Nhiều mô hình phòng, chống HIV/AIDS

Để các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS đạt hiệu quả trong điều kiện bị cắt giảm 90% kinh phí hỗ trợ từ các dự án, ngành Y tế tỉnh đã và đang triển khai nhiều mô hình phòng, chống thiết thực, gắn liền với thực tế tại địa phương.

Để các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS đạt hiệu quả trong điều kiện bị cắt giảm 90% kinh phí hỗ trợ từ các dự án, ngành Y tế tỉnh đã và đang triển khai nhiều mô hình phòng, chống thiết thực, gắn liền với thực tế tại địa phương.

Đẩy mạnh công tác tư vấn, điều trị

Bác sĩ Huỳnh Văn Dõng - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, điểm nổi bật trong công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh là cùng với các cơ sở y tế công lập, công tác tư vấn, xét nghiệm HIV hiện nay được triển khai hầu hết ở các cơ sở y tế tư nhân (phòng khám đa khoa và bệnh viện). Mô hình này tạo điều kiện thuận lợi cho những người nhiễm HIV và có nguy cơ cao dễ dàng tiếp cận được các dịch vụ dự phòng và điều trị. Thông qua đó, hàng năm, toàn tỉnh có khoảng 28.000 lượt người được tư vấn và xét nghiệm HIV, riêng 6 tháng đầu năm 2019, có hơn 24.970 lượt người, qua đó, phát hiện 89 lượt người dương tính với HIV.

Cùng với đó, các cơ sở y tế công lập ở 8 huyện, thị xã, thành phố và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh đã kiện toàn cơ sở vật chất, triển khai hoạt động tiếp nhận khám và điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS. Đến nay, hầu hết bệnh nhân HIV/AIDS đã được chuyển về các bệnh viện tuyến huyện; 100% trạm y tế triển khai cấp thuốc ARV cho các bệnh nhân. Tổng số có 844 bệnh nhân đang điều trị ARV, chiếm hơn 78% so với số người nhiễm HIV/AIDS còn sống đang được quản lý.

Song song đó, ngành Y tế còn triển khai thành công mô hình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con thông qua hoạt động tư vấn và xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai, điều trị kịp thời cho những trường hợp nhiễm HIV/AIDS. Hàng năm, có hơn 11.000 lượt phụ nữ mang thai trên địa bàn tỉnh được xét nghiệm HIV. Riêng 6 tháng đầu năm 2019, thông qua mô hình này phát hiện có 4 phụ nữ mang thai nhiễm HIV. Tất cả các trường hợp nhiễm HIV đều được điều trị thuốc ARV kịp thời, dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Hiệu quả của mô hình này đã giảm tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con từ 15% (năm 2014) xuống còn 2% (năm 2018), thấp hơn tỷ lệ chung 5% của cả nước. Chị Trần Ngọc N. (phường Phước Tân, TP. Nha Trang) chia sẻ: “Vợ chồng tôi đều nhiễm HIV, đều tham gia điều trị thuốc ARV. Khi biết vợ chồng tôi có ý định có con, cán bộ y tế đã tư vấn, hướng dẫn chúng tôi tham gia mô hình dự phòng lây truyền từ mẹ sang con. Nhờ đó, con tôi sinh ra khỏe mạnh, âm tính với HIV”.

Bên cạnh mô hình trên, toàn tỉnh triển khai thực hiện điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone tại 3 cơ sở, 2 điểm cấp phát thuốc với tổng số 511 bệnh nhân tham gia điều trị.

Đa dạng hoạt động truyền thông

Cùng với công tác điều trị, những năm gần đây, mô hình truyền thông phòng, chống HIV/AIDS có sự tham gia của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, sở, ban, ngành tiếp tục được triển khai và đạt hiệu quả cao. Thông qua hình thức truyền thông trực tiếp đã có hàng ngàn cán bộ, công nhân viên chức, người lao động được tuyên truyền hiểu rõ, hiểu đúng về HIV/AIDS và cách phòng, chống hiệu quả.

Đặc biệt, ngành Y tế đã triển khai thành công mô hình can thiệp giảm tác hại dựa vào cộng đồng theo hình thức xây dựng quy chế phối hợp giữa 3 đơn vị: Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, Trung tâm Y tế huyện, thị xã, thành phố và các tổ chức tài trợ trong việc hỗ trợ hoạt động cho các nhóm đồng đẳng. Qua đó, đã duy trì bền vững và tạo điều kiện thuận lợi cho các thành viên tiếp cận cộng đồng ở các nhóm đồng đẳng thực hiện việc tiếp cận, tư vấn, thử phản ứng nhanh HIV tại cơ sở cho những đối tượng có hành vi nguy cơ cao (mại dâm, nghiện chích ma túy, đồng tính nam có quan hệ tình dục…). Nhờ thế, hàng năm, toàn tỉnh có hơn 1.500 lượt người nghiện chích ma túy được nhận bơm kim tiêm sạch, 1.300 lượt phụ nữ bán dâm và 1.000 lượt nam đồng tính có quan hệ tình dục được nhận bao cao su miễn phí. Cùng với đó, năm 2018, thông qua sự hỗ trợ của Dự án Quỹ Toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS, đến nay, có khoảng 88% bệnh nhân HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh đã có thẻ bảo hiểm y tế…

Các hoạt động trên đã và đang đưa công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh đi theo hướng bền vững.

T.LY