Ngổn ngang hồ Am Chúa

Thời gian gần đây, khu vực hồ chứa nước Am Chúa (xã Diên Điền, huyện Diên Khánh, Khánh Hòa) có một số hộ dân tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đưa các phương tiện cơ giới vào vùng lõi của lòng hồ để san ủi đất, xây dựng các công trình trái phép trong phạm vi hành lang an toàn bảo vệ lòng hồ, gây mất an toàn hồ đập.

Xây bể bơi, nhà... trên đất rừng

 

Ngày 14-2, từ thông tin phản ánh của người dân, phóng viên có mặt tại khu vực hồ Am Chúa, theo một con đường đất độc đạo để vào bên trong. Mất khoảng 30 phút đi xe máy, băng qua các nương rẫy, một con suối, chúng tôi tiếp cận khu vực đất có một phần ngay sát lòng hồ, một mặt ngay sát chân núi. Thời điểm này, ở đây như một đại công trường với ngổn ngang đất đá tập kết; các phương tiện cơ giới và các hạng mục công trình đang thi công dang dở, có người canh giữ.

 

Theo tìm hiểu, toàn bộ khu vực này là đất rừng sản xuất, tuy nhiên đã bị san ủi và xây dựng các công trình kiên cố. Tại vị trí thửa đất hơn 18.000m² của ông Trần Văn Phương (thôn Trung 3, xã Diên Điền), có 1 nhà cấp 4, 1 hồ bơi, 3 lều tạm, 2 hồ nuôi cá… được xây dựng từ giữa năm 2021 đến nay. Tại đây còn được thiết kế, bố trí không gian như một điểm du lịch sinh thái với các khu vực vui chơi, ngắm cảnh, hồ bơi và có cả các lều để nghỉ ngơi.

 

Các hạng mục công trình trên đất của ông Nguyễn Phúc Cang.

Tiến sâu vào bên trong khu vực hồ Am Chúa là các thửa đất của ông Nguyễn Phúc Cang (phường 12, quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh) với tổng diện tích hơn 44.000m². Hiện trạng đang là đất rừng sản xuất nhưng ông Cang đã thuê các phương tiện rầm rộ thi công trong thời gian dài từ năm 2021 đến nay với các hạng mục như: 1 nhà tiền chế, dựng kè đá núi tảng lớn, hồ nuôi cá…Tiếp đó là thửa đất của bà Nguyễn Thị Thanh Phương cũng đã xây dựng 2 nhà tiền chế, hệ thống ròng rọc bằng sắt. Không chỉ “mọc” công trình trên đất rừng sản xuất, các khu vực đất chúng tôi tiếp cận bị máy múc, máy ủi đào bới nham nhở, làm biến dạng địa hình để mở đường và thi công các hạng mục trái phép.

 

Xâm lấn hành lang an toàn bảo vệ lòng hồ

 

UBND xã Diên Điền đã tiến hành lập biên bản vi phạm, ra quyết định xử phạt đối với: ông Trần Văn Phương (2 quyết định), bà Nguyễn Thị Thanh Phương (1 quyết định) với hành vi chuyển đất rừng sản xuất là rừng trồng sang đất phi nông nghiệp, với số tiền phạt 4 triệu đồng/quyết định. Đối với trường hợp ông Nguyễn Phúc Cang, do diện tích vi phạm vượt quá thẩm quyền của Chủ tịch UBND xã Diên Điền nên UBND xã đã có tờ trình gửi UBND huyện Diên Khánh để ra các quyết định xử phạt theo quy định.

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Minh Tuấn - Trưởng Văn phòng đại diện Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Khánh Hòa tại Diên Khánh cho biết, hồ chứa nước Am Chúa do công ty trực tiếp quản lý. Theo quy định, cao trình hiện nay của hồ chứa nước Am Chúa là 37m, đường chắn sóng 1m. Mới đây, qua công tác kiểm tra, công ty đã phát hiện 5 trường hợp (trong đó có trường hợp ông Cang, ông Phương nêu trên) thực hiện dựng lều trại, tập kết đá, dùng máy múc đào hồ chứa nước, xây dựng nhà tiền chế… trong hành lang bảo vệ lòng hồ Am Chúa. Cán bộ quản lý lòng hồ và UBND xã Diên Điền đã phối hợp lập biên bản vi phạm, yêu cầu các hộ dừng ngay các hành vi vi phạm và trả lại hiện trạng đất ban đầu. Tuy nhiên, đến nay, các hộ dân này vẫn chưa thực hiện. Việc các hộ dân lấn chiếm, đào bới, xây dựng công trình trong phạm vi hành lang an toàn lòng hồ Am Chúa sẽ ảnh hưởng đến cao trình tích nước của hồ, hạn chế việc tích nước; trong quá trình đào, tập kết đất, đá, cát… sẽ gây xói lở, trôi xuống hồ vào mùa mưa lũ. Cùng với đó, việc hình thành các điểm du lịch sau khu vực này sẽ gây nguy cơ ảnh hưởng, ô nhiễm nguồn nước của hồ.

Ông Phan Văn Thuần - Chủ tịch UBND xã Diên Điền cho biết, tình trạng san ủi, xây dựng các hạng mục công trình khu vực hồ Am Chúa diễn ra từ giữa năm 2021 đến nay. Do các hộ dân lén lút xây dựng vào thời điểm địa phương đang tập trung phòng, chống dịch Covid-19 và khu vực bên trong hồ là rừng sản xuất, đường đi lại khó khăn, lực lượng chức năng của địa phương còn mỏng nên công tác kiểm tra chưa được thường xuyên, chưa ngăn chặn kịp thời các vụ việc.

Theo ông Thuần, hiện nay trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp cho người dân khu vực hồ Am Chúa có cả diện tích đất nằm trong phạm vi bảo vệ lòng hồ. Đơn vị quản lý lòng hồ đã cắm các mốc giới hành lang an toàn bảo vệ lòng hồ (bên trong mốc giới thuộc quản lý của Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Khánh Hòa, bên ngoài mốc giới thuộc quản lý của UBND xã Diên Điền); tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có quyết định thu hồi đất đối với phần diện tích bên trong mốc giới nên xã gặp khó khăn trong việc quản lý. Để giải quyết dứt điểm các vi phạm và thuận tiện trong công tác quản lý của địa phương, UBND xã Diên Điền đã báo cáo các cấp chính quyền, đơn vị chức năng sớm thực hiện thu hồi đất và cắm lại các mốc giới rõ ràng ở khu vực nằm trong hành lang an toàn bảo vệ lòng hồ Am Chúa.

 

Ông Nguyễn Văn Gẩm - Chủ tịch UBND huyện Diên Khánh: Hiện nay, đối với các trường hợp hộ dân tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng trái phép ở khu vực hồ Am Chúa, UBND huyện đã chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường phối hợp với xã Diên Điền, đơn vị quản lý hồ Am Chúa tiến hành kiểm tra, lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính các trường hợp vi phạm theo đúng quy định pháp luật; báo cáo kết quả thực hiện, những tồn tại, vướng mắc cho UBND huyện để có chỉ đạo xử lý dứt điểm trong thời gian tới.

THÁI THỊNH