Xây dựng môi trường không khói thuốc tại nhà hàng

Vừa qua, Ban chỉ đạo Phòng, chống tác hại thuốc lá TP. Nha Trang phối hợp với Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế tổ chức hướng dẫn xây dựng môi trường không khói thuốc tại các nhà hàng trên địa bàn TP. Nha Trang.

Tại buổi tập huấn, các chủ nhà hàng, khách sạn được hướng dẫn 8 tiêu chí để xây dựng nhà hàng không khói thuốc; lợi ích của việc thực hiện nhà hàng không khói thuốc là tạo ấn tượng tốt với khách hàng về phong cách dịch vụ văn minh, lịch sự, giảm nguy cơ mắc bệnh và ngày ốm của nhân viên do các bệnh liên quan đến hút thuốc lá và hút thuốc lá thụ động; tiết kiệm được chi phí vệ sinh, khử mùi rèm cửa, đệm ghế, thảm; giảm nguy cơ cháy nổ do tàn thuốc... Ngoài ra, các chủ nhà hàng, khách sạn còn được cung cấp kiến thức về những tác hại của thuốc lá, Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá và kết quả nghiên cứu về thực trạng triển khai chính sách không hút thuốc lá trong nhà hàng do Trường Đại học Y tế công cộng và tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam thực hiện tại Hà Nội.

Xây dựng nhà hàng không khói thuốc mang lại nhiều lợi ích

Bà Nguyễn Thị Thu Hương - Trưởng phòng Nghiệp vụ Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế cho biết, kết quả nghiên cứu tại 195 nhà hàng ăn uống ở Hà Nội với 970 khách hàng trong 2 năm (2015 - 2016) cho thấy, khi nhà hàng thực thi quy định trên, lượng khách hàng và doanh thu không thay đổi, thậm chí còn tăng 8,1% doanh thu và 5,7% lượng khách hàng; tỷ lệ nhà hàng thực hiện quy định cấm hút thuốc lá tăng từ 25,1% (năm 2015) lên 44,1% (năm 2016); có 82,6% chủ nhà hàng biết về Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá (tăng 12,3%) và 69,2% chủ nhà hàng biết về quy định cấm hút thuốc lá trong nhà hàng (tăng 14,8%); 85,6% chủ nhà hàng hoặc người quản lý nhà hàng và 85% khách hàng ủng hộ việc thực thi môi trường không khói thuốc. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy các chủ nhà hàng hiểu về các tiêu chí xây dựng nhà hàng không khói thuốc có xu hướng thực hiện quy định cấm hút thuốc trong nhà hàng nhiều gấp 3 lần so với các chủ cửa hàng có ít hiểu biết. Và những nhà hàng được tập huấn, ký cam kết thực hiện nhà hàng không khói thuốc có xu hướng thực hiện quy định cao gấp 2 lần so với những nhà hàng khác.

Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu cũng cho thấy tỷ lệ nhân viên nhắc nhở khách hàng không hút thuốc và có hình thức xử phạt đối với nhân viên hút thuốc trong nhà hàng có quy định cấm hút thuốc lá còn thấp (chiếm từ 30,2 đến 51,2%); chỉ có 25% khách hàng nhìn thấy có nhân viên nhắc nhở khách hút thuốc. Nguyên nhân của tình trạng trên do nhiều nhà hàng sợ mất lòng khách (chiếm 25.6%), ý thức của khách hàng chưa cao (chiếm 22,1%). Đối với những nhà hàng chưa thực hiện, rào cản lớn nhất là sợ mất khách (chiếm 40,4%), sợ mất lòng khách (chiếm 30,3%) và ý thức của khách (chiếm 30,3%).

Đây là rào cản chung không chỉ ở Hà Nội mà cả ở Khánh Hòa trong việc xây dựng mô hình trên. Nhiều chủ nhà hàng ở TP. Nha Trang cho biết, lượng khách đến nhà hàng phần lớn là nam giới, trong đó có rất nhiều người hút thuốc lá. Nếu cấm hút thuốc, họ sẽ mất đi lượng lớn khách hàng, giảm doanh thu. Bà Phạm Thị Hồng Vân - quản lý nhà hàng Rừng Xanh, TP. Nha Trang chia sẻ, năm 2014, nhà hàng thực hiện một số quy định như: không để gạt tàn thuốc lá ở các bàn, hướng dẫn nhân viên nhắc nhở thực khách bỏ hút thuốc lá khi trong bàn ăn có phụ nữ và trẻ em; dành 2 phòng riêng cho những thực khách không hút thuốc lá. “Lúc đầu mới triển khai nhiều khách tỏ ra khó chịu. Sau thời gian, khách cũng quen dần. Tuy nhiên, chúng tôi chỉ mới thực hiện được một phần trong các quy định trên vì nếu thực hiện triệt để sợ sẽ mất khách”, bà Vân nói.

Theo bác sĩ Phạm Thị Hoàng Anh - Giám đốc Tổ chức Healthbridge Canada tại Việt Nam, để mô hình đi vào cuộc sống, chính quyền cần tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức của các chủ nhà hàng về quy định cấm hút thuốc lá trong nhà hàng; đẩy mạnh yêu cầu các chủ nhà hàng ký cam kết thực hiện nhà hàng không khói thuốc và tăng cường giám sát...

T. L