Việc triển khai xây dựng nông thôn mới ở TP. Nha Trang hiện đang gặp nhiều khó khăn. Đến nay, thành phố vẫn chưa xây dựng được xã đạt NTM theo chỉ tiêu Nghị quyết HĐND thành phố đề ra…
Việc triển khai xây dựng nông thôn mới (XDNTM) ở TP. Nha Trang hiện đang gặp nhiều khó khăn. Đến nay, thành phố vẫn chưa xây dựng được xã đạt NTM theo chỉ tiêu Nghị quyết HĐND thành phố đề ra…
Khó hoàn thành chỉ tiêu
Triển khai kế hoạch XDNTM, TP. Nha Trang đã chỉ đạo các đơn vị, địa phương xây dựng kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện. Thành phố đã phê duyệt đề án XDNTM giai đoạn 2011 - 2015, giai đoạn 2016 - 2020 và định hướng đến năm 2030 của 8 xã; xem xét tập trung đầu tư nguồn lực hoàn thiện các tiêu chí theo quy định.
2 năm qua, nhờ lồng ghép với các chương trình mục tiêu quốc gia, 8 xã trên địa bàn TP. Nha Trang đã hoàn thành 40 danh mục công trình xây dựng cơ bản, 28 công trình hiện đang thi công với tổng vốn đầu tư trong 2 năm là 78,832 tỷ đồng. Đến nay, có 8/8 xã hoàn thành tiêu chí 1 về công tác quy hoạch xây dựng nông thôn. 5/8 xã hoàn thành cơ bản hệ thống giao thông nông thôn (tiêu chí 2), trong đó có 3 xã chưa đạt là Phước Đồng, Vĩnh Lương, Vĩnh Phương. 7/8 xã đạt tiêu chí 3 (thủy lợi), đảm bảo 100% hệ thống thủy lợi đáp ứng yêu cầu sản xuất và dân sinh. 8/8 xã đạt tỷ lệ 98% hộ sử dụng điện thường xuyên an toàn từ các nguồn. 6/8 xã đạt tiêu chí chợ nông thôn. 7/8 xã có điểm phục vụ bưu chính viễn thông, có Internet đến thôn. Tỷ lệ hộ nghèo dưới 5% so với kế hoạch có 7/8 xã đạt chuẩn; 8/8 xã đạt tiêu chí về y tế và an ninh trật tự... Riêng tiêu chí về môi trường chỉ có 1 xã đạt là Vĩnh Trung; ngoài ra các tiêu chí như cơ sở vật chất giáo dục, nhà văn hóa, khu thể thao, thu nhập... không có xã nào đạt.
Chương trình NTM sẽ góp phần làm thay đổi bộ mặt của nông thôn. Tuy nhiên, do mức độ đạt được các tiêu chí thuộc nhóm đầu tư xây dựng cơ bản đối với 8 xã trên địa bàn thành phố còn thấp nên sự thay đổi này chủ yếu dựa vào nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước, vốn lồng ghép và một phần sự tham gia của người dân (hiến đất, tự nguyện tháo dỡ công trình và góp 40% giá trị). Nguồn vốn ngân sách tỉnh cấp để tổ chức thực hiện chương trình NTM trong năm 2012 cho TP. Nha Trang cũng như các địa phương khác trong tỉnh rất ít. Trong khi đó, việc huy động nguồn vốn từ các thành phần khác như doanh nghiệp là rất khó và hiện vẫn chưa huy động được. Trong quá trình triển khai, một số địa phương đã hình thành các mô hình góp vốn làm ăn khá tốt như mô hình trồng mai ghép ở xã Vĩnh Trung, mô hình vườn trồng cây cảnh xã Phước Đồng...
Theo chỉ tiêu Nghị quyết Thành ủy đưa ra, TP. Nha Trang phấn đấu đến năm 2012 sẽ có 1 xã đạt NTM. 3 xã được chọn làm xã điểm XDNTM là Vĩnh Trung, Vĩnh Phương và Vĩnh Ngọc. Trong đó, Vĩnh Trung là xã điểm có số tiêu chí đạt cao nhất nên được ưu tiên lựa chọn để tập trung chỉ đạo XDNTM. Tuy nhiên, đến nay thành phố vẫn chưa xây dựng được xã đạt NTM theo chỉ tiêu đề ra.
Điều chỉnh mức chuẩn một số tiêu chí
Ông Nguyễn Văn Danh - Chủ tịch UBND TP. Nha Trang cho biết: “Nguyên nhân đến nay TP. Nha Trang vẫn chưa xây dựng được xã đạt NTM theo chỉ tiêu đã đề ra là do một số tiêu chí như thu nhập, nhà ở dân cư, cơ cấu lao động, hình thức tổ chức sản xuất bộ tiêu chí đặt ra quá cao, không phù hợp với vùng miền, do đó để đạt được 19 tiêu chí theo Bộ Tiêu chí quốc gia về NTM là rất khó khăn. Bên cạnh đó, đề án XDNTM do đơn vị tư vấn xây dựng không đúng với thực trạng nông thôn tại các xã. Vì vậy, việc đưa ra kế hoạch cũng như giải pháp cho việc thực hiện XDNTM ở các xã chưa phù hợp”.
Hiện UBND TP. Nha Trang đang đề nghị UBND tỉnh kiến nghị các Bộ, Chính phủ xem xét điều chỉnh mức chuẩn của một số tiêu chí cho phù hợp với thực tế ở từng địa bàn nông thôn. Cụ thể như tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa. Hiện nay dân số phát triển nhanh, quỹ đất tại các xã không còn nhiều, trong khi tiêu chí 6 yêu cầu về diện tích nhà văn hóa - khu thể thao thôn, xã quá lớn, đặc biệt là sân thể thao. Do vậy, việc tìm quỹ đất xây dựng để đáp ứng tiêu chí 6 là điều không có tính khả thi. Tiêu chí về trường học với chuẩn diện tích m2/đầu học sinh chưa đạt theo tiêu chí NTM; việc mở rộng diện tích các trường học để đạt chuẩn gặp nhiều khó khăn do hầu hết các trường đều nằm trong khu dân cư, do đó không có diện tích để mở rộng. Về tiêu chí nhà ở dân cư, hầu hết các xã không đạt tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng đề ra (14m2/người).
Bên cạnh đó, thành phố hiện còn vướng một số tiêu chí rất khó triển khai, cần được xem xét như tiêu chí về thủy lợi. Hiện nay, hầu hết các xã trên địa bàn thành phố đều tạm thời dùng kênh đất, việc đầu tư kiên cố hóa kênh mương tạm dừng theo thông báo của tỉnh do vướng quy hoạch phía Tây Nha Trang. Quy hoạch mở rộng thành phố về phía Tây không bố trí diện tích nông nghiệp. Việc xây dựng các chợ nông thôn theo tiêu chí NTM cũng bị vướng quy hoạch phía Tây Nha Trang, hơn nữa không nhất thiết xã nào cũng phải có chợ. Riêng về tiêu chí thu nhập, phấn đấu đạt 1,4 lần so với bình quân chung của tỉnh. Quy định này chưa rõ khu vực nông thôn của tỉnh hay toàn tỉnh và 1,4 lần là quá cao đối với thành phố, kể cả các huyện, thị xã còn lại. Ngoài ra, hầu hết các xã thực hiện đề án XDNTM đều vướng quy hoạch quỹ đất để xây dựng nhà văn hóa xã, thôn, trường học...
THU AN
