Phát triển mô hình tư vấn cai nghiện thuốc lá tại bệnh viện

Mới đây, tại Hội nghị triển khai hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá được tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh, PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh,  ...

Mới đây, tại Hội nghị triển khai hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá được tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh, PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế nhấn mạnh, hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá tại các cơ sở y tế là một trong những nội dung quan trọng của chương trình phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Tại hội nghị, PGS-TS Phan Thu Phương - Giám đốc Trung tâm Hô hấp Bệnh viện (BV) Bạch Mai (Hà Nội) cho biết, BV đã thành lập Trung tâm Tư vấn cai nghiện thuốc lá từ năm 2015. Trung tâm có các nhiệm vụ: thiết lập đường dây tư vấn cai nghiện thuốc lá; thực hiện công tác tư vấn cai nghiện thuốc lá tại khoa khám bệnh và Trung tâm Hô hấp của BV; đào tạo cán bộ y tế phương pháp tư vấn cai nghiện thuốc lá; hỗ trợ kỹ thuật về cai nghiện thuốc lá cho các BV trên toàn quốc...

Khám bệnh cho bệnh nhân tại Bệnh viện Lao và Bệnh phổi

Bác sĩ Lê Khắc Bảo - Đại học Y dược TP. Hồ CHí Minh - giảng viên quốc gia chương trình phòng, chống tác hại thuốc lá cho rằng, hiện nay có nhiều bệnh nhân không biết dịch vụ tư vấn cai nghiện thuốc lá; người hút thuốc lá chưa nhận thức được nghiện thuốc lá chính là một bệnh chứ không phải chỉ là thói quen và bệnh này cần được điều trị. Nghiện thuốc lá có thể điều trị thành công bằng tư vấn kết hợp với thuốc cai nghiện thuốc lá. Hiện nay trên toàn quốc, số trung tâm điều trị cai nghiện thuốc lá còn quá ít và hoạt động quảng bá cho dịch vụ tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá chưa rộng khắp.

Theo bác sĩ Hồ Tá Phương - Giám đốc BV Lao và Bệnh phổi tỉnh, nghiện thuốc lá là bệnh cần được chẩn đoán và điều trị đúng đắn như tất cả các bệnh khác. Cán bộ y tế tư vấn cai nghiện thuốc lá đòi hỏi được trang bị kiến thức đầy đủ và kỹ năng phù hợp, đồng thời phải học tập qua công tác thực tế. BV đang có kế hoạch chọn cử bác sĩ tham dự các khóa tập huấn cai nghiện thuốc lá do BV Bạch Mai tổ chức để chuẩn bị thành lập mô hình tư vấn cai nghiện thuốc lá trong thời gian tới.

Cũng theo bác sĩ Phương: Nhiều người nghiện thuốc lá cho rằng, khi cai thuốc lá sẽ bị tăng cân. Thực ra khi thực hiện cai thuốc lá, người cai thuốc lá phục hồi lại cân nặng bình thường của chính mình. Trong khói thuốc lá có chất nicotin làm tiêu thụ năng lượng từ 8 - 10Kcal do tăng tạo nhiệt và tăng tốc độ chuyển hóa. Vì vậy, nếu hút từ 20 - 30 điếu thuốc lá mỗi ngày thì mức tiêu hao năng lượng sẽ từ 200 - 300Kcal. Ngoài ra, nicotin ức chế tiết insulin, gây tăng đường máu, làm giảm cảm giác đói, giảm nhu cầu ăn vào. Khi một người cai thuốc lá, độ nhạy cảm của thần kinh vị giác, khứu giác sẽ phục hồi giúp người cai thuốc lá cảm thấy thức ăn ngon miệng hơn trước. Như vậy, người cai thuốc lá nếu không tiết giảm ăn uống sẽ dư từ 400 - 500Kcal mỗi ngày nên chỉ vài tuần sau cai thuốc lá, người cai thuốc lá sẽ dễ dàng tăng từ 2 - 3kg.

Để khống chế tăng cân do cai thuốc lá, ngoài các biện pháp dùng thuốc hỗ trợ cai thuốc lá, người cai thuốc lá cần thay đổi lối sống. Cụ thể trong ăn uống, ăn ít thức ăn ngọt, mỡ và muối; ăn nhiều trái cây và thức ăn nhiều chất xơ. Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày, ưu tiên những môn tập thể dục nâng cao sức bền bỉ hơn là sức mạnh như chạy bộ, bơi lội và ưu tiên những môn thể thao có tính đồng đội như đá banh, đánh cầu.

Trong những trường hợp tăng cân bệnh lý, rối loạn hành vi ăn uống, người cai thuốc lá cần đến tư vấn bác sĩ chuyên khoa về cai thuốc lá, bác sĩ tâm thần và dinh dưỡng để có những chế độ điều trị phù hợp dùng thuốc và không dùng thuốc.

BS.TÔN THẤT TOÀN
- Giám đốc Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe Khánh Hòa



*Hiện nay, có 5 BV trên toàn quốc đã tổ chức tư vấn cai nghiện thuốc lá là: BV Phổi Trung ương (điện thoại tư vấn: 04.37615933); BV Ung bướu Hà Nội (điện thoại tư vấn: 04.36320630); BV Trung ương Huế (điện thoại tư vấn: 054.3935626); BV Nhân dân Gia Định TP. Hồ Chí Minh (tổng đài tư vấn miễn phí 1800-1214) và BV Y học Cổ truyền Hà Nội (điện thoại tư vấn: 04.36321959).