Giảm ăn muối để bảo vệ sức khỏe

Theo số liệu điều tra của Bộ Y tế, người Việt Nam đang ăn trung bình 9,4g muối/ngày, không tốt cho sức khỏe và có nguy cơ làm tăng huyết áp. Vì thế, theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng quốc gia, chế độ ăn của mỗi người chỉ nên dưới 5g muối/ngày để đảm bảo sức khỏe.

Bác sĩ Tôn Thất Toàn - Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, khi ăn thừa muối sẽ làm huyết áp tăng lên. Do vậy, người bệnh tăng huyết áp cần ăn chế độ kiểm soát dưới 5g muối/ngày. Kết quả nghiên cứu cho thấy, nếu lượng muối trong bữa ăn cả ngày không quá 5g thì huyết áp giảm được 2-8mmHg. Chế độ ăn thừa muối có thể gây tăng huyết áp ở tất cả các lứa tuổi. Vì vậy, mọi người cần thực hành chế độ ăn hạn chế muối ngay khi còn trẻ để phòng ngừa nguy cơ tăng huyết áp sau này.

Hội thảo hướng dẫn truyền thông về bệnh không lây nhiễm giảm ăn muối và Covid-19.

Theo bác sĩ Tôn Thất Toàn, để hạn chế lượng muối ăn vào, trước tiên giảm dần gia vị khi nấu ăn. Theo đó, hạn chế ăn những thực phẩm chế biến sẵn nhiều muối, dùng gia vị có muối khi chấm trực tiếp trên bàn ăn, như: nước mắm, mắm tôm, mắm tép, tương, cà muối, các loại nước sốt pha sẵn. Khi mua thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm đóng gói cần xem lượng muối ghi trên nhãn mác thực phẩm (định lượng dùng, hàm lượng natri và tỷ lệ dinh dưỡng hàng ngày).

Đối với định lượng dùng (serving size) là ước lượng trung bình khẩu phần ăn một lần của người tiêu dùng đối với từng sản phẩm: Trong một bữa ăn, một người có thể sử dụng một nửa định lượng dùng hay nhiều hơn tùy theo nhu cầu và các chế độ dinh dưỡng khác nhau. Thông thường, định lượng dùng sẽ là ly (tương đương 240ml), muỗng cà phê, muỗng canh kèm theo sau là hàm lượng gram. Cần lưu ý, các con số được kê ra cho mỗi thành phần dinh dưỡng được tính cho chỉ một định lượng dùng. Đối với hàm lượng natri (sodium) cho biết chính xác lượng muối có trong một định lượng dùng, đơn vị tính thường là gam hoặc miligam. Ví dụ, trên nhãn hàng thực phẩm đề định lượng dùng là 1 ly, hàm lượng sodium là 850mg. Giả sử người tiêu dùng sử dụng 2 ly, theo tính toán: 240 x 2 = 480ml; trong một bữa ăn lượng muối có trong sản phẩm sẽ là: 850mg x 2 = 1.700mg, gần bằng 3/4 nhu cầu muối trong ngày. Lý do, trung bình mỗi ngày nên tiêu thụ dưới 5g muối có nghĩa tương đương 2,4g natri (sodium). Lưu ý, ở bệnh nhân tăng huyết áp, đái tháo đường, lượng muối được khuyến cáo hạ thấp xuống dưới 1,5g natri.

Đối với tỷ lệ dinh dưỡng hàng ngày (% Daily Value) là tỷ lệ phần trăm mỗi thành phần dinh dưỡng có trong một định lượng dùng. Tỷ lệ dinh dưỡng hàng ngày đối với muối được xem là thấp nếu nhỏ hơn hoặc bằng 5%, từ 6 đến 19% là trung bình và lớn hơn 19% là cao. Người tiêu dùng nên sử dụng các thực phẩm có tỷ lệ dinh dưỡng hàng ngày đối với muối càng thấp sẽ càng có lợi cho sức khỏe, cần tính sao có được tổng tỷ lệ dinh dưỡng muối ăn hàng ngày không vượt quá 100%. Tương tự cách tính hàm lượng muối, khi sản phẩm đề định lượng dùng là 1 ly, tỷ lệ dinh dưỡng hàng ngày đối với muối ăn là 37%, giả sử người dùng 2 ly trong một bữa ăn thì sẽ tiêu thụ: 37% x 2 = 74% nhu cầu muối cơ bản hàng ngày. Tỷ lệ dinh dưỡng hàng ngày giúp dễ dàng so sánh hàm lượng muối có trong những sản phẩm khác nhau, từ đó nhanh chóng lựa chọn được sản phẩm có lợi cho sức khỏe.

Bác sĩ Tôn Thất Toàn cho biết, người trưởng thành ăn dưới 5g muối/ngày từ tất cả các nguồn thức ăn được đưa vào cơ thể qua những bữa ăn hàng ngày. Ước tính 5g muối tương đương với một thìa cà phê muối trắng hoặc 1,5 thìa cà phê bột canh hoặc 2 thìa cà phê hạt nêm hoặc 2,5 thìa canh nước mắm hoặc 3,5 thìa canh xì dầu. Đối với trẻ em dưới 1 tuổi không nên cho gia vị chứa muối vào khi chế biến thức ăn bổ sung cho trẻ (trẻ từ 1 đến 10 tuổi dưới 2,3-4g muối/ngày).

Ngay từ hôm nay, chúng ta hãy thay đổi thói quen ăn thừa muối, đồng thời phổ biến, hướng dẫn người trong gia đình, người xung quanh để góp phần phòng, chống bệnh tật, bảo vệ và nâng cao sức khỏe cho tất cả mọi người.

Quế Lâm
(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa)