Hiện nay, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Bộ Y tế đang triển khai Dự án "Đánh giá hiệu quả lịch tiêm giảm số liều vắc xin phế cầu trên trẻ em tại TP. Nha Trang". Một số trạm y tế đã bắt đầu đưa vắc xin này vào chương trình tiêm chủng cho trẻ. GS.TS Đặng Đức Anh - Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết:
Hiện nay, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Bộ Y tế đang triển khai Dự án “Đánh giá hiệu quả lịch tiêm giảm số liều vắc xin phế cầu trên trẻ em tại TP. Nha Trang”. Một số trạm y tế đã bắt đầu đưa vắc xin này vào chương trình tiêm chủng cho trẻ. GS.TS Đặng Đức Anh - Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết:
- Vi khuẩn phế cầu là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh rất nguy hiểm ở cả trẻ em và người lớn như: viêm phổi, viêm màng não mủ và nhiễm khuẩn huyết. Bệnh có tỷ lệ biến chứng và tử vong cao. Hàng năm, trên thế giới có 150 triệu trẻ mắc viêm phổi, 11 - 20 triệu trẻ phải nhập viện vì viêm phổi và 2 triệu trẻ em tử vong do viêm phổi.
 |
Tiêm phòng vắc xin phế cầu giúp làm giảm đáng kể tỷ lệ mắc và tử vong ở trẻ em trên toàn thế giới. WHO khuyến cáo trẻ em dưới 1 tuổi nên tiêm 3 mũi vắc xin phế cầu. Tuy nhiên, có bằng chứng từ các nước sử dụng rộng rãi vắc xin phế cầu trong nhiều năm cho thấy một khi toàn bộ trẻ đã được tiêm vắc xin phế cầu thì những trẻ mới sinh ra có thể chỉ cần tiêm 1 hoặc 2 liều vắc xin vẫn có thể đạt được hiệu quả phòng bệnh.
Để có chứng cứ khoa học rõ ràng, được sự tài trợ của Trường Đại học Nagasaki (Nhật Bản), Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương triển khai Dự án “Đánh giá hiệu quả lịch tiêm giảm liều vắc xin phế cầu trên trẻ em tại TP. Nha Trang”. Nghiên cứu này thành công sẽ giúp giảm số liều trong lịch tiêm và tiết kiệm được chi phí lớn, qua đó, giúp Việt Nam và nhiều quốc gia có thu nhập thấp và trung bình đưa được vắc xin này vào chương trình tiêm chủng mở rộng.
- Ông có thể nói rõ hơn về dự án?
- Đây là một nghiên cứu can thiệp cộng đồng có đối chứng được triển khai tại 27 xã, phường thuộc TP. Nha Trang. Trong đó, 24 xã, phường sẽ tiêm vắc xin cho trẻ em dưới 3 tuổi theo các lịch tiêm khác nhau (nhóm can thiệp) và 3 xã, phường không tiêm vắc xin cho trẻ (nhóm đối chứng).
Trước tiên, dự án sẽ triển khai một chiến dịch tiêm vắc xin phế cầu theo lịch tiêm đầy đủ bao phủ toàn bộ trẻ dưới 3 tuổi sinh sống tại 24 xã, phường thuộc nhóm can thiệp (khoảng 18.000 trẻ). Chiến dịch tiêm ban đầu này sẽ tạo được nền tảng miễn dịch cộng đồng rộng lớn cho quần thể trẻ dưới 3 tuổi và nhanh chóng kiểm soát được sự lưu hành của các týp huyết thanh có trong vắc xin ở những khu vực này. Sau chiến dịch tiêm vắc xin bao phủ, tất cả các trẻ mới sinh tiếp nối khi đủ 2 tháng tuổi sẽ được chia thành 4 nhóm để thực hiện các lịch tiêm vắc xin khác nhau, bao gồm 2 lịch tiêm đầy đủ theo khuyến cáo của WHO và 2 lịch tiêm giảm số liều. Dự án được triển khai từ nay đến năm 2020.
