Vụ đòi bồi thường bảo hiểm sau tai nạn ô tô: Bên mua bảo hiểm thắng kiện

Nguyên đơn cho rằng không cố tình lao vào tàu hỏa và yêu cầu được bồi thường, nhưng bị đơn không chấp nhận. Vụ án đòi bồi thường bảo hiểm hiếm gặp này vừa được Tòa án nhân dân TP. Nha Trang xét xử và bên mua bảo hiểm đã thắng kiện.

Nguyên đơn cho rằng không cố tình lao vào tàu hỏa và yêu cầu được bồi thường, nhưng bị đơn không chấp nhận. Vụ án đòi bồi thường bảo hiểm hiếm gặp này vừa được Tòa án nhân dân TP. Nha Trang xét xử và bên mua bảo hiểm đã thắng kiện.

Tài xế cố tình… lao vào tàu hỏa?

Theo trình bày của nguyên đơn - Công ty TNHH Trí Tín (phường Phước Tiến, TP. Nha Trang), ngày 8-9-2014, công ty này ký hợp đồng bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe ô tô đối với ô tô 7 chỗ ngồi, nhãn hiệu Ford Everest, biển kiểm soát 79A-057.37 với Công ty Bảo hiểm Bưu điện khu vực Nam Trung Bộ (là chi nhánh - đơn vị phụ thuộc của Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Bưu điện, sau đây gọi tắt là Công ty Bảo hiểm Bưu điện). Theo đó, mức phí bảo hiểm vật chất gần 10 triệu đồng, mức trách nhiệm bảo hiểm 823 triệu đồng, thời hạn bảo hiểm 1 năm.

Ngày 26-3-2015, lái xe của Công ty TNHH Trí Tín điều khiển ô tô này chở giám đốc công ty và một số người khác đi đưa đám tang tại Nghĩa trang Suối Đá, xã Suối Cát (huyện Cam Lâm). Trên đường từ nghĩa trang ra quốc lộ, đến chỗ giao với đường ray tàu hỏa, ô tô va chạm với đoàn tàu và bị hư hỏng nặng. Công ty TNHH Trí Tín đã gửi hồ sơ tới Công ty Bảo hiểm Bưu điện yêu cầu bồi thường thiệt hại xe do tai nạn. Tuy nhiên, ngày 25-4-2015, Công ty Bảo hiểm Bưu điện có công văn từ chối do tổn thất không thuộc phạm vi trách nhiệm bảo hiểm.

Trình bày tại tòa, đại diện bị đơn đưa ra nhiều căn cứ từ chối, như: hình ảnh hiện trường, nhân chứng hiện trường, lời khai của tài xế lập tại bản tường trình ngày 26-3-2015 là “đến gần ngã tư thấy tín hiệu đèn đỏ”; biên bản hiện trường do Cung trưởng Cung thông tin tín hiệu Nha Trang lập cùng ngày cũng ghi: Khi tàu hỏa đến đường sắt cắt ngang đường dân sinh “thiết bị cảnh báo tự động đã có tín hiệu báo đèn đỏ nhấp nháy, chuông kêu to rõ”. Biên bản vụ tai nạn do lái tàu lập cùng ngày ghi: “Lái tàu đã kéo còi nhiều lần nhưng ô tô vẫn vượt đường ngang có tín hiệu tự động hoạt động tốt”. Biên bản giải quyết vụ tai nạn giao thông do Cảnh sát giao thông Công an huyện Cam Lâm lập ngày 15-4-2015 nêu: “Nguyên nhân vụ tai nạn là do ông Lê Bền điều khiển xe không chấp hành hiệu lệnh, chỉ dẫn của biển báo tín hiệu khi qua đường ngang”. Đại diện bị đơn cho rằng tài xế cố ý lao vào tàu hỏa.  

Chấp nhận yêu cầu đòi bồi thường

Sau 2 lần yêu cầu bồi thường đều bị từ chối, ngày 1-10-2015, Công ty TNHH Trí Tín khởi kiện Công ty Bảo hiểm Bưu điện, yêu cầu bồi thường tổn thất xe gần 430 triệu đồng, sau này theo thanh toán thực tế là hơn 380 triệu đồng.

Tại phiên tòa diễn ra cuối tháng 8 vừa qua, phía bị đơn tiếp tục bảo lưu quan điểm. Luật sư bảo vệ quyền lợi của nguyên đơn cho rằng, không thể quy kết lỗi cố ý cho tài xế; không ai cố ý lái xe lao vào tàu hỏa chỉ để đòi bồi thường, đặc biệt khi trên xe có tài xế và nhiều người khác có thể nguy hiểm đến tính mạng. Cơ quan công an đã xác định đây là vụ tai nạn giao thông. Trong các vụ giao thông, lỗi của lái xe là lỗi vô ý. Nếu do lỗi cố ý thì tài xế phải bị khởi tố về hành vi giết người hoặc cố ý gây thương tích… Tai nạn xảy ra bởi tài xế không nghe thấy tiếng chuông, còi, không nhìn thấy tín hiệu đèn; lỗi của tài xế là vô ý do cẩu thả. Vì vậy, bên nguyên đơn tự nguyện chỉ yêu cầu bồi thường 90% thiệt hại.

Sau khi nghị án, tòa đã chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn, buộc Công ty Bảo hiểm Bưu điện phải bồi thường cho Công ty TNHH Trí Tín 345 triệu đồng (trừ 10% trong tổng thiệt hại hơn 380 triệu đồng). Một trong những lý do cơ bản là hợp đồng bảo hiểm không quy định rõ điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm. Theo Điều 13 Luật Kinh doanh bảo hiểm, hợp đồng bảo hiểm phải có những nội dung, trong đó có điều kiện bảo hiểm, điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm. Điều 16 luật này còn quy định: “Điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm phải được quy định rõ trong hợp đồng bảo hiểm; doanh nghiệp bảo hiểm phải giải thích rõ cho bên mua bảo hiểm khi giao kết hợp đồng; không áp dụng điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm trong các trường hợp, trong đó có bên mua bảo hiểm vi phạm pháp luật do vô ý…”. Phía bị đơn không đủ chứng cứ chứng minh nguyên đơn cố ý tạo ra hậu quả để được hưởng bồi thường bảo hiểm. Ngoài ra, một trong những điểm loại trừ trong Quy tắc bảo hiểm tự nguyện xe ô tô kèm theo Quyết định số 81 cũng trái với Luật Kinh doanh bảo hiểm, là văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực cao hơn. Điều 576 Bộ luật Dân sự cũng quy định, nếu do lỗi vô ý của người được bảo hiểm thì bên bảo hiểm không phải trả một phần tiền bảo hiểm tương ứng với mức độ lỗi của bên được bảo hiểm.

NGUYỄN BÌNH