Hồi nhỏ, một hôm tôi bị cha đánh roi vì tội ham chơi. Chú Bảy hàng xóm hỏi tôi: "Bữa nay con được ăn cháo lươn phải không?"...
Hồi nhỏ, một hôm tôi bị cha đánh roi vì tội ham chơi. Chú Bảy hàng xóm hỏi tôi: “Bữa nay con được ăn cháo lươn phải không?”. Tôi thật thà: “Dạ đâu có!”. Chú Bảy nói tôi xoay lưng lại, kéo quần xuống cho chú coi. Chú chỉ vào mấy lằn roi, nói: “Đây nè, lươn đây con”. Rồi chú lấy dầu khuynh diệp xức lên những “con lươn” bầm tím và nhẹ nhàng dặn dò tôi đừng lêu lổng nữa, ở nhà lo học bài. Từ đó tôi đã hiểu cái khôi hài ẩn ý của “cháo lươn”.
|
Con lươn đồng cho ta nhiều món ăn ý vị: lươn xào sả ớt, lươn um, lươn đùm, nướng, nấu cháo… Trong đó, món cháo lươn được nhiều người ưa thích, vì đó là món ăn dân dã, điểm tâm buổi sáng ở phố thị hay ở thôn quê.
Thân lươn nhớt, vì nó sống trong hang bùn, do đó trước khi làm thịt, như cách hồi xưa, vuốt tro bếp cho sạch, hoặc cho lươn còn sống vào chậu nước lạnh, pha muối hột. Vì không thích nghi với môi trường nên lươn quẫy mạnh, vùng vẫy, nhớt không còn bám dính vào thân. Sau đó, ta tiếp tục rửa cho thật sạch. Những con lươn to, mập, có màu vàng rất khoái khẩu cho món nấu cháo. Theo kinh nghiệm dân gian, khi ngâm lươn vào nước ta bỏ theo con dao nhỏ để khử mùi bùn và giữ màu thịt vàng ươm. Người đầu bếp chặt lươn ra từng khúc, đem luộc chín, gỡ thịt, ướp với các gia vị mắm, muối, tiêu, hành, sả. Riêng sả xắt mỏng, giã nhỏ, để thấm đều mùi thơm. Bắc chảo lên bếp, cho lươn đã tẩm gia vị vào xào chín, hoặc công phu hơn là um trong nồi đất, lót lá chuối bên dưới. Riêng phần xương thì đem luộc, lấy nước luộc nấu cháo. Sau khi cháo chín, ta cho lươn đã xào hay um vào nồi cháo và trộn đều. Muốn đậm đà và bổ dưỡng, ta thêm đậu xanh vào.
Giữa buổi sáng nắng mỏng hay ngày đông se lạnh, mưa ngoài song lất phất, hoặc ngày mới sang xuân… thực khách ngồi ăn từng muỗng cháo lươn nóng hổi, hương vị cay thơm nồng. Thịt lươn mềm mại được ăn kèm với rau cải tươi, thêm miếng bánh tráng giòn rụm mà cảm nghe hương vị quê nhà đậm đà trong món cháo lươn dân dã.
Võ Khoa Châu