- Giá thành của loại vắc xin này khi tiêm dịch vụ khoảng 700.000 - 800.000 đồng/mũi, nhưng hiện nay dự án lại thực hiện tiêm miễn phí nên nhiều phụ huynh nghi ngờ vắc xin của dự án là loại vắc xin đang được thử nghiệm. Điều này đúng hay sai, thưa ông?
- Vắc xin phế cầu Synflorix sử dụng trong dự án là vắc xin được sản xuất bởi công ty GSK của Bỉ, hiện đang được sử dụng rộng rãi trên thế giới, đặc biệt tại các nước phát triển. Vắc xin sử dụng trong nghiên cứu của dự án có thành phần và chất lượng giống với vắc xin hiện đang được tiêm dịch vụ tại Viện Pasteur Nha Trang nhưng chỉ khác quy cách đóng gói: vắc xin tiêm dịch vụ tại Viện Pasteur Nha Trang được đóng gói 1 liều trong bơm kim tiêm; vắc xin dùng trong dự án được đóng gói 2 liều/lọ để giảm chi phí vận chuyển cũng như diện tích bảo quản.
- Nếu tham gia dự án thì trẻ ở độ tuổi, khu vực nào được tiêm vắc xin phế cầu. Trẻ có những lợi ích gì so với việc không tham gia, thưa ông?
- Trẻ được tiêm có độ tuổi từ 2 tháng đến 3 tuổi, đang sống thực tế (ít nhất là 6 tháng) tại 24 xã, phường của TP. Nha Trang. Lợi ích lớn nhất của trẻ tham gia dự án là được bảo vệ và không bị mắc các bệnh nguy hiểm liên quan đến vi khuẩn phế cầu. Ngoài ra, nó còn tăng cường nhận thức của phụ huynh về vai trò của vắc xin và tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin trong phòng bệnh cho trẻ em.
- Nhiều phụ huynh thắc mắc, ở một số phường, tất cả trẻ dưới 3 tuổi đều được tiêm, nhưng có phường chỉ chọn khoảng 100 trẻ, hay có phường chỉ những trẻ có giấy mời mới được tham gia. Ông có thể cho biết vì sao?
- Chúng tôi khẳng định tất cả trẻ đủ 2 tháng tuổi đến 36 tháng tuổi hiện đang sống tại 24 xã, phường trong nghiên cứu đều được tiêm vắc xin phế cầu miễn phí. Tuy nhiên, theo quy định của Bộ Y tế, trong mỗi buổi tiêm chủng, trạm y tế chỉ được tiêm cho 50 trẻ/luồng tiêm. Vì vậy, các trạm y tế đã chấp hành đúng quy định, chỉ tiêm 100 trẻ cho 2 luồng tiêm khác nhau trong một buổi tiêm chủng. Như vậy, tất cả trẻ em trong diện tiêm còn lại đều sẽ được tiêm vào các ngày phù hợp tiếp theo dưới sự sắp xếp của trạm y tế xã.
Các bà mẹ có trẻ trong độ tuổi nhưng chưa có giấy mời liên hệ với trạm y tế xã, phường mình đang sống (trừ 3 xã, phường đối chứng: Vĩnh Lương, Vĩnh Phương và Vĩnh Hòa) để bổ sung trẻ vào danh sách và đưa trẻ đi tiêm theo hướng dẫn của trạm y tế xã.
- Nếu một phụ huynh đã đăng ký cho con tham gia dự án nhưng sau đó lại đổi ý không muốn tham gia nữa thì họ có được quyền rút khỏi chương trình không, thưa ông?
- Sự tham gia của trẻ trong nghiên cứu này là hoàn toàn tự nguyện. Cha mẹ trẻ có quyền cho con mình rút khỏi nghiên cứu tại bất kỳ thời điểm nào mà không cần nêu lý do. Quyết định này sẽ không làm ảnh hưởng tới bất cứ quyền và các lợi ích trong chăm sóc y tế khác của trẻ và gia đình tại địa phương.
- Xin cảm ơn ông!
THẢO LY (Thực hiện)
