Thuốc lá điện tử là loại thuốc lá mô phỏng lại hình dạng và chức năng của thuốc lá thông thường, thuốc lá truyền thống. Thuốc lá điện tử thường ở dạng thiết bị chạy pin với một chip điện tử bên trong. Các sản phẩm thuốc lá điện tử rất có hại và phần lớn đối tượng sử dụng là giới trẻ.
Thuốc lá điện tử là loại thuốc lá mô phỏng lại hình dạng và chức năng của thuốc lá thông thường, thuốc lá truyền thống. Thuốc lá điện tử thường ở dạng thiết bị chạy pin với một chip điện tử bên trong. Các sản phẩm thuốc lá điện tử rất có hại và phần lớn đối tượng sử dụng là giới trẻ.
Đối tượng sử dụng phần lớn là thanh thiếu niên
Các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha (gọi chung là sản phẩm thuốc lá mới) đều rất có hại cho sức khỏe của người hút và người xung quanh. Nghiên cứu do Viện Chiến lược và Chính sách y tế tiến hành năm 2020 cho kết quả, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh lớp 8 - 12 là 8,35%, độ tuổi học sinh lớp 10 - 12 cao hơn với 12,6%.
Buổi nói chuyện chuyên đề về thuốc lá tại Trường THPT Nguyễn Trãi (thị xã Ninh Hòa) (ảnh chụp năm 2020). |
Kết quả nghiên cứu thực trạng sử dụng thuốc lá ở người từ 15 tuổi trở lên tại tỉnh Khánh Hòa do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh thực hiện năm 2020 cho thấy: 32,4% người tham gia nghiên cứu đã từng nghe về thuốc lá điện tử và có 4,4% người đang sử dụng thuốc lá điện tử; trong đó nam giới sử dụng thuốc lá điện tử gấp 3 lần so với nữ giới. Nhóm 15 - 24 tuổi đang sử dụng thuốc lá điện tử chiếm 10,2%; tỷ lệ này ở nhóm 25 - 44 tuổi là 3,9%. Như vậy, có thể nói, hút thuốc lá điện tử phần lớn là ở nhóm tuổi thanh thiếu niên. Một điều cũng đáng lưu ý là tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở thành thị và nông thôn không chênh lệch nhau nhiều, cứ 10 người hút thuốc lá điện tử có 6 người ở thành thị, 4 người ở nông thôn.
Độc hại cho sức khỏe
Theo Bộ Y tế, hút thuốc lá điện tử có chứa nicotin là chất gây nghiện, người sử dụng sẽ phải dùng tiếp, nếu không sẽ vật vã, khó chịu, không dứt ra được. Thuốc lá điện tử thiết kế tiện dụng cho người sử dụng có thể hút hàng trăm hơi, hầu như không có định lượng và nồng độ nicotin trong mỗi lần hút làm gia tăng nguy cơ người sử dụng tăng liều lượng mức độ dung nạp nicotin, gây nguy cơ ngộ độc cấp tính. Nicotin gây hại cho sự phát triển não bộ, nhất là ở trẻ em gây suy giảm trí nhớ, gây ra sinh non, thai chết lưu ở phụ nữ có thai; làm giảm lưu lượng máu, gây nguy cơ đau thắt ngực, suy tim, đột quỵ; gây ra suy giảm hệ miễn dịch, giảm sức đề kháng của cơ thể. Sử dụng thuốc lá điện tử cũng như thuốc lá điếu truyền thống đã được chứng minh gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, ung thư phổi, bệnh hen, đột quỵ não, tim mạch… Thuốc lá điện tử chứa những thành phần nguy hiểm như chì, formaldehyde hay Tetrahydrocannabinol (THC) là chất gây ung thư, dị tật bẩm sinh.
Bác sĩ Tôn Thất Toàn - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, các quảng cáo của người bán thuốc lá điện tử cho là thuốc lá điện tử không có hại hoặc ít có hại hơn so với thuốc lá điếu thông thường là không đúng. Thực tế, khói của thuốc lá điện tử cũng giống như thuốc lá điếu truyền thống đều gây ảnh hưởng đến cả trẻ em, phụ nữ, những người hút thuốc lá thụ động.
| Tổ chức Y tế thế giới lưu ý, chưa có bằng chứng chứng minh thuốc lá điện tử giúp cai nghiện các loại thuốc lá khác. Để sản xuất các sản phẩm thuốc lá điện tử có khoảng 15.500 loại hương liệu được sử dụng, trong đó rất nhiều hương liệu độc hại chứa nicotin là chất gây nghiện. |
Thuốc lá điện tử được sản xuất có nhiều hương vị như: Vani, nước hoa, gà rán, mùi hoa quả (chuối, xoài, dâu, cam, táo, nho, kẹo anh đào, kẹo bông gòn, kẹo chocola, bạc hà…) nên không những thu hút người hút mà ngay cả người hút thụ động. Các chuyên gia y tế lưu ý, các chất hóa học trong khói thuốc lá điện tử bám vào ghế sofa, rèm cửa, giường, màn, mền, chiếu, quần áo, bề mặt vật dụng nên khi con người tiếp xúc có thể sẽ thấm qua niêm mạc không tốt cho sức khỏe.
Thuốc lá điện tử sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất không phải là từ nguyên liệu lá thuốc lá điếu thông thường. Qua việc phối trộn các thành phần, thuốc lá điện tử có thể sẽ bị lợi dụng để trộn các chất ma túy, chất kích thích. Vì vậy, làm cho người sử dụng có thể bị loạn thần, ảo giác, vật vã, kích thích; nhiều trường hợp ngộ độc ma túy có trong thuốc lá điện tử chỉ sau một lần hút, phải đưa vào cấp cứu tại bệnh viện. Ngoài ra, thuốc lá điện tử có thể phát nổ do bộ phận pin bị lỗi gây cháy nổ nhất là khi sạc pin.
Các chuyên gia y tế nhấn mạnh khói thuốc lá nói chung và khói thuốc lá điện tử là kẻ giết người thầm lặng, là tác nhân gây ra nhiều loại bệnh tật, đầu độc người hút, nhất là giới trẻ. Các bậc cha mẹ, thầy cô, cả cộng đồng và đặc biệt là học sinh, thanh thiếu niên cần nâng cao nhận thức các tác hại của thuốc lá nói chung, thuốc lá điện tử nói riêng; qua đó hãy nói không với tất cả các loại thuốc lá, trường hợp đang sử dụng thuốc lá cần quyết tâm từ bỏ. Người hút thuốc lá có thể đến các cơ sở y tế, bệnh viện có chuyên khoa hô hấp để được tư vấn, hỗ trợ cai nghiện thuốc lá.
ĐẶNG HỒNG HOA
(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)
