thôn Trung 2 và thôn Đông 1 thuộc xã Diên Điền (huyện Diên Khánh) cũng xuống cấp từ lâu. Nhà lồng chợ thấp, cũ kỹ, thiếu ánh sáng; việc đi lại khá bất tiện do các gian hàng bố trí lộn xộn; mặt bằng chợ nhiều chỗ trũng bị ứ đọng nước và rác thải. Bà Nguyễn Thị Thọ, tiểu thương chợ thôn Trung 2 cho biết: “Ngại nhất là gặp trời mưa, hàng hóa khó bán, chợ càng nhếch nhác hơn và bốc mùi khó chịu”.
Đầu tư kinh phí để phát triển chợ
Trong 2 năm 2011 và 2012, tổng vốn đầu tư phát triển chợ trên địa bàn tỉnh từ nguồn kinh phí của chương trình này hơn 15 tỷ đồng. Hiện nay, mới chỉ có 14/94 xã đạt tiêu chí chợ NTM. Toàn tỉnh phấn đấu đến năm 2015 có thêm 73 xã đạt tiêu chí chợ NTM và hoàn thành 100% kế hoạch vào năm 2020. Đến thời điểm đó, sẽ có khoảng 50 chợ được xây mới, khoảng 20 chợ được cải tạo và nâng cấp... |
Xây dựng chợ nông thôn đạt chuẩn theo tiêu chí NTM đang là bài toán khó đối với các ngành chức năng và địa phương. Theo Sở Công Thương, nhằm khuyến khích đầu tư, phát triển chợ, tỉnh đã ban hành nhiều chính sách về đất đai, thuế, tín dụng... song nguồn vốn đầu tư ngoài ngân sách chủ yếu tập trung vào các chợ lớn, chợ trung tâm. Ở các xã, kinh phí đầu tư, xây dựng, cải tạo, mở rộng chợ còn hạn chế. Công tác quản lý, phát triển chợ gặp nhiều khó khăn do phong tục, tập quán buôn bán, tiêu dùng cũng như nhận thức của người dân ở một số địa phương còn hạn chế.
Theo ông Cao Đình Phần - Phó Giám đốc Sở Công Thương, trên cơ sở kế hoạch kinh phí của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, các địa phương cần chủ động bố trí một phần ngân sách địa phương và huy động nguồn kinh phí của các tổ chức, cá nhân để phát triển chợ. Thời gian tới, Sở sẽ tham mưu UBND tỉnh xem xét, khảo sát để điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển mạng lưới chợ cho phù hợp với tình hình thực tế. Sở cũng sẽ đề xuất Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan tạo điều kiện hỗ trợ kinh phí thực hiện công tác điều tra, thống kê, rà soát, đánh giá các tiêu chí chợ nông thôn theo tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng để có cơ sở xây dựng kế hoạch, xác định kinh phí cụ thể trong việc phát triển chợ nông thôn; đồng thời kiến nghị Trung ương hỗ trợ ngân sách để xây dựng chợ. Bên cạnh đó, tiếp tục thực hiện công tác chuyển đổi mô hình quản lý chợ theo hướng chuyển từ ban quản lý, tổ quản lý sang doanh nghiệp, hợp tác xã nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của chợ...
T.V